Hoge premies en weigerachtige verzekeraars: Oudere bouwvakkers vaak onverzekerd

Krap een derde van de zelfstandige bouwvakkers verzekert zich tegen ziekte of ongevallen. Hoge premies, maar ook weigerachtige verzekeraars spelen ze parten bij het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering, zeggen verzekeringsmaatschappijen en belangenclubs.

Vooral bouwvakkers van boven de 45 jaar trekken aan het kortste eind. Verzekeraars verstrekken aan hen geen polis omdat het risico op gezondheidsproblemen bij deze groep groot is. Zijn timmermannen, schilders en stukadoors wel verzekerd, dan wordt hun verzekering om diezelfde gezondheidsrisico’s op hun zestigste beëindigd.

Zeven jaar geleden was met bijna 43 procent van de toen 96.000 zelfstandige bouwvakkers een aanzienlijk groter deel verzekerd, tonen cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Inmiddels is het aantal zelfstandige bouwvakkers in aantal gegroeid en maken ze zo’n 17 procent uit van het totaal aantal bouwers. Met die groei, nam ook het aantal onverzekerden toe, ziet belangenclub Zelfstandigen Bouw. Had in 2010 nog 72 procent van haar leden een verzekering, vorig jaar was dat nog maar 31 procent, blijkt uit peilingen.

Nog altijd veel in vergelijking met de 19 procent verzekerden onder alle zzp’ers, maar het zware werk in de bouw maakt hen extra kwetsbaar.

Eigen huis opeten

Schrijnend, zegt voorzitter Maarten Post van Stichting ZZP Nederland. De onverzekerde bouwvakker die door ziekte of een ongeval niet aan het werk kan, komt in de bijstand terecht. Vaak tot aan zijn pensioen. “Dat kan soms wel tien jaar duren.”

Volgens voorzitter Charles Verhoef heeft Zelfstandigen Bouw leden die helemaal geen recht hebben op een bijstandsuitkering omdat ze te veel eigen vermogen hebben. Bouwvakkers met een eigen huis bijvoorbeeld. “Die moeten eerst hun huis opeten.”

Werkgeversorganisatie AWVN vermoedt dat de daling van het aantal verzekerde zzp’ers in de bouw met name tijdens de crisis in de hand is gewerkt. Toen zagen zelfstandigen af van een dure arbeidsongeschiktheidsverzekering om tegen lage tarieven te kunnen werken voor bouwbedrijven. Verhoef van Zelfstandigen Bouw wijst vooral naar verzekeraars. “In de crisis gingen premies voor mensen in de bouw met veertig tot vijftig procent omhoog. Velen haakten toen af.”

Tijdens diezelfde crisis nam ook het aantal zelfstandigen in de bouw toe, zegt Verhoef. Bouwvakkers die voorheen in dienst waren, moesten nu zelf hun arbeidsongeschiktheidsverzekering regelen. “Een substantieel deel van die nieuwe zzp’ers was 45 jaar of ouder. Door hun leeftijd, beroep en het grote risico dat ze lopen om arbeidsongeschikt te raken, accepteerden verzekeraars hen niet.” Zijn ze wel verzekerd, dan stopt de verzekering automatisch op hun zestigste verjaardag. Bij stukadoors en stratenmakers, de hele zware beroepen, zelfs op hun 55ste.

Allerzwaarst

Acceptatie is inderdaad een probleem, ziet ook het Verbond van Verzekeraars, belangenvereniging voor schade- en levensverzekeraars. Maar veel speling hebben verzekeraars niet, zegt woordvoerder Paul Koopmans. Bij het verzekeren van mensen met een groot risico op gezondheidsproblemen, hoort nu eenmaal een hoge premie, stelt hij. “Kan een bouwvakker zo’n hoge premie niet betalen, dan heeft het geen zin deze aan te bieden.” Hoeveel bouwvakkers met de allerzwaarste beroepen moeten neertellen voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, kan het verbond niet zeggen. Zelfstandigen Bouw schat de kosten op zo’n 500 tot 600 euro in de maand.

Zowel de verzekeraars als de zzp-belangenclubs en werkgeversorganisatie AWVN noemen het groeiend aantal onverzekerde bouwvakkers ‘maatschappelijk onwenselijk’. AWVN stelde een aantal weken geleden voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden verplicht te stellen. Verzekeraars en zzp-organisaties richten zich liever op omscholing en het voorkomen van arbeidsongeschiktheid.

‘Een brandend schip gaan ze niet verzekeren’

Pedro Huting (60), schilder

“Pas toen ik een uitkering wilde, kwam ik erachter dat ik maar tot mijn 60ste verzekerd ben. Dat stond in de kleine lettertjes. Ik kreeg er van mijn verzekeraar nog een jaar extra bij. Maar in maart stopt mijn uitkering. Na er ruim twintig jaar voor te hebben betaald, zo’n 300 euro in de maand. Bij een andere verzekeraar kan ik niet terecht. Ik heb een hartinfarct gehad, heb artrose aan mijn handen, vernauwde bloedvaten in mijn benen. Een brandend schip gaan ze niet verzekeren. Wat ik ga doen weet ik nog niet. Misschien in de bijstand. Maar daar heb ik met mijn eigen huis waarschijnlijk geen recht op. Van de arbeidsongeschiktheidsuitkering kom ik nu al niet rond. Een paar uur in de week ben ik daarom toch aan het werk.”

Lees ook:
Zzp’ers over verzekeringsplicht: bemoei je met je eigen zaken

Bemoei je met je eigen zaken. Dat is de boodschap van veel zelfstandigenorganisaties en deskundigen aan werkgeversorganisatie AWVN. Zelfstandigen hoeven zich nu niet te verzekeren tegen langdurige ziekte of handicap. Als het aan de AWVN ligt, komt daar met een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering een eind aan.