Hoe zit het nou met alcohol, koffie en vette vis?
Voorheen mocht het: een of twee glaasjes per dag. Het nieuwe advies is streng: drink liever helemaal niet. Waarom?
"Nuttig je meer alcohol, dan zie je dat terug in de gezondheid", zegt Daan Kromhout, voorzitter van de Commissie Voeding van de Gezondheidsraad. "De link is het sterkst bij borstkanker. Vanaf één glas per dag neemt het risico op borstkanker met 5 procent toe. Tegelijk weten we uit nieuwe onderzoeken dat één keer per twee dagen een glas alcohol gunstig is. Dat geeft je een 15 procent lagere kans op sterfte aan een hele rits ziektes. Drink je meer, dan valt dat effect gelijk weg."
Ook opvallend: in de richtlijnen wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen koffie gezet met een filter of niet. Hoe zit dat?
Een filter kan bepaalde cholesterolverhogende stoffen wegvangen. Met filterkoffie en koffiepads zit je in ieder geval goed. Kromhout: "Maar dat ligt anders voor onder andere Griekse en Turkse koffie, waarbij heet water zonder tussenkomst van papier op de gemalen koffiebonen wordt gegoten. Ongefilterde koffie verhoogt het slechte cholesterol, dat is overtuigend aangetoond."
In hoeverre is duurzaamheid van voedsel meegenomen in de nieuwe richtlijnen?
Minder vlees en zuivel eten betekent lagere belasting voor het milieu. En in plaats van twee keer vis per week, is het advies nu één keer vette vis per week. Ook heel wenselijk vanuit het duurzaamheidsoogpunt. Kromhout: "We hebben duurzaamheid geïntegreerd in de richtlijnen, maar het rapport draait primair om de gezondheid."
Waarom zijn we eigenlijk van twee keer per week vis teruggegaan naar één keer?
Kromhout: "Eens in de week vette vis eten verlaagt het risico op een dodelijk hartinfarct met 15 procent. Dat percentage blijft gelijk bij twee of drie keer per week vis eten. Dat heeft dus geen meerwaarde voor je gezondheid."
In de richtlijnen van 2006 stonden ook aanbevelingen voor beweging. Elke dag minstens een half uur inspannende lichamelijke activiteit, uitgebreid tot een uur als iemand te zwaar is. Nu staat er niks meer in over beweging. Wat is er met dat advies gebeurd?
Beweging en voeding zijn uit elkaar getrokken. De nieuwe richtlijnen draait puur om voeding en ziekten. Binnenkort komt de Gezondheidsraad met een aparte richtlijn voor bewegen en activiteit. Kromhout: "Je kunt niet direct zeggen dat er op dit moment een grotere gezondheidswinst valt te behalen met meer bewegen dan met betere voeding. Het is niet óf voeding óf beweging. We moeten beide optimaliseren."
