Hoe lekker is verantwoorde koffie?
Nederlanders zijn wereldkampioen koffiedrinken, ook biologisch. Maar hoe lekker is die verantwoorde koffie eigenlijk? Jeroen Thijssen doet een paar duurzame bakkies.
Iedere dag begin ik met een kopje zwarte motor dat mijn ochtend meteen een heel andere kleur geeft. Met mij geven talloze landgenoten zich over aan deze onschuldige verslaving. Nederlanders zijn bijna de grootste koffieleuten ter wereld; in het jaar 2010 dronk iedere landgenoot 149 liter warm, zwart water. Baby's en bejaarden inbegrepen.
Natuurlijk is dat bijna allemaal biologische koffie, want wij Nederlanders hebben het beste met de wereld voor. Nietwaar?Dat is te zeggen. Zelf drink ik het rood van de grootste brander van Nederland, omdat de lokale super niets anders levert. Voor bijzondere koffies ga ik naar speciale ketens.
Hoe zit dat met de rest van Nederland? Daar is moeilijk achter te komen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek houdt alleen het totale koffiegebruik van de Nederlanders bij, niet het aandeel biologisch. Ketenorganisatie Bionext, onder andere van de biologische grootgrutters, kent alleen de cijfers van de gecombineerde verkoop van koffie, cacao en thee. Dat schiet niet op. Gelukkig weten ze er meer van bij de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers. Daar neemt Tijmen de Vries de telefoon aan.
"Nederland loopt voorop in het gebruik van duurzame koffie", zegt hij. "Ruim veertig procent van de in Nederland gedronken bakkies hartklap hebben een duurzaam label, denk dan aan Fairtrade, Rainforest Alliance of biologisch." Dat is heel veel. Onze oosterburen bijvoorbeeld drinken maar drie procent duurzaam. Hoeveel van de Nederlandse omzet puur biologisch is weet De Vries niet precies. "Ik denk iets van drie procent", zegt hij. Drie procent? Van die bijna honderdvijftig liter vloeibare troost waarmee iedere Nederlander per jaar zijn slokdarm smeert? "Misschien nog iets minder", zegt De Vries. Dat moet komen door de hoge prijzen die nu eenmaal aan biologische spullen hangen. Dat kan toch niet anders?
Een kort rondje langs vier supermarkten, waarvan één biologisch, levert vier halfponds-pakken biologische koffie op, alle in de verschijningsvorm 'snelfiltermaling'. Om de prijs hoeft de consument het niet te laten. Een half pond Douwe Egberts kost € 2,79. Die van biosuper Ekoplaza is nog goedkoper: € 2,75. Albert Heijn vraag € 2,69 voor een half pond biologisch zwart goud; de koffies van Jumbo en C1000 zitten daar onder met € 2,39.
Ongelofelijk. Zou het dan om de smaak gaan?
De eerste die in het kopje klotst is de Dutch Roast van Jumbo. Het pakje belooft een 'eerlijke smaak', maar zou het ook lekkere koffie zijn?
Het valt niet tegen. Het hoopgevende vocht bittert goed op de tong, zonder te overdrijven, heeft iets zoets en een aangename wegspoelfactor. De geur, die pittige, neuskrullende geur die koffie kan hebben, is afwezig. Toch, voor de goedkoopste van het stel een uitstekend kopje zenuwgif.
De volgende goedkope, van C1000, valt nogal tegen. Het bitter schuurt de tong, een prikkelende geur ontbreekt. Nee, dan de Appie. Heel anders dan de reguliere van Douwe, alleen al door de selectie van de duurdere Arabica-bonen. Iets zure koffie, met een zacht bitter dat, als het een kleur was, de mondholte zilver zou kleuren. Met de Ekoplaza, ten slotte, is iets geks aan de hand.
Alle koffie heeft iets stroefs, iets droogs, wat gek klinkt voor een vloeistof maar waar is, net of een golf vloeibaar stof over de papillen stroomt. Het is meer gevoel dan smaak, hoewel het bitter goed en smakelijk opkomt nadat de slok is weggespoeld. Vies, nee. Raar, ja.
