Hoe de Elbphilharmonie Hamburg op de kaart zette als toeristische trekpleister
De nieuwe Elbphilharmonie heeft Hamburg op de kaart gezet als toeristische trekpleister. Bij het panoramaterras rond het gebouw wordt volop geflaneerd.
Ging men ooit naar Bommel om de brug te zien, tegenwoordig heet dat ‘een Bilbaootje doen’. Nadat het Noord-Spaanse Bilbao tien jaar geleden z’n eigen Guggenheim Museum opende, bleek dat je met een bijzonder bouwwerk een voorheen onopvallende stad moeiteloos kunt omtoveren in een trekpleister van jewelste. Toeristisch, maar zeker ook economisch. Sindsdien probeert menige stad ook zo’n toeristenmagneet te creëren.
Recentste voorbeeld is de Elbphilharmonie in Hamburg, de concertzaal waarvan de bouw tien jaar duurde (in plaats van drie) en die uiteindelijk 789 miljoen euro kostte (in plaats van 70). Maar het succes heeft alle kritiek in één klap verstomd. Sinds de opening afgelopen januari zijn alle concerten steevast direct uitverkocht en staat er een permanente rij bij de roltrap naar het uitzichtpanoramaterras om rond het gebouw te kunnen flaneren.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Nu is Hamburg natuurlijk geen Bommel of Bilbao. De voormalige hanzestad telt 1,8 miljoen inwoners en heeft na Antwerpen en Rotterdam de grootste haven van Europa. Ook wonen er naar verluidt de meeste miljonairs van heel Duitsland. Niet dat je dat er in de stad zelf aan afziet, graffiti lijkt hier een erekwestie. Zelfs op pas gerenoveerde gevels ‘hoort het erbij’, schouderophaalt de Hamburger. Dat ze uitgerekend hier driekwart miljard overhadden voor een muziekzaal, is ronduit fascinerend.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
'Elphi'
Het moet gezegd, de Elbphilharmonie, al snel liefkozend omgedoopt in ‘Elphi’, is ook echt spectaculair. Zoals de naam al doet vermoeden gevestigd aan de rivier de Elbe, met uitzicht op de haven. Boven op een voormalig rood bakstenen warenhuis voor cacao, thee en tabak construeerde architectenbureau Herzog & De Meuron een golvende glazen doos van 26 verdiepingen. Links appartementen, rechts een hotel, en in het midden twee prachtige concertzalen, een grote en een kleine, die blijken te zijn opgehangen. Hoe, dat valt als leek niet te bevatten, want alles oogt licht en luchtig.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Een boottocht is een uitgelezen manier om het gebouw eens goed van buiten te bekijken, inclusief de imposante havens. Nu de bedrijvigheid is verplaatst naar de overkant van de rivier, verrijst pal naast de Elphi een heel nieuwe wijk, Hafen City, vol appartementen en kantoren. Langs de kade is een vrolijke promenade vol terrassen en winkeltjes, maar wel overal met zware stormdeuren, want water vormt hier wel degelijk een gevaar. Zoals twee weken geleden, toen na een herfststorm de Elbe flink buiten zijn oevers trad. Hierachter ligt de mooie Unesco-wijk Speicherstadt, een verzameling bakstenen pakhuizen tussen Hollands ogende grachten. De boot kan alleen bij laag water onder de bruggen door, maar ook te voet is het een leuke wijk om doorheen te dwalen. Vroeger was dit hét gebied voor de opslag van koffie, thee, cacao en tabak, nu zo te zien vooral van oosterse tapijten. Al vind je thee nog terug in de theewinkel annex restaurant Wasserschloss, een pittoresk kasteeltje op de hoek van twee grachten.
Attractie
Een andere attractie is de zondagse Fischmarkt aan de Elbe. Tienduizenden bezoekers komen in alle vroegte van heinde en verre.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Opvallend veel vertrekken met een rieten mand vol groenten en fruit, maar al snel blijkt dat geen speciale eco-bewustheid van de Hamburgers, want de manden worden overal kant-en-klaar gevuld verkocht voor een tientje. “Goed opletten hoor”, waarschuwt een oudere dame, “onderop stoppen ze vaak ouwe rotzooi.”
De vismarkt blijkt slechts gedeeltelijk gewijd aan vis. Verse vis zie je er nauwelijks, het meeste is gerookt en wordt verkocht in grote pakketten met van alles lukraak door elkaar voor slechts 7 euro. En anders wel in rijk gevulde broodjes, die ondanks het vroege tijdstip grif van de hand gaan.
Standwerkers
Grootste attractie van de markt zijn de standwerkers, van Aale Dieter tot Bananen Bart, die met luide aanprijzingen en grapjes het publiek aan het lachen brengen. Er is zelfs een Holländische Blumenkönig die stunt met planten. Het snoezige gebouwtje van de voormalige visveiling is nu een hal vol eetstalletjes, livemuziek en bier, veel bier.
Voor veel nachtvlinders van de nabijgelegen Reeperbahn blijkt dit de laatste stop op weg naar huis. Traditioneel moet de markt om 9.30 uur afgelopen zijn, anders komt het kerkbezoek maar in de knel. En inderdaad, prompt als de kerkklokken half 10 slaan, zijn alle kramen ingepakt en vertrokken.
Met de boot
Diverse firma’s bieden boottochten aan door de haven. Ga voor de twee-uurvariant, in die van één uur kom je helemaal niet toe aan de haven zelf.
Hamburgse kost
De hamburger komt helemaal niet uit Hamburg! Wat eet (en drinkt) u er wél?
Labskaus: oud matrozengerecht, een salade van biet, aardappel en corned beef, geserveerd met een gebakken ei
Hamburger pannfisch: gebakken witvis met mosterdsaus
Scholle Fintenwerder Art: gebakken schol met bacon en aardappelen
Franzbrötchen: een soort kleverige platte croissant met kaneel erin
Schorle: bruiswater met een fruitsmaakje
Fritz-Kola: een uitvinding van twee Hamburgse studenten die een cola met extra cafeïne bedachten om goed wakker te blijven tijdens het studeren.
Trekpleisters
Die Bullerei: trendy vleesrestaurant in nouveau-ruigstijl van tv-kok Tim Melzer.
Altes Mädchen: biercafé met eigen biertuin. Populair brunchbuffet op zondag.
Oberhafen Kantine: piepklein zaakje (uit 1923), compleet scheefgezakt half onder de spoorbaan, voor simpele Hamburgse kost en bier.
Café de Paris (sinds 1882): Frans, maar met Hamburgse, tikje afgekloven, touch. Ontbijt, taart, lunch, diner.
Stenzel: heerlijk ouderwetse Konditorei met wel 50 soorten taart.
BACKhus: bakkerijketen voor Franzbrötchen, goedkope ontbijtjes en lunchsoepen.
Alsterhaus- oudste warenhuis van de stad met bovenin, onder een groot glas-in-looddak een soort deftige variant op onze La Place. Ernaast is een delicatessenafdeling, leuk voor culisouvenirs.
Rindermarkthalle (St. Pauli): voormalige slachthallen, nu mooie supermarkt annex foodcourt.
Lees ook:
-Toch trek gekregen in een Hamburger? Karin Luiten maakt het lekker zelf.
- En lees meer reisverhalen in ons dossier.
