Hoe beleeft Nederland de landelijke ov-staking? ‘De stations zijn een oase van rust’

Bijna het hele openbaar vervoer ligt vandaag plat. Ov-medewerkers staken voor een bevriezing van de pensioenleeftijd. Ov-bedrijven raden mensen af om naar de stations te komen, op de wegen is het na de drukte in de ochtendspits nu weer rustig, meldt de ANWB. Vrijwel alle files zijn inmiddels opgelost.

In Amsterdam reden duizenden fietsers vanochtend door de Amsterdamse IJtunnel waar normaal alleen auto’s mogen rijden. Omdat ook de schippers van de pontveren over het IJ staken, heeft de gemeente de tunnel – een kilometer lang en een kleine twintig meter diep – opengesteld voor fietsers in plaats van auto’s. Dat leverde aan de noordkant enkele boze reacties op van verraste automobilisten.

Zowel de IJtunnel als de Coentunnel is vandaag gesloten voor auto’s, vrachtwagens en motoren. Alleen nood- en hulpdiensten mogen door de tunnel. Op Amsterdam Centraal is het erg rustig. De reizigers die wel op het station rondlopen, zijn toeristen die tot hun verrassing horen dat er geen treinen rijden.

Taxichauffeurs op Schiphol profiteren ondertussen van de staking. Ze hebben het naar eigen zeggen drukker dan anders. “Het is erg druk vandaag”, aldus een taxichauffeur bij vertrekhal 1. “Ik moet zo ook gelijk weer iemand mee terugnemen naar Rotterdam. Van mij mogen ze elke dag wel staken.” Hij rekent geen hogere tarieven voor zijn ritten. “Ik houd gewoon de meterprijs aan.”

‘Het is vervelend voor de reizigers’

Verslaggever Gert Jan Rohmensen is op Schiphol.

Jordan en Deanne Janszen zitten op hun koffer in de aankomsthal van Schiphol. Ze zijn vanochtend om zes uur aangekomen met een vlucht vanuit hun woonplaats Sydney. Pas toen ze inlogden op de wifi van de luchthaven, kwamen ze erachter dat er een staking was.

“Bij het inloggen werd het meteen aangekondigd”, zegt Jordan. “Toen hebben we onze ouders gebeld. We moeten naar Delft. Onze ouders moeten eerst een auto huren, dus het zal nog wel een uur of drie duren voordat ze hier zijn”, zegt Deanne. Jordan: “We hebben geen idee waarom er gestaakt wordt, misschien krijgen deze mensen niet genoeg betaald of zo? In elk geval is het nu gewoon wachten.”

In de aankomsthal is het niet veel drukker dan anders, eerder rustiger dan op normale dinsdagen. Buiten rijden taxi’s af en aan, maar de verwachte chaos blijft uit. Een taxichauffeur zegt het nauwelijks drukker te hebben, terwijl hij een paar buitenlandse passagiers helpt met het inladen van hun bagage.

Eerder vertrokken

Madelon en Glenn Valster uit Zevenbergen onder Dordrecht zijn voor hun vlucht naar Cyprus met de auto naar Schiphol gekomen, wat ze toch al van plan waren. “We zijn voor de zekerheid wel twee uur eerder vertrokken. Om negen uur vanochtend stond er nog 600 kilometer file, maar de drukte op de weg viel ons erg mee, we hebben er twintig minuten langer over gedaan dan normaal”, zegt Glenn. “Het langst hebben we nog moeten wachten op de bus van het parkeerterrein op Schiphol, hiernaartoe”, vult Madelon aan. “Goed op tijd voor onze vlucht die rond drie uur vertrekt. We hebben nog mooi even de tijd om wat te eten en te winkelen. Best een positief verhaal eigenlijk.”

Om passagiers bij te staan heeft Schiphol vandaag een aantal personeelsleden gevraagd om hen te informeren. Kevin Douma is normaal gesproken functioneel beheerder op de luchthaven, maar staat vandaag buiten met een geel hesje waar ‘airport assistant’ op staat. Zelf had hij weinig last van de ov-staking. Hij woont dichtbij Schiphol en is op de fiets gekomen.

“We krijgen veel vragen of de bussen al of niet rijden en hoe je naar een bepaalde bestemming komt. Maar de drukte valt tot nu toe erg mee. De meeste passagiers berusten erin.”, zegt Douma, die een aantal velletjes met instructies voor reizigers heeft meegekregen. “We krijgen eigenlijk de meeste vragen van Nederlanders, minder van buitenlandse reizigers.”

Bij de balies van de autoverhuurbedrijven op Schiphol is het wel druk. Bij sommige staan flinke rijen mensen met koffers. Velen zijn er net achter gekomen dat ook de internationale treinen naar België en Duitsland niet rijden, en zoeken een alternatief. “We hebben relatief veel mensen die naar Brussel willen, met een ‘one way’, dus dan kunnen ze de auto daar weer inleveren”, zegt Robert Span, supervisor Schiphol van Europcar. “Het is wel drukker dan normaal, maar minder dan we hadden verwacht. We verhuren ongeveer 25 tot 30 procent meer vandaag, en ik denk wel dat we leegverkopen.”

Dat de meeste mensen goed op de hoogte waren van de landelijke staking, bleek ook al op Amsterdam. Centraal. Het is er vrijwel leeg, deze ochtend. Heel anders dan de bijenkorf die het normaal is in de ochtendspits. NS-topman Roger van Boxtel stapt de vrijwel lege stationshal in en kijkt enigszins verbaasd om zich heen. “Ongelooflijk”, zegt hij tegen een paar NS-medewerkers als hij ziet hoe rustig het is. “Kennelijk is de boodschap toch goed doorgekomen en daar ben ik blij mee, en ook dat er toch een pendeldienst rijdt naar Schiphol.”

Begrip

De pendeldienst die vandaag elk kwartier heen en weer naar Schiphol rijdt, is er gekomen op last van de rechter. Hij volgde afgelopen zondag in kort geding de redenering van Schiphol dat anders mogelijk chaos zou ontstaan op de luchthaven, met alle veiligheidsrisico’s van dien. Dat betekende wel dat de NS personeelsleden bereid moesten vinden om toch te werken.

Dat is goed gelukt, aldus Van Boxtel. “We hebben mensen bereid gevonden, of hen aangewezen. Je wilt natuurlijk niet dat wél werken wordt gezien als het breken van de staking. Zij zien het als het uitvoering geven aan een gerechtelijk bevel.

“Het is vervelend voor de reizigers, maar ik heb begrip voor de zorgen van ons personeel”, zegt Van Boxtel. “Ik sprak net nog een van onze machinisten, die zei dat hij in de 36 jaar dat hij bij de NS werkt nog nooit heeft gestaakt. Hij staakt nu niet voor het geld, maar voor zijn kinderen. Daar heb ik begrip voor.”

Rond 10.00 uur zegt Schiphol-woordvoerder Hans van Kastel dat de situatie “beheersbaar” is: “Als mensen maar eenmaal hier zijn, verloopt alles zoals op andere dagen. Ik heb de indruk dat veel mensen opvolging hebben gegeven aan onze oproep om niet naar Schiphol te komen als dat niet strikt noodzakelijk is.

“Bij de bagagebanden geven onze medewerkers de arriverende passagiers informatie over de staking en hoe ze vanaf Schiphol verder kunnen reizen. Mensen verbazen zich dan wel, maar zijn blij dat ze informatie krijgen.”

Van de 1200 aankomende en vertrekkende vluchten per dag zijn er vandaag tachtig geannuleerd door de luchtvaartmaatschappijen. Zij hebben een groot aantal passagiers gevraagd hun vlucht om te boeken. “Daardoor zijn er minder mensen en ook dat helpt. Fijn dat deze mensen daartoe bereid waren.”

‘Toch een dagje vrij’

Redacteur Cindy Cloin doet verslag vanuit Nijmegen.

Op een normale ochtend gonst het op het station van Nijmegen van de reizigers, nu hoor je enkel de regendruppels op het dak tikken en een paar duiven koeren. Het aantal mensen op het station is op twee handen te tellen. Alexandra Melicov kijkt verbaasd op het stationsbord, waar achter elke eindbestemming de mededeling ‘cancelled’ staat. “Ik werk in Cuijk en had wel gehoord over de staking, maar ik dacht dat het alleen over de bussen ging. Ik had geen idee dat de treinen niet zouden rijden.” Het feit dat ze uit Roemenië komt zal ongetwijfeld meespelen, zegt ze zelf. “Ik volg het nieuws niet zo.” Ondertussen belt ze haar baas met de vraag of er nog collega’s zijn met wie ze mee kan rijden naar haar werk. “Of ik moet gaan fietsen.” Vijftien kilometer, terwijl de bellen centimeters hoog op de weg spatten. “Misschien neem ik toch maar een dagje vrij dan.”

Nu heel Nederland aanschuift in de file, door de regen fietst, of thuis een kop koffie inschenkt, is het op de stations een oase van rust. Melanie Rutten opende vanmorgen, net als altijd, om zes uur de Albert Heijn To Go op het station. “Er is niks te doen, nog geen tiende van het aantal klanten dat we normaal krijgen. De mensen die komen zijn vooral buitenlanders die niet van de staking wisten of een enkeling die hoop heeft dat er toch een trein rijdt. Helaas. Helemaal niks.”

Op het naastgelegen busstation is het iets drukker. En warempel, er komen en gaan ook enkele bussen. Zoals lijn 300 naar Arnhem, met buschauffeur Gerard Hartemink. “Als je niet meedoet met de staking, kun je je bus halen en gaan rijden. Dat is met het treinverkeer wat ingewikkelder.” Hartemink gaat bijna met pensioen. “Daarom is er voor mij persoonlijk geen reden om te staken. Ik was het ook niet eens met de opzet. Je werk neerleggen en dan thuis op de bank gaan zitten, vind ik niet de manier. Dan moet je ook ergens van je laten horen en de barricaden op.”

Voor de tientallen reizigers is het afwachten of er een bus rijdt naar hun bestemming. Hartemink: “Ik vind het wel dapper, dat er toch mensen hoopvol staan te wachten. Je kunt met mij mee naar Arnhem maar er is geen enkele garantie dat je vanmiddag weer terug in Nijmegen kunt komen.” Een vriendelijk bedankje dat hij toch rijdt, kan er bij de reizigers niet vanaf. Hartemink: “Ze kijken net zo stug voor zich uit als anders”.

Lees ook:

Voor een goed pensioen heeft Nederland wel een ov-staking over

Als de grootschalige ov-staking van dinsdag een beter pensioen oplevert, heeft twee derde van de Nederlanders begrip voor die vergaande actie. De vakbeweging heeft daarmee aardig wat draagvlak.

Dinsdag ligt het ov plat. Maar waarom eigenlijk?

Deze week staat in het teken van grootschalige stakingen om te komen tot ‘een fatsoenlijk pensioen voor iedereen’, zoals de vakbonden het noemen. Wat zijn de eisen precies?

Hoe kom ik de ov-staking door?

Nederland bereidt zich voor op een dag zonder openbaar vervoer. Omdat de autowegen vermoedelijk vastlopen, vier onorthodoxe oplossingen.