Hillary Clinton, de enige Democraat van formaat

Ambitieus, vastberaden en strijdlustig: dat zijn de handelsmerken van Clinton.
Het was september 1993 toen Hillary, de vrouw van president Bill Clinton, voor de derde dag vragen van afgevaardigden aan het beantwoorden was in een van de vergaderzalen van het Huis van Afgevaardigden. Het ging over een nieuw zorgstelsel, dat haar man haar had laten ontwerpen. En ze was zo goed voorbereid dat commissievoorzitter Dan Rostenkowski zei: "De dag is niet ver meer dat de president bekend zal staan als uw echtgenoot."

Zo dichtbij was die dag nou ook weer niet, maar inmiddels zijn we hem wel gepasseerd. Zeg 'Clinton' en je denkt eerder aan de oud-minister van buitenlandse zaken, de oud-senator en de verliezende presidentskandidaat van 2008, dan aan haar man Bill. En als het een keer over Bill gaat, dan is dat tegenwoordig meestal als afgeleide van wat zijn vrouw aan het proberen is, sinds zondag voor de tweede keer officieel: presidente worden van de Verenigde Staten van Amerika.

Ongewone omstandigheden
Clinton start haar campagne volgende maand onder tamelijk ongewone omstandigheden. Barack Obama mag zich na twee termijnen niet meer verkiesbaar stellen, dus het veld ligt bij de Democraten net zo open als bij de Republikeinen. Maar terwijl op rechts zich een dozijn kandidaten zich in de strijd lijkt te willen storten (en senatoren Ted Cruz en Rand Paul dat ook al officieel hebben gedaan), is er bij de Democraten niemand van formaat te bekennen.

In haar eigen partij heeft Clinton de onaantastbaarheid die normaal alleen een zittende president krijgt. En dat voor iemand die in haar leven nog maar twee verkiezingen heeft gewonnen, die voor haar senaatszetel in New York. En in 2008 de winst uit handen gaf aan die jonge zwarte senator uit Illinois.

Dat is niet per se goed voor haar kansen in de strijd met de uiteindelijke genomineerde aan Republikeinse kant. Het is acht jaar geleden dat ze zich voor het laatst in het politieke strijdgewoel stortte. Kort na haar verlies in de Democratische voorverkiezingen werd ze president Obama's minister van buitenlandse zaken, en in de vier jaar in die post hoefde - en mocht - ze zich niet bezighouden met partijpolitiek. Na haar aftreden begin 2013 rustte ze uit, gaf toespraken tegen indrukwekkende gages en schreef een matig ontvangen boek over haar jaren als minister.

Gevoelige mails
De afgelopen maanden kreeg ze een voorproefje van hoe het is om kandidaat te zijn, en werden de Amerikanen weer even herinnerd aan het soort politicus dat Clinton is. Het bleek dat ze als minister van buitenlandse zaken niet de email van het ministerie gebruikte, maar een eigen account, dat ook nog eens huisde op een server die bij haar thuis in Chappaqua, New York stond. Vooral dat laatste was ongebruikelijk, en wierp vragen op over de veiligheid van die niet direct topgeheimen, maar vaak toch wel 'gevoelige' mails.

Het was voor het gemak, zei ze uiteindelijk op een persconferentie die ze na een week zwijgen uiteindelijk hield. En om haar privacy te beschermen had ze een deel, dat volgens haar niet met werk te maken had, weggegooid. Maar de Republikeinen denken dat ze informatie verbergt over haar falen rond de aanslag op een diplomatieke post in Benghazi, Libië, in 2012, waarbij een ambassadeur om het leven kwam.

Herkansing
Zo kenden de Amerikanen Clinton al. Ze is niet snel geneigd de steven de wenden als de golven hoog gaan - en dat deed haar nieuwe zorgstelsel in 1993 de das om. En ze is door de jaren heen kopschuw geworden voor de priemende blikken van het publiek, ook al moet een politicus die juist zoeken.
In 2008 kozen de Democraten al met al toch maar voor die jonge zwarte senator. In 2016 krijgen ze, zo lijkt Hillary Clinton het te zien, een herkansing. "Gewone Amerikanen hebben een kampioen nodig", zegt ze in een videoboodschap op haar website. "Ik wil die kampioen zijn."

Lees maandag meer in Trouw over de kanditatuur van Hillary Clinton, haar campagne en haar concurrenten.