Hij duwt zijn broertje, krijgt constant straf. Moeder wil dat het anders gaat, maar hoe?

De oudste krijgt constant te horen dat hij zijn jongere broertje - een baby nog - niet mag slaan en duwen. Ook niet als zijn bouwwerk kapot wordt gemaakt. Bestraffen werkt niet. Wat helpt wel?

Ik heb twee zoontjes. Eentje van bijna twee, en een van net een jaar. Hartstikke leuk. Als ze iets ouder zijn kunnen ze vast heel veel samen spelen', schrijft de moeder.

Daar kan ze zich op verheugen. Maar voorlopig is het allemaal nog wat lastig, erkent ze.

Als de oudste bijvoorbeeld een puzzel maakt of een toren van Lego heeft gebouwd, raust de jongste er - nog wat onbeholpen enthousiast - doorheen. Dat levert hem dan vaak een venijnige duw op.

Nog zo'n tafereeltje? De jongste kan een licht balletje een klein stukje weggooien. Prima, daar richt hij geen schade mee aan, vinden zijn ouders. Maar als de oudste dat ziet, gaat hij ook gooien, een stuk harder. Scherven brengen geluk, maar zorgen ook voor een hoop rommel.

Het komt erop neer, zo schetst de moeder, dat de oudste voortdurend wordt gecorrigeerd, of voor straf op de trap moet zitten. Hij mag niet slaan, niet duwen, niet gooien binnenshuis. Hem uitleggen dat zijn broertje nog maar een baby is en hij al zo'n grote jongen helpt tot dusver niet, zegt de moeder. "Hoe kunnen we hem leren gezellig met zijn broertje om te gaan zonder dat hij steeds op z'n kop krijgt?"

Bij de geboorte van een broertje of zusje verandert de positie van het eerste kind. Niet alleen moet ineens de aandacht worden verdeeld, ook speelgoed en speelruimte is niet meer van hem alleen. Toch kun je, volgens Anneliese Jansen - opvoedcoach, begeleidster op een Montessori-kinderdagverblijf en moeder van vier kinderen - de oudste het gevoel geven dat hij wel degelijk zijn plek behoudt. Een hoekje in het huis, verboden voor baby's, met zijn eigen speelgoed, waar zijn toren veilig is.

Een jonge peuter kiest ter verdediging voor lichaamstaal: slaan, duwen, knijpen. Daar is deze jongen niet uniek in. Misschien kan de moeder hem stimuleren woorden te gebruiken. Zoals: "Stop, ik vind het niet leuk", oppert Jansen. Die leeftijd heeft hij al.

"Soms kun je de oudste 'gelijk' geven door tegen de baby te zeggen: 'Dat is jammer, nu heb je de puzzel van je broer kapot gemaakt'." Zo'n opmerking zal volgens haar waarschijnlijk geen invloed hebben op het kleinste mannetje, maar de grote broer voelt zich dan wel gezien. Een andere tip: neem bewust tijd voor het oudste kind en spreek dat uit tegen de jongste. "Je broer en ik gaan een boekje lezen, jij mag even zelf spelen..."

In plaats van doorlopend te corrigeren kun je ook een alternatief aanbieden, adviseert Jansen tot slot. Als je wilt gooien, kun je zeggen, mag je de zachte bal gebruiken. "Zo blijf je positief en weet je kind gelijk wat wel kan."

Angelique de Vries, moedercoach bij 'Durf te Zien' in Goor, kijkt met een heel andere blik naar het geschetste tafereel. Kinderen zijn volgens de Twentse de meest heldere spiegel van volwassenen. Datgene wat jij als lastig ervaart bij jouw kind, vertelt je ook iets over jezelf. Of dat nu gaat om lastig gedrag, problemen op school of fysieke klachten. "Sta er voor open in die spiegel te kijken. Door die spiegeling te begrijpen en er als ouder mee aan de slag te gaan, lost het probleem bij de kinderen vaak op", aldus De Vries.

De Vries ziet twee kanten in de moeder. Een kant die, net als haar oudste zoon, wil bouwen en dit bouwwerk wil beschermen. En een andere kant die wil rausen.

"Beschermt moeder iets in zichzelf, iets waaraan ze zelf hard heeft gebouwd? Of zou ze dat juist meer mogen gaan doen?" Of ziet de moeder iets anders in de spiegel, oppert de Twentse: "Wat gebeurt er bijvoorbeeld op een dag dat zowel vader als moeder thuis zijn? Corrigeert één van de ouders dan telkens de ander?" Zo ja, dan kan dat het spiegelbeeld zijn. Het is volgens De Vries in dat geval raadzaam dat de ouders leren gezelliger met elkaar om te gaan. Voorkom dat één van hen steeds de zwartepiet krijgt.

De Vries benadrukt dat ze de moeder beter moet leren kennen voor een concreter advies. Maar volgens haar werkt de 'spiegel-methode', de zogeheten PresentChild-methode, bij elke opvoedvraag.

Reageren? Zelf een vraag insturen? Mail naar opvoedvraag@trouw.nl

undefined