Het was bijna gebeurd: een braadworstmuseum in voormalig nazikamp Buchenwald

Het Braadworstmuseum wilde verhuizen en had zijn oog laten vallen op een leegstaande dependance van concentratiekamp Buchenwald. In dit kamp, ‘Martha II’, moesten honderden Joodse vrouwen, vooral uit Polen en Hongarije, in de laatste oorlogsjaren dwangarbeid verrichten.

Dat het terrein nu omgetoverd zou worden tot een plek waar de roemrijke geschiedenis van de braadworst zou worden gevierd, zorgde voor landelijke verontwaardiging: dit was ongepast, onsmakelijk. Toch stemde de stadsraad van Mühlhausen met grote meerderheid in met de plannen: het gebied, gelegen bij het stadsbos, mocht een nieuwe bestemming krijgen en museum worden.

Wel moesten de verbouwingsplannen nog worden goedgekeurd. Oh, en er zou, met de braadworsten, ook een monument komen. “Tot nu toe was er geen verwijzing naar het donkere verleden van het verwaarloosde terrein”, schreef Der Tagesspiegel. “Op de daken van enkele ongebruikte gebouwen werd zonne-energie opgewekt.”

Geschiedenis

Bestuurlijk stond de braadworst weinig meer in de weg. Maar de ophef in de media over de nieuwe bestemming van het kamp hield aan. Het nieuws reisde zelfs de grenzen over en bereikte ‘belangrijke internationale media’ zoals The New York Times en de BBC, meldde de Thüringer Allgemeine.

Eerst verdedigden de eigenaren en de investeerder van het Braadworstmuseum hun keus nog: het ging hier niet om een vernietigingskamp, enkel om een buitenkamp, een ‘slaapplek’. Daar ging de stichting ‘Herdenkingsplekken Buchenwald en Mittelbau-Dora’ fel tegen in. “Hier heeft iemand niet begrepen wat het betekent om gevangen te zijn in een concentratiekamp”, reageerde ook de voorzitter van de joodse gemeente in Thüringen.

Nu bonden museumeigenaren in, net als de stad. Ze hadden de geschiedenis van het oord niet gekend, gaven ze toe; of in elk geval verkeerd ingeschat. Thomas Mäuer, voorzitter van de Vrienden van de Thüringer braadworst, zei over het verleden van het terrein: “Mij verraste het bericht, net als waarschijnlijk vele anderen”.

Het plan verdween van tafel. Reinhard Schramm van de Joodse gemeente in Thüringen was opgelucht. De verstandhouding tussen de Joodse gemeenschap en de Mühlhausenaren was volgens hem altijd goed geweest. Samen vinden ze wel een andere plek voor het Braadworstmuseum, sprak hij verzoenend.

Lees ook:

Met Duitse scholieren naar het concentratiekamp: ‘Zit niet op je mobieltje te pielen’

Duitsland discussieert: moeten alle schoolkinderen verplicht een concentratiekamp bezoeken? Klas 10.4 van de Fritz Karsenschool uit Berlijn ging naar Sachsenhausen. ‘Meneer? Wat betekent Holocaust eigenlijk?’

Polen worstelt met zijn verleden van Poolse concentratiekampen in Silezië

Polen waren in de Tweede Wereldoorlog helden of slachtoffers, maar nooit daders, zo ligt nu min of meer vast in de holocaustwet. Toch waren er ‘Poolse concentratiekampen’. Na de oorlog.