Het verhaal moet er nu maar 'ns uit
De eerste afspraak zegt Willem Remmelink met pijn af. De advocaat wil best vertellen over zijn leven in New York en hoe hij een Amerikaanse gevangenis heeft overleefd. Maar zijn Nederlandse adviseurs willen dat hij de zwarte bladzijde in zijn opwindende bestaan verzwijgt. ,,Bij de eerste de beste sollicitatie viel ik al door de mand. Ze checkten het register in de VS en konden me daar natuurlijk niet meer vinden.''
Twee appartementen in Manhattan, een bungalow in Florida. Goochelen met miljoenen dollars. Uitgaan in clubs waar beroemdheden zich uitleefden: Willem Remmelinks leven was tot drie jaar geleden een successtory. ,,Ik was jong, advocaat, homo en Europeaan, een ideale mix om in New York populair te zijn.''
Na de eerder afgezegde afspraak neemt Remmelink (47) zelf weer contact op. Van adviezen om te zwijgen heeft hij zijn buik vol. Het hele verhaal moet er maar uit. Vuile was binnenhouden werkt tegen je als je een nieuwe start wilt maken. ,,Ik wil helder maken dat ik in een proces terecht ben gekomen, waarin je niet meer kunt stoppen. Ik was ziek van mezelf. Op de ochtend dat er twee detectives aan de deur stonden, was ik eigenlijk opgelucht.''
Negentien jaar geleden lachte de toekomst hem toe. Via de uitgeverswereld kan hij de oceaan oversteken. New York is voor de pas afgestudeerde jurist een bevrijding. Het klikt, hoewel niet alles meteen van een leien dakje gaat. In het begin moet hij twee banen aanpakken: assistent-manager van de Netherland Club NY en gerant in de club One Fifth Avenue. Dan ook ontmoet hij zijn eerste vriend.
,,Vier jaar was Jeffrey ziek. Twee jaar hadden we geen idee wat hij had. In '88 stierf hij aan aids, 28 jaar oud.''
Na ruim acht jaar voor twee verschillende advocatenkantoren gewerkt te hebben, begint Willem voor zichzelf. ,,Ik had Europese cliënten die bedrijven wilden overnemen of producten op de markt probeerden te brengen. Veel Duitsers die winkelcentra exploiteerden. Die beheerde ik, net als appartementen in Californië. Ik regelde licenties, belastingen.''
Hij duikt de culturele scene in. ,,Toneel, dans, het trok me ontzettend. Ik hielp met geld inzamelen, organiseerde feesten, steunde allerlei aids-organisaties. In Miami Beach huurde ik een huis. Aan de baai, met een zwembad en vier badkamers. Iedereen kwam langs.'' Het kan niet op. De glitter en glamour werkt verslavend. De Hollandse moneymaker voelt zich bijna onaantastbaar. ,,Op een gegeven moment zit je op een point of no return. Je denkt dat niks kan mislukken. Ik begon met een restaurantgids en een maandblad. Die sloegen niet aan. Het bleek een bodemloze put.''
De gaten die in zijn budget worden geschoten, denkt Remmelink tijdelijk pijnloos op te kunnen vullen. Een Italiaanse cliënt, wiens geld hij belegt in Amerika, komt erachter waar zijn advocaat in de VS mee bezig is. ,,Het was te veel om gauw terug te betalen. Eigenlijk wist ik toen al, dat de poppenkast snel over zou zijn.''
Op 8 oktober 1996, om zeven uur in de ochtend, is het zover. Zijn vriend, balletdanser Mario Camacho, doet open. ,,Ik was óp van de zenuwen. Je weet dat het komt, maar het gaat toch anders dan je denkt.'' Twee dagen zit hij in een smerige cel. Geen advocaat die het hoge losgeld van 150 000 dollar kan betwisten. Een bedrag dat cash betaald moet worden, en waarvan aangetoond moet worden dat het niet besmet is. Dat lukt niet.
Willem wordt overgebracht naar Rikers Island. Het consulaat krijgt het voor elkaar dat hij een 'beschermde gevangene' wordt. ,,Een status die ook gereserveerd is voor gepakte politieagenten, maffiabazen, bewaarders - mensen die anders afgemaakt worden. Heel gevaarlijk voor iemand als ik, die nog nooit gevochten heeft. Met al die bendes en junks die afkicken. Ik had het geluk dat de Ñeta's - een op zichzelf vreemdzame Puertoricaanse bende - me in bescherming namen. Aan een advocaat hébben ze iets. Ik had weinig verstand van strafrecht, maar dat leerde ik er snel.''
De veroordeling van 2 tot 7 jaar detentie komt voor Willem niet als een verrassing. ,,Het was een terechte straf. Als je je vonnis binnen hebt, komt er een zekere rust over je.'' Hij wordt overgebracht naar de Altona-gevangenis bij de Canadese grens, ook wel klein-Siberië genoemd. Slaapzalen voor vijftig gevangenen herbergen er negentig. ,,De Ñeta's waakten ook hier over me. Ik had standing. Het is een klassenmaatschappij. Het laagst staan de kinderverkrachters. Politiemoordenaars staan hoog aangeschreven. Drugsdealers zitten ook goed. Homo's die zich nichterig gedragen, worden misbruikt en dan uitgespuugd.''
Daarom houdt Willem Remmelink het beeld in stand dat hij is getrouwd. Een vriendin doet zich voor als zijn echtgenote. Hij bouwt een 'praktijk' op. Als hoofd van de juridische bibliotheek adviseert hij talloze lotgenoten. ,,Ik had rijk kunnen worden. Maar als ze je pakken omdat je geld of sigaretten aanneemt, krijg je extra streng regime. Ik wilde ook geen onderscheid maken tussen gevangenen met en zonder geld. Ik kon wel - legaal - cursussen opzetten, waarbij gevangenen leerden zich in de maatschappij te redden. Hoe je een eigen zaak op kan zetten, dat soort dingen.''
Naast zijn bajespraktijk schrijft hij de autoriteiten aan over misstanden in Altona. Tot aan de gouverneur aan toe. Zijn weerbaarheid groeit door de steun van vrienden; familie en zelfs cliënten blijven hem trouw. Met sommige bezoekers gaat hij in zijn groene bajespak op de foto voor een opgeblazen afbeelding van een palmenstrand die was aangebracht op een gevangenismuur.
Ook het consulaat laat Willem niet in de steek en spant zich in om hem na twee jaar vrij te krijgen. Dat lukt wonderwel. De Nederlandse vertegenwoordiging zorgt er bovendien voor dat hij niet op uitzetting hoeft te wachten in de immigrantencel, die te boek staat als een ware hel. ,,Ik hoefde zelfs niet geboeid het vliegtuig in. De bewakers brachten me naar mijn stoel en gaven me een hand. Ik leek wel een vip.''