Het speelt toch continu door je hoofd

Ragner Teitsma, 31 jaar, hbo informatie-kunde, Masters Information System Development aan University of Hertfordshire, Engeland en, sinds februari, werkloos.

'Ik ben echt op Amerikaanse wijze ontslagen. Vrijdagmiddag om kwart over vier mocht ik bij de directie verschijnen, ze vertelden me dat het last in first out was, er volgde een financieel voorstel - drie bruto maandsalarissen - en binnen een halfuur was het gesprek voorbij. Zuur? Vooral omdat mij geen tijd is gegund om afscheid te nemen van mijn klanten. Ik kon nog maar net mijn collega's de hand drukken. En je moet je auto inleveren, hè. Niet zo erg hoor, maar je bent opeens toch minder mobiel.''

,,Het ontslag was geen grote verrassing. Het ging minder goed met het bedrijf MediaSurface. Maar qua timing overviel het me toch: ik dacht dat het weer wat beter ging. Want als projectmanager had ik natuurlijk enige inzage in de cijfers. Toch heb ik het ontslag niet aangevochten. Eerlijk is eerlijk: ik had mezelf er ook uitgegooid. Want er was nu eenmaal minder werk.''

,,Ik begon al jong te werken, toen ik 24 was, als managementconsultant voor PriceWaterhouseCoopers. Daar had ik drieënhalf jaar gewerkt en gestudeerd - onder andere bedrijfskunde - toen er opeens even geen opdracht was. En toen dacht ik: ik kan zo wel doorgaan bij Price, maar wat wil ik nou het liefst? Daarop nam ik ontslag en maakte ik een reis van drie maanden naar India.''

,,Na terugkomst viel me al op dat een nieuwe baan vinden helemaal niet zo gemakkelijk is. De arbeidsmarkt was toen, in 2000, nog redelijk, maar solliciteren is bijvoorbeeld behoorlijk tijdrovend. Eerst moet je een vacature vinden, dan moet je schrijven, wachten op een uitnodiging voor een gesprek. En voordat je het weet, ben je drie maanden verder.''

,,Ondertussen nam ik waar mogelijk freelance-opdrachten aan en werkte ik 's nachts in een fabriek. Want dat betaalt goed en overdag heb je dan alle tijd om te solliciteren. Ik heb in die periode ook vrij veel gesprekken gevoerd, er viel toen nog te kiezen, en het werd uiteindelijk MediaSurface, een Engels bedrijf dat net in Nederland startte. Ik wist destijds dus ook dat ik een risico nam om daar als projectmanager aan de slag te gaan.''

,,De eerste week na mijn ontslag ben ik eerst mijn rechtspositie gaan uitpluizen. Ik ben inmiddels een expert in het ontslagrecht. Dat je bijvoorbeeld direct formeel schriftelijk bezwaar moet maken, omdat anders je anders verwijtbaar werkloos bent en je recht op een uitkering verliest.''

,,Maar zin in een juridische procedure had ik niet. En ik ben er, welbeschouwd, toch aardig uitgesprongen. Er zijn immers it-bedrijven op de fles gegaan waarbij niets was geregeld voor werknemers.''

,,Na drie, vier weken kon ik me weer concentreren, de krant lezen en sites afspeuren naar een baan. Nu heb ik gelukkig geen duur appartement, noch een gezin. Financieel kan ik me redden. Schamen doe ik me niet. Maar genieten van de verworven vrijheid is er ook niet bij. Het speelt toch continu door je hoofd, ik ben er ook vroeg door wakker.''

,,Ik heb toch het ritme van een baan nodig om me echt lekker te voelen. Ook daarom ben ik vrijwilliger in een popcentrum. Maar het liefst wil ik naar het buitenland. Werken in Australië, dat lijkt me wel wat. Of iets in het projectmanagement. Maar dan wel iets waar mijn hart ligt. Hulporganisaties, zoals Warchild. Of iets in de cultuur, de popwereld.''

Vincent Bouwman, 26, hbo bedrijfsinformatica, is sinds zijn ontslag bij telecombedrijf Lucent weer gaan studeren.

'Ik ben afgelopen augustus opnieuw gaan studeren. De arbeidsmarkt is zo slecht dat ik geen goede baan kon vinden. In 2001 ben ik ontslagen bij telecombedrijf Lucent, waar ik na mijn afstuderen heb gewerkt. Ik werkte daar mee aan de invoering van nieuwe computersytemen en gaf ook trainingen aan klanten. Onvoorstelbaar vond ik het, dat ik werd ontslagen. Ik wist wel dat er mensen weg moesten, ook op mijn afdeling, maar het kwam toch als een verrassing. Uiteindelijk vond ik het niet erg. Ik werkte er acht maanden en kreeg vijf maanden salaris mee. Dat is riant. Bovendien wist ik dat ik toch niet bij dit bedrijf wilde blijven. Een paar maanden heb ik lekker gerelaxt. Ik ben van het geld op reis gegaan naar het Verre Oosten en heb door Europa getrokken.''

,,Ik had verwacht dat ik daarna wel weer snel een baan zou vinden. Maar in het najaar werd de situatie kritiek. Mijn geld raakte op en met sollicitaties lukte het niet. Bedrijven waren kritischer. Ik solliciteerde bijvoorbeeld op een functie van systeembeheerder. Ik wilde 32 uur werken, maar het bedrijf wilde alleen iemand voor 40 uur hebben. Misschien was ik te kieskeurig. Een baan als consultant heb ik afgewezen. Dan moest ik de hele dag in de file staan met mijn lease-auto, daar had ik geen zin in. Steeds dacht ik: bij de volgende sollicitatie komt het wel goed. Uiteindelijk ben ik naar het uitzendbureau gegaan om toch geld te kunnen verdienen. Ik kon drie maanden aan de slag op de financiële afdeling van een gevangenis, waar iemand met zwangerschapsverlof ging. Omdat mijn contract niet werd verlengd, belandde ik in maart vorig jaar in de WW.''

,,Dat had ik een paar jaar geleden niet verwacht. De arbeidsmarkt is zo snel omgeslagen. Toen ik net afgestudeerd was, in 2000, lagen de banen voor het oprapen. Ik weet nog dat ik mijn cv op internet had gezet en meteen aanbiedingen kreeg van headhunters. Een keer stuurde ik een mailtje naar een bedrijf dat ik hun website interessant vond en wel een keertje wilde komen praten. Dat was dan mijn sollicitatiebrief, idioot eigenlijk. Nu mag je blij zijn als je ergens onder aan de ladder kunt beginnen.

Dat wil ik niet. Toen ik in de WW zat heb ik ook nog vrij kieskeurig gesolliciteerd. Maar na vijf maanden realiseerde ik me dat het een doodlopende weg was. Dus ben ik in augustus weer gaan studeren: cultuur, organisatie en management aan de Vrije Universiteit. Ik wil organisatie-adviseur worden. Het lijkt me interessant om mensen te motiveren, trainingen te geven en de menselijke kant van bedrijfsprocessen te bestuderen. In de gevangenis zag ik bijvoorbeeld dat de communicatie binnen het bedrijf veel beter kon, maar niemand luisterde naar mij omdat ik slechts een uitzendkracht was. ''

,,Gelukkig had ik nog anderhalf jaar studiefinanciering tegoed en heb ik een heel lieve pa en ma. Inmiddels heb ik ook een baan gevonden voor 12 uur in de week. Ik geef internetcursussen. Mijn inkomen is enorm gekelderd. Bij Lucent verdiende ik schandalig veel: 4500 gulden bruto voor vier dagen werken. Bovendien had ik een dikke auto. Nu moet ik rondkomen van 800 euro. Maar ik heb er geen moeite mee. Uit dat soort materiële zaken haal ik mijn geluk echt niet. Ik heb ook nergens spijt van. Nu geniet ik optimaal van het studentenleven. Of ik straks een baan krijg? Ik schat mijn kansen vrij hoog in.''