Het Kremlin trekt zich weinig aan van de VS

strategie | Amerika lijdt aan stemmingswisselingen, vindt Moskou. Dus waarom de huidige woede over Oekraïne serieus nemen?

JANNE CHAUDRON en REDACTIE BUITENLAND

Op het eerste gezicht lijken de oude verhoudingen hersteld. Rusland zag zich dit weekend tijdens een veiligheidsconferentie in München ouderwets geconfronteerd met Amerikaanse en Europese diplomaten die het gedrag van de Russen in Oekraïne sterk bekritiseerden.

"Wij houden Rusland verantwoordelijk", zei vicepresident Mike Pence over de aanhoudende gevechten in Oekraïne. Ook verzekerde hij zijn Europese partners pal achter de Navo te staan. Hij zei dat de Amerikanen dezelfde idealen koesteren zoals vrijheid, democratie, rechtvaardigheid en een eerlijk rechtsstaat. Pence was in München om de Europeanen een hart onder de riem te steken. Dat was nodig omdat president Trump met zijn opmerking over de Navo ('een achterhaald instituut'), nogal wat verwarring had gezaaid in Brussel.

In Moskou werd er in eerste instantie juist reikhalzend uitgekeken naar zijn presidentschap omdat Trump de banden duidelijk wilde aanhalen. Maar sinds vorige week zijn de Russen daar niet meer gerust op. Trump ligt onder vuur omdat zijn opgestapte veiligheidsadviseur Michael Flynn nog voor zijn aantreden contact zou hebben gehad met de Russische ambassadeur over de sancties.

De koers is sinds dat incident duidelijk veranderd. Trump vroeg zich vorige week in een tweet al af of Obama te soft was voor de Russen toen zij de Krim innamen. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Rex Tillerson maakte die week eveneens duidelijk dat Rusland zich aan de afspraken rond Oekraïne moet houden en Pence beschuldigde Moskou dit weekend opnieuw.

Met andere woorden: Rusland isoleert zich als vanouds. Toch lijkt het Kremlin geen moeite te hebben met die rol. Het land heeft geen behoefte aan een hechte relatie met de VS. "We willen respect en een pragmatische relatie", zei de Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov dit weekend in München. Pragmatisme past sowieso veel beter bij de huidige tijd, denkt Lavrov. "We leven in een post-westerse wereldorde waarin ieder land een evenwicht zoekt tussen de eigen belangen en de belangen van de buitenlandse bondgenoten."

Dit mantra hanteert Rusland als het op Oekraïne aankomt al veel langer. Zo probeert Rusland zich te houden aan de vredesafspraken die gemaakt werden in Minsk. In dat kader maakte Lavrov gisteren bekend dat hij samen met Frankrijk, Duitsland en Oekraïne, de strijdende partijen heeft opgedragen de wapens neer te leggen. Het geweld was daar de afgelopen weken weer opgelaaid. Het bestand moet vandaag ingaan.

Maar op hetzelfde moment tekende de Russische president Poetin een decreet waarin hij paspoorten, rijbewijzen, en diploma's erkent uit de zelfbenoemde volksrepublieken Loegansk en Donetsk. Voortaan kunnen de mensen uit deze regio's zich zonder problemen vestigen in Rusland. Volgens Moskou is de maatregel enkel bedoeld om een humanitaire crisis op te lossen, maar de internationale gemeenschap is woedend.

Volgens de Amerikanen druist dit besluit regelrecht in tegen de afspraken die in Minsk zijn gemaakt. Want feitelijk erkent Rusland de separatistische regio's in Oekraïne.

Zo zaait het Kremlin vooral verwarring. De Amerikanen zeggen in steeds hardere bewoordingen dat ze die tactiek niet meer waarderen. Maar Moskou is daar niet van onder de indruk. Want Trump handelt net als de Russische president Poetin, nogal pragmatisch. De Amerikaanse regering schaart zich nu misschien achter Europa, maar dat kan morgen compleet anders zijn.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden