'Het is mijn plicht om hier te zijn'

De bus rijdt net bij de moskee in Utrecht weg als de vrouwen op de achterbank Turkse vlaggen voor de ramen hangen. Een geblondeerde vrouw klimt op haar stoel, en trekt een speld uit de hoofddoek van de vrouw voor haar. Jolig steekt ze hem in de lucht, en haakt dan de vlag ermee aan de gordijnrails. De vrouwen lachen voluit.

Een van de vrouwen die meegaat op weg naar de Keulse demonstratie, in een van de minstens vijf bussen die vanuit Nederland vertrekken, is Reyhan Ozan (45) uit Utrecht. Ze wil de nipte overwinning van Erdogan op de coupplegers vieren, legt Ozan uit. "Het scheelde tien minuten of ze hadden dood kunnen zijn. Geloof je niet dat Allah ons geholpen heeft? Ze waren hier al veertig jaar mee bezig, maar dat is in één dag allemaal mislukt. Geloof je niet dat Allah ons geholpen heeft? Omdat Erdogan een goede moslim is." Dat is ook de reden dat de Nederlandse media hem zo slecht afschilderen, denkt Ozan. "Dat doen ze bij alle moslims: ze willen onze godsdienst afpakken." Ze blikt uit het raam. "Wij vechten voor respect. Was het Turkse volk niet de straat op gegaan, dan was het probleem zoveel groter geworden. Ik denk dat ze nu een beetje bang zijn van ons."

Door de luidspreker van de buschauffeur reciteert de imam een gebed voor de 'martelaren': zo heten de Turkse slachtoffers van de coup. Zijn dochtertje, die een jaar of vijf moet zijn, houdt de hele reis haar vlaggetje in de hand.

Net als Erdogan en zijn regering denkt Ozan dat de Gülen-beweging achter de coup zit. Over de stenen en brandende voorwerpen die door de ruiten zijn gegooid bij Gülen-instellingen in Nederland heeft Ozan niet gehoord, zegt ze, terwijl er hazelnoten en abrikozen rondgaan. "Ze hebben ook heel veel bij ons gedaan. Gaat er dan een deur kapot, dan vind ik dat niet zo erg; dat mag wel van mij. Ze hebben ook ons hart gebroken." Voor escalatie van de situatie is ze niet bang. "We gaan echt niet met hen vechten. En: niet iedereen is schuldig. Ik heb vriendinnen bij Gülen, maar die zitten aan de onderkant van de organisatie."

undefined

Toeterende auto's

Vlak voor Keulen staat er file op de toegangswegen: auto's rijden toeterend langs en er wordt weer met vlaggen gezwaaid. Op de busparkeerplaats staan zo'n honderd bussen. Mustafa Konus, oud-moskee-bestuurder en een van de organisatoren vandaag, blikt glunderend rond. "Dit is alleen maar voor democratie, voor niets anders." Konus is hartpatiënt, en is na de angst die hem na de coup overviel bij de dokter geweest. "Ik denk dat Amerika erachter zit. Die heeft Gülen gewoon als pion gebruikt. Ze willen gewoon niet dat Turkije sterker wordt. Wij maken nu zelf onze wapens. Dat willen ze niet, ze willen zelf de macht houden." De Nederlandse groep wandelt in formatie het terrein van de demonstratie op. Her en der zit iemand te bidden, op een spijkerjasje of op een lege vuilniszak.

Mustafa Dagdevireh (44) maakt een selfie met een grote vlag van Erdogan. Het is zijn plicht om hier te zijn, zegt hij. "Ik wil mensen laten zien dat Turkije niet minder is." Van de toespraken is ook voor hem weinig te verstaan. Hij staat rustig aan de kant te luisteren naar de vaderlandslievende muziek op een stevige beat. "Deze gasten hebben geen media gehad, snap je?" Westerse media doen negatief, vertelt Dagdevireh: zo las hij dat een expert aan het woord kwam om uit te leggen wat de coupplegers verkeerd hebben gedaan. Met grote ogen: "Dat kán toch niet? Weet je hoeveel mensen er zijn omgekomen?" Dagdevireh denkt ook dat westerse leiders geen condoleances hebben gestuurd aan Erdogan. "Rotzakken. Dat zijn geen leiders. De enige leider is Erdogan."

undefined