Tv-recensie
Het grotere verhaal achter #MeToo is de schaamte achter het zwijgen
Op redacties van talkshows moet het hebben gegonsd deze week. ‘Wat doen wij met #MeToo?'’ De Hollywoodvrouwen die seksuele intimidatie hadden doorstaan, spraken tot de verbeelding.
Eigenlijk is het gek dat we pas opveren wanneer het machtige en witte vrouwen betreft, was de strekking van Seada Nourhussens column in deze krant. Maar het zijn juist de tegenstellingen die de boodschap versterken en daarmee zo’n stormvloed aan reacties en bewustwording oproepen. Zelfs rijk, succesvol en machtig zijn als vrouw, biedt geen bescherming. Nou, dan hebben we met z’n allen een verhaal.
In ‘DWDD’ vertelde oud-omroepster Anneke Bakker dinsdag na 35 jaar hoe ze na afwijzing van een oneerbaar voorstel was weggesaneerd uit haar baan. “Waarom zeg je dat nu pas?”, vroeg Matthijs van Nieuwkerk. Schrijfster Alma Mathijsen, zelf ‘overlever’ van seksueel geweld, maakte duidelijk dat je die vraag dus niet kunt stellen. Het zwijgen hoort bij de intimidatie. Je bent al kwetsbaar, hebt geen hard bewijs en wil niet nog meer houvast verliezen. Laat de mannen maar eens naar zichzelf kijken, bepleit ze.
Aangifte
Bij ‘Pauw’ zat woensdag zwemster Ela Hutten. Ze had in september haar boek ‘Onder water’ uitgebracht over hoe haar zwemcoach haar misbruikte van haar twaalfde tot veertiende. Na de misbruikverhalen van voetballers besloot ze haar verhaal te delen. Ze vertelde het aan een zeer invoelende Pauw. De bagger waar ze doorheen moest om haar coach bestraft te krijgen was misschien net zo erg. Zij deed tenminste aangifte, wat maar 8 procent doet, leerde ik bij ‘RTL Late Night’. Aangiftes raakten kwijt, ze moest steeds opnieuw getuigen, mensen wilden haar niet geloven en maakten haar tot dader en hem slachtoffer: victim blaiming. De man traineerde de zaak en werd pas jaren later veroordeeld: 240 uur taakstraf. Haar zwemcarrière is erdoor verloren, de vonk in haar ogen ook.
Het zijn schrijnende verhalen. Goed dat ze in de openbaarheid komen, wat mij betreft blijft de stortvloed aan #MeToo-coming outs doorstromen. Om vieze Harvey Weinstein gaat het allang niet meer. Het grotere verhaal is de schaamte achter het zwijgen, en het ontbreken van een veilige weg om te praten. In dat kader viel me op hoe ook mijn eigen reactie op die slachtofferverhalen ongemak bevatte. Het kost moeite de gedachte toe te laten hoe die vrouwen zo tot onder de huid naakt zijn geweest. Het beeld dat ik me dan voorstel tast meteen haar (of zijn) waardigheid aan. Afschuwelijk en op zichzelf een taboe, denk ik: toehoorders hebben er ook moeite mee. Misschien verklaart dat de neiging tot ontkennen. Jammer dat de praattafels dat taboe nog niet aankaartten.
Vrienden
Late Night koos voor duiding en bood perspectief; fijn. Iva Bicanic, hoofd Centrum Seksueel Geweld, lichtte toe dat een op de acht vrouwen in Nederland op enige wijze is verkracht. “Maar net zo schokkend is dat een veel kleiner aandeel mensen uit je familie en vriendengroep jou in vertrouwen heeft genomen”, zei ze. Goh... En toen zong Jenny Lena aangrijpend de Lady Gaga-cover ‘Als het jou overkomt’, van de campagne van het Fonds Slachtofferhulp. Er is een hashtag, een campagne, een lied, – hopen dat het nu tot daders gaat doordringen.
