Het gaat uitstekend met de wereld!

Simon Rozendaal: Het grote goed nieuws boek. Uitgeverij Contact, Amsterdam. ISBN 9789025425173. euro 12,50.

Die Simon Rozendaal, dat is me d’r eentje. Hij vindt zichzelf de enige kritische wetenschapsjournalist in Nederland en hij doet er alles aan om die geuzentitel overeind te houden. Meestal strijdt hij tegen wat hij de klimaathype noemt, maar ook op andere geitenwollensokkenterreinen staat hij zijn mannetje.

Het is niet alleen een strijd tegen onwaarheden, Rozendaal windt zich ook op over het doemdenken, het negativisme. Zijn pas verschenen boekje ’Het grote goed nieuws boek’ begint met de vraag waarmee zijn zoon ooit thuiskwam van de basisschool: „Papa, het gaat niet goed met de zoonoölaag, hè?” Het is alweer vijftien jaar geleden, maar Rozendaal kan zich er nog steeds boos om maken. „Het daagde me dat jonge mensen worden overspoeld met slecht nieuws. Dat is fnuikend. Jongeren hebben recht op een gratis abonnement op optimisme.”

Bovendien gaat het helemaal niet slecht met de wereld. In veel opzichten gaat het volgens Rozendaal juist beter dan vroeger. En dan volgt een hele opsomming waarin van grote en kleine problemen van vandaag wordt bekeken of het vroeger zoveel beter was.

Dat levert vermakelijke lectuur op. Klagen we tegenwoordig over het ongezonde fijnstof, vijftig jaar geleden was de lucht nog echt vies, toen stierven er op één dag meer dan duizend Londenaren door de smog. In de jaren zestig grapte men dat je je foto’s in de Rijn kon ontwikkelen, zoveel chemicaliën zaten erin. Nu vissen Rotterdammers en aalscholvers zij aan zij in hun rivier.

Zo gaat het maar door. We zijn rijker geworden, de armoede in de wereld is teruggedrongen. We zijn gezonder, leven langer, we hebben meer en beter te eten. Er waren vroeger meer oorlogen, er was meer criminaliteit, auto’s en vliegtuigen verongelukten veel vaker.

Of neem de gezondheidszorg. Tegenwoordig kankert iedereen graag op medische missers of geldbeluste farmaceuten. Maar anderhalve eeuw geleden wist de dokter nog niets. Ging je vrijwel zeker dood aan je ziekte. Meestal zonder medische zorg, maar wie zo bevoorrecht was dat hij zich een arts kon permitteren, werd ingesmeerd met geitenstront of bevergeil. Terwijl in vroeger tijden de pest regelmatig grote delen van de bevolking wegvaagde, is vandaag de dag een antibiotica-kuurtje afdoende.

Het is een verfrissende kijk, maar is het ook kritische journalistiek? Rozendaal houdt zijn geuzennaam in ere door net op het moment dat je je als lezer gaat afvragen of hij niet al te selectief zijn voorbeelden kiest, op de rem te gaan staan. Hij geeft toe dat hij zich aan cherrypicking bezondigt. En dat hij dit doet om zijn punt te maken: hij is een rasoptimist.

Rozendaal erkent dat de technologische vooruitgang met vallen en opstaan gaat. Het is als de processie van Echternach: twee passen vooruit, één achteruit. Maar we gáán vooruit. „De technologie van overmorgen lost de problemen van morgen op die de oplossingen van vandaag voor de problemen van gisteren hebben veroorzaakt.”

Wat moet je daarvan zeggen? Je kunt aan dat optimisme gaan knagen. Simon, weet je dat de aarde opwarmt, of dat de olie opraakt? Maar je hoort hem al snuiven. Pessimist! Doemdenker! We vinden er wel wat op. Dat hebben we altijd gedaan. Desnoods stappen we in een ruimteschip en zoeken we een nieuw oord op. Laten we hier de boel de boel.

Dat is een tweede punt van kritiek. Voor Rozendaal staat de toestand van de wereld gelijk aan het welzijn van de mens. Als u nu denkt ’Ja, en?’, is dit boekje een aanrader. Maar ook voor degene die het lot van de aarde ter harte neemt, kan het geen kwaad het gesomber wat te relativeren.