Help Rutte en koop!

Welke spindoctor bedacht deze setting? Premier Rutte zit in een ogenschijnlijk klein kamertje op een wat ongemakkelijk stoel naast een rode schemerlamp. Kort na het sluiten van het sociaal akkoord geeft hij een interview aan Ferry Mingelen van Nieuwsuur. Blijkbaar is bedacht dat bij dit 'historische akkoord' (in de woorden van Rutte) een zittende premier meer statuur geeft, dan een staande. Net als de rode schemerlamp.

Want de boodschap moet aankomen. "Wat we willen bereiken, is dat we stoppen met somberen", zegt Rutte opgewekt in de camera. "We moeten een nieuwe auto kopen, of een nieuw huis". En dan volgt de uitsmijter: "Dan kunnen we met elkaar het Centraal Planbureau verslaan". We moeten ons uit de crisis consumeren, zo luidt Rutte's boodschap. Help de regering en koop! En als we te weinig kopen dan komen er meer bezuinigen, zo dreigt de premier ook nog eens.

Disney World
Ik moest direct aan de woorden van president Bush denken, in de dagen na de aanslagen op 11 september 2001. "Ga door met kopen en produceren. Houd vertrouwen in de economie", bezwoer hij. "Ga naar Disney World in Florida met de hele familie."

Wat is dit voor logica? De economie overwoekert ons leven. Jaar na jaar worden financieel economische argumenten dominanter in het publieke debat. De zakjapanner regeert. De vraag is steeds vaker alleen nog maar: wat betekent het voor de economische groei? Veel te vaak neemt een economisch oordeel de plaats in een morele afweging. Maar zoals de kritische econoom Karl Polanyi al stelde: "Een maatschappij heeft een economie maar is geen economie". Ook in het economische domein zou de vraag moeten zijn: bevredigt het echt onze behoeften?

Wat ik premier Rutte zou willen voorleggen: wordt ons leven er beter van als we allemaal meer gaan kopen? Of hebben we meer baat bij goede collectieve voorzieningen, ook als we dan zelf wat minder te besteden zouden hebben, en de economische groei wellicht wat afneemt? En zou het ook kunnen dat we liever wat meer vrije tijd hebben en wat korter werken, in plaats van ons in de consumptieve ratrace te storten?

Geld moet rollen
Deze morele dilemma's zijn aan premier Rutte en zijn kompaan Samsom niet besteed. Voor hen zijn de cijfers van het Centraal Planbureau het enige kompas dat ze kennen. En deze CPB-cijfers moeten we met een grote kopersactie 'verslaan'. Dat is de wedstrijd die zij spelen.

Na de ministerraad van afgelopen vrijdag geeft premier Rutte zoals altijd zijn persconferentie. Hier herhaalt hij zijn pleidooi om te stoppen met somberen en vertelt in het weekend op stap te gaan met vrienden. "Uitgaven in de horeca zijn van grote waarde om de economie een impuls te geven", aldus de premier. Minister Opstelten sluit zich bij hem aan: "Ik laat het in het weekend altijd een beetje rollen, en ik ben van plan het dit weekend niet anders te doen."

Ik verwacht binnenkort een besluit van het kabinet om de btw op alle reclame af te schaffen in een volgende poging onze koopdrift verder aan te jagen. Wie weet blijven we dan wel met het begrotingstekort binnen de drie procent. En verschijnt er een smiley op de zakjapanner.

undefined