Heimwee op excursie met de lezers naar de drukkerij
Tijdens een rondleiding op de drukkerij donderdag, vroeg eenlezer of hij ook een keer een kijkje mocht nemen op de redactie.Dat is goed, zei ik, maar u moet zich realiseren dat het vrijsaai is: een redactielokaal onderscheidt zich tegenwoordig ampervan een willekeurig kantoor -veel schermen waarachter mensenwerken. Het is soms wat rommeliger omdat we dicht op elkaarzitten en wat meer onderling rumoer veroorzaken dan op eenbankfiliaal of verzekeringskantoor. Groot nieuws kan meer hectiekbrengen: redacteuren drommen samen rondom de televisietoestellen,terwijl anderen op luide toon verslaggevers naar de brandhaarddirigeren. Iets van koorts wordt ook voelbaar naarmate de avondvordert. Maar aan het slot, als de eindredacteur op de laatsteknop heeft gedrukt, valt er een diepe stilte over de zaal.
Terwijl het echte werk -hetgeen de krant onderscheidt van alhet andere- dan nog moet beginnen: platen worden opgelegd,papierrollen draaien, inkt vloeit, de persen komen in beweging.De redactie hoort het niet, ziet het niet en ruikt het niet; zijmoet wachten op het busje dat het eerste stapeltje krantenafhaalt van de drukkerij aan de Amsterdamse ringweg en bij onsaan de Wibaustraat bezorgt.
Vroeger -ach, vroeger!- zat de redactie tenminste nog bovenopde drukkerij (en nog vroeger zat de redactie ernaast in eenfietsenkelder in de Amsterdamse binnenstad). Als de papierrollenwerden gelost in de kelder voelde je het gebouw even trillen. Alsje 's nachts naar huis ging kon je nog even naar binnen glippen,getuige zijn van het machtige, oorverdovende werk en een vers,soms nog wat vlekkerig, krantje meepikken. En de drukkers, in hunblauwe overalls met zwarte vegen, waren apart volk voor wie inde kantine donkergekleurde stoelen waren gereserveerd opdat hetzitvlak van de witte boorden niet met inkt in aanraking zouhoeven komen.
Dat digitale gedoe is onontkoombaar en best handig, maar pasals je in de drukkerij staat, voel je het vermogen van de persen kun je je niet voorstellen dat de verspreiding van het vrijewoord slechts een kwestie van bits, nullen en enen kan zijn waarniemand meer zijn handen aan vuilmaakt.
Zolang het nog geen valse romantiek is, laten wij onze lezersgraag de drukkerij zien. Met enige regelmaat organiseren wijrondleidingen (nadere informatie kunt u via mijn mailadreskrijgen of via postbus 859, 1000 AW Amsterdam, ter attentie vande afdeling marketing).
Vooraf praat ik of een collega een halfuurtje met de lezersover het werk van de redactie: de weg van het nieuws naar dedrukkerij. Het gaat natuurlijk ook over de krant, over hetplezier of de hinder van de nietjes in de bijlagen of over devraag of de krant niet te veel polariseert in deze zorgwekkendetijden.
Daarna voeren kundigere mensen ze door de indrukwekkendehallen waar staal en technologie samenkomen, waar papierrollenautomatisch naar de persen worden gedirigeerd om even automatischgewisseld te worden zonder het drukken te onderbreken. Ik keerdaarna altijd weer met enige spijt terug naar de Wibautstraat.De scheiding van de pers voelt niet goed. Maar het ziet ernaaruit dat zij blijvend is.
Onze panden aan de Wibaut-straat, waar Trouw dertig jaargeleden in trok, zijn wat versleten. Er zijn nieuwbouwplannenvoor redacties en andere afdelingen van PCM Uitgevers. Dewereldberoemde architect Rem Koolhaas heeft schetsen gemaakt: eenstevige zuil verrijst in de Wibautstraat met daarop, hoog in delucht, een deksel waarin ook onze redactie haar plek zou moetenvinden. Een ruimte voor de drukpers heb ik er helaas niet inkunnen ontdekken, maar we zullen er vanaf die hoogte vermoedelijkwel op kunnen uitkijken.
