Heilige met prijskaartje

Antonius van Padua was dan ook mijn steun en toeverlaat toen ik niet wist waar mijn moeder was gebleven en ik me van alles in mijn hoofd haalde. Nooit heb ik zo goed als toen begrepen waarom zij, als een van ons op stap was geweest, niet kon slapen voor je weer veilig in het ouderlijk nest was teruggekeerd. Samen waren we op familiebezoek geweest in Arnhem. Tot Utrecht reisden we samen terug, daar scheidden zich onze wegen, want zij woonde in Dordrecht, ik in Amsterdam. Omdat ik wist wanneer zij zo ongeveer thuis zou kunnen zijn, belde ik haar op dat tijdstip op. Geen gehoor. Nog eens geprobeerd, en nog eens, en nog eens. Maar de telefoon bleef vruchteloos overgaan in het kennelijk lege huis. Steeds nerveuzer wordend belde ik de NS, of er misschien op het betreffende traject sprake was van vertraging. Maar nee, de spoorwegen hadden die avond hun plicht vlekkeloos vervuld. In Dordrecht wonende zusjes gebeld, of mamma misschien bij hen was, en daarmee meteen ook hun avond verpest.

Wat kon er gebeurd zijn? Omdat ik helaas behept ben met een grenzeloze fantasie spookten er allerlei mogelijke ellendige scenario's door mijn hoofd: gestruikeld bij het overstappen in Rotterdam en tussen trein en perron terechtgekomen, of in Dordrecht bij het uitstappen uit de bus tussen de deuren beklemd geraakt en meegesleurd, of op het laatste stukje van bushalte naar huis overvallen, beroofd en in de struiken gesmeten. Waarom had ik mijn moeder, nog niet zo lang weduwe geworden, in haar eentje laten reizen? Alle reden dus om Antonius van Padua aan te roepen, want ik zie zijn assistentie bij het opsporen van iets wat je kwijt bent heel ruim: het kan zowel iets materieels als immaterieels zijn, dus ook een zoekgeraakte moeder valt daar onder. Het verdient aanbeveling hem iets te beloven als hij je gebed verhoort en het spreekt vanzelf dat je die belofte ook nakomt; als je dat laatste niet doet zou het een volgende keer wel eens ellendig kunnen aflopen. Honderd gulden voor een goed doel, hield ik hem als beloning voor. Maar naarmate de minuten en kwartieren verstreken kwam me dat bedrag wel heel armzalig voor. Wie heeft er nou maar honderd gulden over voor haar moeder, schandelijk. Dat werden er dus al snel duizend.

Zou ze kort daarna niet gebeld hebben, dan zou mijn hele kapitaal er waarschijnlijk zijn aangegaan. Maar daar ging de telefoon en tot mijn onuitsprekelijke opluchting hoorde ik haar stem. Ze had in de trein zitten lezen, was Dordrecht per ongeluk voorbijgereden en had op het eerstvolgende station, Roosendaal, de keus uit twee opties: mij bellen ter geruststelling (mamma kende haar pappenheimers) of meteen overstappen in de op vertrekken staande trein naar Dordrecht. Zij koos terecht het laatste. Over die duizend gulden heb ik zolang ze leefde nooit iets durven vertellen. Het beloofde geld heb ik wel degelijk aan een goed doel gegeven, in dit geval een slecht bij kas zittend zusje dat er geen enkel bezwaar tegen had als een goed doel te worden aangemerkt. Ze stuurde me prompt een met brandende kaarsjes volgetekend kaartje, met daaronder de tekst: met hartelijk dank voor de prettige kanten van het bijgeloof.

Onlangs las ik ergens een prachtige uitspraak van Gerard Reve, die, op de opmerking dat hij toch zeker niet werkelijk geloofde in de Heilige Maagd Maria, antwoordde: 'Maar dat is toch geen enkele reden om niet tot haar te bidden?' Vervang Maria door Antonius van Padua en ik onderschrijf deze woorden van harte. En waar ik ook maar een beeld van deze heilige tegenkom, ik steek een kaarsje voor hem aan, uit genegenheid en om mogelijk onheil te bezweren.