Heikel punt, die koopzondag

De Franse regering probeert de haperende economie aan te jagen met onder andere meer koopzondagen. Zeer tegen de zin van behoudende socialisten, die spreken van een aanslag op de beschaving. De situatie rond de koopzondagen is heel divers en is afhankelijk van toeristische zones en lokale overeenkomsten tussen gemeenten en winkels.

Karim (24) rookt een sigaret voor een megavestiging van de bouwmarkt Castorama ten westen van Parijs. Het debat dat is losgebarsten over de koopzondag begrijpt hij niet, zegt de verkoper. Volgens Martine Aubry, socialistisch kopstuk en burgemeester van het noordelijke Lille, is werken op zondag een slechte zaak. "De mens is meer dan alleen een consument", zo schreef Aubry in de krant Le Monde over het voorstel van de regering het landelijk kader te verruimen van vijf naar twaalf koopzondagen.

"Het gaat uiteindelijk om de vraag wat voor samenleving wij willen, dit komt neer op sociale achteruitgang."

Sociale achteruitgang? Karim ging er alleen maar op vooruit sinds hij een jaar geleden voor Castorama ging werken, dat ook op zondag open is. "Ik verdien het minimumloon en bij mijn vorige werkgever kreeg ik 1160 euro netto per maand. Nu zeker 1700, dat scheelt enorm als je 700 euro huur betaalt."

Al zijn 180 collega's denken er precies zo over, verzekert Karim. En er is niemand die gedwongen wordt om op zondag te werken, zoals de dochter van de oud-voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors veronderstelt. "Zo'n Aubry komt niet op voor de gewone man. Laat haar maar eens proberen rond te komen van 1200 euro."

Ouderwets of niet, in de Parti Socialiste (PS) is Aubry een zwaargewicht. Zij vertegenwoordigt een groot aantal leden die vinden dat het land met minister van economie Emmanuel Macron en premier Manuel Valls de verkeerde kant op gaat. De wet van Macron voor 'activiteit en groei' bevat behalve de zondagsopening ook een voorzichtige poging ontslag te versoepelen en de markt voor beschermde beroepen als notarissen te openen voor concurrentie.

Dat klinkt allemaal erg liberaal, zeker voor een Franse linkse regering. Steeds duidelijker wordt hoe diep de PS gespleten is sinds president Hollande bezuinigt en een pro-businesskoers vaart. Bezorgde leden hebben een document opgesteld waarin zij uiteen zetten wat waarlijk progressieve politiek is. Dat is volgens de vrienden van Aubry 'het streven naar samenleving waarin het niet draait om bezit maar om de vraag of je jezelf kunt zijn'.

En socialisten horen kritisch te staan tegenover 'het kapitalisme dat winst en concurrentie' boven alles stelt. 'Werk' staat in het betoog nadrukkelijk tegenover 'leven': wie werkt leeft niet, arbeid is een noodzakelijk kwaad dat zoveel mogelijk beperkt dient te blijven.

Het lijkt een tekst uit de jaren dat Aubry als minister de 35-urige werkweek invoerde. Tot ergernis van Macron en Valls gaat Aubry in de tegenaanval op het moment dat de Europese Commissie actie verlangt van Parijs. Brussel wil dat Frankrijk snel iets doet aan de twee grote problemen van de economie: de hoge schuld en een slechte concurrentiepositie. Bezuinigingen, lastenverlaging en minder regels: een alternatief is er eigenlijk niet.

De maatregelen waar de Assemblée Nationale zich volgende maand over buigt, zijn volgens de meeste economen 'kleine stapjes in de goede richting'. Maar door de houding van Aubry en haar kameraden zit er niet veel meer in voor de ambitieuze 36-jarige minister: hij mist een solide meerderheid voor een ambitieuzer programma. Zo biedt de burgemeester van Parijs, Aubry's geestverwante Anne Hidalgo, tot nu toe succesvol weerstand tegen de opening op zondag van de luxewarenhuizen Printemps en Galleries Lafayette. Het stadsbestuur wil de boulevard waar ze staan niet aanmerken als toeristische zone waardoor deze winkels nu dicht zijn op zondag. Macron wil ze open hebben om te voorkomen dat rijke Aziatische toeristen met de Eurostar het kanaal oversteken om op zondag in Londen te shoppen.

De macro-economische winst van langer winkelen is gering, benadrukt het kamp van Aubry. Maar daar gaat het niet om zeggen de aanhangers van Macron. "Als het lukt dit taboe te slechten zal Frankrijk eindelijk kunnen laten zien dat het iets kan veranderen", zegt Éric Le Boucher, analist van de zakenkrant Les Échos. "En als we niets doen leveren de Franse socialisten het bewijs dat zij zich nog altijd niet bewust zijn van de harde werkelijkheid van de wereld waarin wij leven."

undefined

Nederlandse koopavond

In Nederland heeft de koopzondag voor een deel het winkelen op koopavond verdrongen. Ook het online- winkelen zorgt voor minder winkelbezoek op de koopavonden. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau CityTraffic. Het bureau meet regelmatig hoeveel mensen door winkelstraten lopen. In Utrecht is het aantal winkelende mensen op koopavond sinds 2012 gehalveerd. In Amsterdam valt de daling mee, waarschijnlijk omdat veel toeristen de stad bezoeken.

undefined