Heelal blijkt een stukje ouder

Volgens die theorie was het heelal kort na de oerknal gevuld met een heet plasma van geladen deeltjes waaruit het licht niet kon ontsnappen. Maar na 380.000 jaar was dat plasma afgekoeld tot zo'n 2700 graden Celsius (3000 Kelvin): de deeltjes groepeerden zich tot waterstof- en heliumgas en het licht kreeg vrij baan. Door de uitdijing van het heelal daalde de temperatuur van dit licht tot vlak boven het absolute nulpunt (2,7 Kelvin).

Al in de jaren veertig was het bestaan van dit nagloeieffect van de oerknal, de zogeheten kosmische achtergrondstraling, geopperd, maar het werd pas in 1964 ontdekt en dan ook nog bij toeval. Van overal uit de ruimte kwam exact dezelfde straling.

Baby-heelal
Hoewel, niet helemaal exact. Er zat een minieme variatie in, in de orde van 1 op de 100.000. En juist die variatie was volgens de theorie nodig. Want een volmaakt homogene achtergrondstraling duidt op een volmaakt homogeen baby-heelal en in zo'n heelal gebeurt niets. Maar de kleine verschillen wijzen op minieme concentraties van materie en dat zijn de zaadjes waaruit later sterren en sterrenstelsels zijn gegroeid.

Uit die verschillen leiden kosmologen af dat 4,9 procent van de kosmos bestaat uit gewone materie - waaruit sterren en planeten zijn gevormd. Dat is iets meer dan eerdere metingen aangaven. De rest wordt uitgemaakt door de mysterieuze donkere materie en donkere energie.

Ook zien ze aan de verschillen dat het heelal minder snel uitdijt dan gedacht. Wat betekent dat het iets ouder moet zijn. Tot voorkort was het universum 13,7 miljard jaar oud. Dat is nu dus 13,8 miljard jaar.