Heeft moeder nog een bril nodig na haar staaroperatie?

Zijn 79-jarige moeder draagt al jaren geen bril meer, sinds ze aan beide ogen een staaroperatie heeft gehad. Toch ontving ze een oproep van haar oude opticien: het was de hoogste tijd om haar ogen eens te laten meten. Dus toog moeder naar de brillenzaak. En inderdaad: ze heeft een bril nodig. Aan de ene kant heeft ze een -0,25, aan de andere kant -0,5 en aan beide kanten kan ze ook een cilinder gebruiken. Haar zoon heeft zo zijn twijfels. Had zijn moeder in de dagelijkse praktijk problemen met dingen lezen of scherp zien? Nee. Had ze soms hoofdpijn? Ook niet. Is deze opticien dan niet wat overijverig?

Eerst iets over staar. Bij die aandoening wordt de ooglens troebel, waardoor je niet meer scherp ziet. Als het zicht te slecht wordt, kan een oogarts de ooglens operatief vervangen door een kunstlens. Bij zo’n kunstlens kun je de sterkte zo regelen dat een oogafwijking verdwijnt.

“Je probeert vaak zo dicht mogelijk bij nul uit te komen”, zegt Tjeerd de Faber, oogarts in het Oogziekenhuis in Rotterdam. “Een oog is een levend iets, dus het lukt niet altijd, en je hebt uitschieters naar boven en naar beneden. Als je uitkomt op een afwijking van tussen -1 en +1, spreken wij van een succes. Het verbaast mij dus niet dat de opticien na de staaroperatie nog een brilsterkte meet”, zegt De Faber.

Platgedrukt

Je oude bril tegen bijziendheid kun je na een staaroperatie weggooien: in het beste geval is er geen bril meer nodig, en anders waarschijnlijk een bril met een andere sterkte. Vaak is er wel een leesbril nodig. Sommige kunstlenzen kunnen accommoderen, dat wil zeggen scherpstellen voor zowel dichtbij als veraf, maar monofocale kunstlenzen kunnen dat niet. Als iemand met een monofocale lens precies op die felbegeerde nul uitkomt voor het zicht veraf, hoort daar een leesbril met +3 bij, legt De Faber uit. “En bij -1 hoort dan een leesbril met +2.”

De opticien raadt deze moeder dan ook een multifocale bril aan. Naast een heel beperkte sterkte voor veraf (de kunstlens is bij de staaroperatie blijkbaar goed afgesteld), schrijft hij een ook een leesgedeelte voor, met +2,5 voor beide ogen. Daarnaast heeft ze een cilindrische afwijking die gecorrigeerd moet worden. Eenvoudig gezegd gaat het om een kleine vervorming van de oogbol (het oog is als het ware een beetje platgedrukt), waardoor je niet helemaal scherp ziet.

Ook dat zie je vaker na een staaroperatie, zegt De Faber. “Het kan dat ze die afwijking al had, maar die kan ook door de operatie veroorzaakt zijn.”

Vuurwerk

Een geluk bij een ongeluk: zo’n cilindrische afwijking zorgt er vaak voor dat dichtbij lezen makkelijker wordt, ook bij een plusafwijking, zoals je die vaak overhoudt na een staaroperatie. “Ik snap wel dat deze mevrouw zich goed kon redden. Door die cilinder kon ze mogelijk de prijskaartjes bij de Albert Heijn prima zien, ook zonder bril.”

Heeft deze moeder nu een bril nodig? “Tja, wie ben ik om dat te zeggen”, aarzelt De Faber. “Een opticien verkoopt brillen, dus die zal altijd gaan voor het optimale resultaat. Een bril kan comfort bieden. En als ze nog autorijdt, zou ik haar wel aanraden een bril te kopen.” Het is volgens hem niet beter voor de ogen om een bril te dragen. “Alleen bij het kijken naar vuurwerk.”

In Het Consult beantwoorden experts wekelijks gezondheidsvragen. Heeft u ook een gezondheidsvraag? Stuur een mail naar gezondheid@trouw.nl.

Lees ook:

Hoogleraar: Kinderen krijgen slechtere ogen door het kijken naar een scherm

Het aantal bijziende kinderen neemt hand over hand toe. Hoogleraar Caroline Klaver heeft tips om het tij te keren.

Zwevende zwarte vlekjes voor de ogen: hoe kwalijk zijn die?

Hoe irritant, zwarte vlekjes voor de ogen. Het advies: wacht een paar maanden of ze vanzelf verdwijnen.