Hard tegen hard in Brussel
Wordt dit dan de dag dat achttien landen van de eurozone besluiten dat lid nummer twaalf, Griekenland, niet meer in hun club is te handhaven? Of durven zij dat toch niet aan en loopt hun spoedberaad vanavond weer uit op zo'n typisch Brusselse oplossing, van uitstel en nieuwe deadlines?
Gisteren presenteerde de Griekse premier Tsipras de 'definitieve oplossing' van de crisis aan de Duitse bondskanselier Merkel, de Franse president Hollande en voorzitter Juncker van de Europese Commissie. Details ontbraken gisteravond. Niets wijst er echter op dat de kloof tussen Athene en de geldschieters in een paar uur tijd opeens is gedicht. Daarvoor is er de afgelopen weken ook te veel gebeurd en vooral gezegd.
Langste dag van het jaar
Het wordt de langste dag van het jaar in Brussel, niet alleen in aantal uren daglicht. Tsipras gaat eerst om de tafel zitten met de leiders van de in Athene zo gehate 'trojka': Juncker (Europese Commissie), Draghi (ECB) en Lagarde (IMF). Die laatste instantie draagt volgens Tsipras 'criminele verantwoordelijkheid' voor de economische ellende in zijn land, zoals hij vorige week zei. Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem schuift ook aan bij dat gesprek.
's Middags leidt Dijsselbloem een noodzakelijke extra bijeenkomst van de eurogroep, de ministers van financiën, ter voorbereiding op de 'eurozonetop' van vanavond. Die ingelaste topbijeenkomst van de regeringsleiders van de negentien eurolanden is het slotstuk. Ook hiervoor zijn Lagarde, Draghi en Dijsselbloem uitgenodigd. Het zou wel eens laat kunnen worden.
De hamvraag
De voorzitter van die eurozonetop, Donald Tusk, heeft de Grieken te verstaan gegeven dat dit geen gelegenheid is voor onderhandelingen. Die fase lijkt voorbij. "Het doel is om er zeker van te zijn dat we allemaal elkaars standpunten en de gevolgen van onze beslissingen begrijpen."
Mogelijk zal Tusk meteen de hamvraag stellen aan Tsipras: "Willen jullie de euro houden of niet? Zo ja, dan horen daar spelregels bij. Als jullie niet meer willen meespelen, dan is dat helder, maar dan gaan we nú praten over de dramatische gevolgen voor jullie zelf, en over de gevolgen voor de andere leden van de club". De knop gaat in dat geval definitief om, een dramatische wending in de Griekse crisis.
Beslissende keuze
De Griekse minister Varoufakis van financiën heeft in een opiniestuk in de Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung de bal - die volgens de geldschieters in Athene ligt - juist aan de voeten van de Duitse bondskanselier Merkel gelegd. Zij staat vanavond voor een 'beslissende keuze' om een 'eervolle overeenkomst' te sluiten met de Griekse regering, aldus Varoufakis.
De 30ste juni nadert. Dan stopt het leningenprogramma van EU en IMF automatisch, als het niet wordt verlengd. Op diezelfde dag dreigt Athene in gebreke te blijven met een aflossing van 1,5 miljard euro aan het IMF. Intussen lopen de banken in Griekenland leeg. Alleen al de afgelopen week hebben klanten ruim 6 miljard euro opgenomen.
Drie scenario's voor de eurotop
1. Griekenland buigt op het laatste moment voor de hervormingseisen van de geldschieters. Premier Tsipras ziet zich gedwongen dit pijnlijke onderhandelingsresultaat onderwerp te maken van een referendum. Kans op dit scenario: zeer klein.
2. Impasse duurt voort, Grieken krijgen toch nog een paar dagen om een akkoord te sluiten met geldschieters. Donderdag en vrijdag is er nog een reguliere Europese top van regeringsleiders. Dan valt de beslissing. Kans op dit scenario: aanzienlijk.
3. Achttien eurolanden trekken de conclusie: dit komt niet meer goed. Top zal vooral gaan over concrete gevolgen van Grieks onvermogen om aan schuldverplichtingen te voldoen. Mogelijk eerste stap naar 'Grexit'. Kans op dit scenario: minstens zo aanzienlijk.
