'Hadden we de ruiten van het stadhuis maar ingegooid'

Martin Dijkhuizen heeft zijn protest tegen het asielzoekerscentrum in de Rotterdamse Beverwaard steeds 'ludiek' gehouden. Zo droeg hij met andere buurtbewoners een doodskist door de wijk om 'de democratie ten grave te dragen'. "We hadden de ruiten van het stadhuis aan de Coolsingel moeten ingooien. Overal waar ze dat deden, kwam het azc er uiteindelijk niet."

Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers verwacht dat de eerste asielzoekers eind deze maand het nieuwe azc in de Beverwaard zullen betrekken. Verwacht, want hun komst werd al meermaals uitgesteld. De maximaal 600 asielzoekers zouden in januari de containerwoningen aan de rand van de wijk betrekken. Inmiddels kijkt niemand ervan op als het ná augustus wordt.

De buurtbewoners wachten het gelaten af. Maar ze waarschuwen: de onvrede zit diep in de Beverwaard. Dijkhuizen: "Het is als een heidebrand. Je ziet het niet, maar het fikt. Ik weet niet wat er gebeurt als het vlammetje boven komt."

De Beverwaard werd in de jaren tachtig gebouwd in het zuidoosten van Rotterdam. Een rustige wijk langs de A16 met rijtjeshuizen en groen. Een volkswijk, de mensen groeten elkaar op straat. Maar er is ook armoede en een geschiedenis van problemen. "Toen ik hier in 2004 kwam wonen, was het één groot getto", zegt Conny (46) in de woonkamer van haar flatje. "We lagen 's nachts wakker van de rondvliegende kogels."

Hangjongeren
De afgelopen jaren werd het rustiger. Toch laat Conny haar jongste dochter niet buiten spelen. Daarvoor hangen er te veel mensen op straat. "Sommigen staan er al twintig jaar. Veel Antillianen rijden 's nachts op hun scooter door de wijk, of met 130 per uur over de singel." Er hangen ook jongeren bij haar portiek. "Dag en nacht staan ze te blowen. Ik stuur ze niet weg. Straks krijg ik een mes tussen mijn ribben. Weet ik veel wat ze allemaal gebruiken."

De hangjongeren zorgen voor onrust, zegt Aad Broer. Hij zit in de actiegroep Beverwaard Zegt Nee, tegen het azc. De onderlinge relaties zijn gespannen, vorige week werd nog iemand op straat beroofd. Bewoners zeggen dat ze de politie nauwelijks zien. "Die groepen die 's nachts rondhangen, tolereren nauwelijks iets nieuws. Zeker geen 600 asielzoekers."

De Coolsingel is ver weg in de Beverwaard. De grootste collegepartij van de stad, Leefbaar Rotterdam, riep eind vorig jaar de bewoners op in protest te komen tegen het azc. Inmiddels zijn veel bewoners teleurgesteld in die partij, zegt Broer. Het azc komt er gewoon, en ze horen weinig meer van Leefbaar. "Het grootste deel van de mensen heeft geen vertrouwen in politici, ambtenaren en de politie."

Likje verf
Op de avond van 15 oktober 2015 kwam burgemeester Aboutaleb naar de Beverwaard om de komst van het azc toe te lichten. Hij kreeg de volle laag van massaal toegestroomde bewoners. De ME moest eraan te pas komen. Dijkhuizen: "Onze Noord-Koreaanse burgemeester zei dat hij niet kwam om te praten, maar om mede te delen." Illustratief vindt hij dat de wijk laat en summier is geïnformeerd dat asielkinderen in een oud schoolpand in de wijk les zullen krijgen. De 900.000 euro die het college na de bijeenkomst in de wijk besloot te investeren, vindt Broer een doekje voor het bloeden. "Het buurthuis krijgt een likje verf en er gaat geld naar schuldhulpverlening. Maar kunnen wij, die dag en nacht werken, iets terug verwachten?"

Al twintig jaar wordt de Beverwaard teleurgesteld, zegt Broer. De buitenwereld ziet de bewoners toch maar als tokkies. Terwijl ze zich echt wel inzetten voor de wijk. Voor de voedselbank, de babybank, de kledingbank, de dierenvoedselbank. "We lossen het hier zelf wel op. Een voorbeeld: toen hier een veroordeelde pedo kwam wonen, kwam er ook geen politie aan te pas. Toen hij weer aan kinderen had gezeten, hebben we hem zelf aangepakt."

Als het misgaat in de Beverwaard, zeggen de bewoners, dan gaat het goed mis. Kijk maar naar de verhitte bijeenkomst met de burgemeester. Ze wijzen naar het woonwagenkamp, dat slechts door een weg van het azc wordt gescheiden. Broer: "Ik heb medelijden met de eerste asielzoeker die daar terechtkomt."

In het kamp liggen de kinderfietsjes op straat, de deuren van de wagens, vaak kleine villa's, staan wijd open. Zo leven de kampers al decennia, en dat willen ze zo houden. Bewoonster Net Verbeucken zit niet op de asielzoekers te wachten, zegt ze, maar zou ze wel een kop koffie aanbieden. "Maar die mensen hebben niks. Alles wat ze zien is verleidelijk. Ze moeten niet twee keer kijken als mijn dochter hier in bikini ligt."

Geen politie
Bep van Driel houdt haar hart vast. Ze verwacht dat de asielzoekers komen 'grabbelen en verkrachten'. "We willen hier geen ellende, niet op onze stoep." "Waarom zetten ze dat azc niet bij de burgemeester op de stoep?", vult haar man aan. Hij wil dat er een bord komt voor het kamp, waarop in het Syrisch staat dat asielzoekers niet welkom zijn.

Als ze komen stelen, dan hebben ze een probleem, zegt hij. "Als wij bellen, dan komt een paar duizend man naar het kamp. Dan is dat azc zo weg." Bep valt hem bij. "We lynchen ze. We bellen geen politie, we snijden hun koppen eraf."

Voorlopig staat het azc leeg. Het helpt niet dat het zo lang duurt, zegt Broer. Het azc moest er in oktober in allerhaast komen, vanwege de grote vluchtelingenstroom. "Inmiddels worden overal asielzoekerscentra afgezegd, omdat de stroom afneemt. Dit was een kans geweest voor de gemeente om te zeggen: we willen er 300 in plaats van 600. Maar het gaat gewoon door."

Broer: "Ik hoop dat ik over vijf jaar, als het azc weer weg is, kan zeggen dat het wel meeviel. Maar mijn ervaring met de Beverwaard is helaas anders." Dijkhuizen heeft zijn volgende actie al in voorbereiding, voor als de asielzoekers komen. "We zullen ze met een welkomstcomité begroeten. Voor de feestelijke opening. Twee uur later doen we met een groots vuurwerk gelijk de feestelijke sluiting."

De volledige naam van Conny is bij de redactie bekend.