Gsm-technologie nog niet bruikbaar voor kilometerheffing
* Plaatsbepaling met behulp van gsm-netwerken lijkt nog niet nauwkeurig genoeg voor kilometerheffing, het alternatief voor de tolpoortjes. En zelfs wanneer de techniek verbetert, is snelle invoering onwaarschijnlijk, vanwege de benodigde logistieke operatie.
Eergisteren blies minister Netelenbos haar tolpoortproject op en stuurde ex-Philips-topman Pieper op pad om te onderzoeken of binnen 4 jaar kilometerheffing kan worden ingevoerd.
Met kilometerheffing wordt bedoeld dat de prijs van het weggebruik wordt berekend aan de hand van het aantal gereden kilometers. Bovendien zal de prijs afhankelijk zijn van plaats en tijdstip. Rijden in de spits op een snelweg in de randstad wordt duurder dan een tochtje door Oost-Groningen om vijf uur 's ochtends.
Dus moet van elke auto bekend zijn waar hij is en wanneér hij daar is. Een mobiele telefoon geeft in theorie antwoord op die vragen: hij is voortdurend in contact met de dichtstbijzijnde antenne. Daarmee is bekend in welke 'cel' van het gsm-netwerk de telefoon zich bevindt. Maar zo'n cel is enkele kilometers groot: daarmee weet je niet of iemand op de snelweg rijdt, of op een landweggetje in de buurt. Terwijl die kennis voor daadwerkelijke prijsdifferentiatie wel noodzakelijk is.
Siemens denkt de nauwkeurigheid te kunnen verbeteren, maar kan nog niet zeggen hoe. De sterkte van het signaal dat wordt ontvangen door de mobiele telefoon, is weliswaar een maat voor de afstand tot de antenne, maar is te veel afhankelijk van onvoorspelbare omgevingsfactoren, zegt ir. J. Reijmers van de TU Delft.
Bovendien vergt gebruik van gsm-technologie voor kilometerheffing een enorme logistieke operatie, aldus prof. Piet Rietveld, vervoerseconoom bij de Vrije Universiteit in Amsterdam. ,,Zes miljoen auto's moeten verplicht worden uitgerust met een fraudevrij gsm-kastje. Daarvoor heb je gecertificeerde garages nodig. Dat gaat redelijkerwijs acht jaar kosten.''
Rietveld stelt zich het kastje voor als een soort tikkenteller, bedoeld voor een (anonieme) prepaid kaart. Terwijl de auto rijdt, worden de kilometers van het tegoed afgehaald. Zo blijft de privacy beschermd: alleen het kastje weet dat de auto zich op een bepaald moment in de rosse buurt van Amsterdam bevindt.
Om fraude tegen te gaan, zullen er nog wel sensoren nodig zijn langs de kant van de weg, die controleren of het kastje werkt. Een soort tolpoortjes, eigenlijk. ,,Met die controlepoorten, en met de prijsdifferentiatie naar plaats en tijd, heb je toch twee elementen die verdacht veel lijken op het rekeningrijden. Ik snap niet waarom alle critici nu ineens zo blij zijn met de kilometerheffing'', zegt Rietveld.
