Groningers hebben geen vertrouwen meer, ook niet nu er een parlementaire enquête is geweest

Dat de Groningse gaswinning opnieuw volop in het landelijke nieuws kwam vanwege de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne heeft de gedupeerden in de provincie niet onbewogen gelaten. De stress die zij ervaren als gevolg van de schade aan hun huizen en de versteviging daarvan is in sommige gevallen alleen maar toegenomen. Dat is een van de conclusies uit het nieuwste rapport van onderzoeksgroep Gronings Perspectief. Het rapport beschrijft hoe het de inwoners van het Groningse gaswinningsgebied de afgelopen twee jaar is vergaan.

Gedupeerden ervaren onverminderd veel stress, verdriet, machteloosheid en onzekerheid, concluderen de onderzoekers, óók nu er speciale regelingen zijn om hen te helpen. Een inwoner zegt in het onderzoek: “De materiële schade is groot hier in Groningen, maar de immateriële schade is nog groter.”

Volgens hoofdonderzoeker Michel Drückers, tevens bijzonder hoogleraar crisismanagement aan de Rijksuniversiteit Groningen, is het gebrek aan verandering van de situatie van Groningers ‘zorgelijk’.

Het verstevigen van de huizen in het aardbevingsgebied maakt de bewoners juist bewust van de onveilige situatie waarin zij verkeren, en kan weer nieuwe zorgen oproepen. Gedupeerden hebben er geen vertrouwen in dat het onderzoek naar de schade aan hun huis goed wordt uitgevoerd en vaak wantrouwen zij officiële instanties.

Parlementaire enqête en Oekraïnse oorlog

De oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende energiecrisis heeft de al bestaande gevoelens van onzekerheid verergerd, omdat de toekomst een tijdlang onduidelijk was: bleef de belofte van het beëindigen van de Groningse gaswinning wel in stand?

Daarnaast werd het afgelopen jaar getekend door een aantal zware bevingen. Ook startte de parlementaire enquête naar de aardgaswinning in Groningen, waarvan het eindverslag later deze maand wordt verwacht. Geïnterviewden zonder schade zeiden tijdens de slotfase van de enquête dat zij iets positiever naar de toekomst kijken. Gedupeerden met veel schade aan hun huizen zijn juist veel negatiever geworden. Een derde van hen geeft aan nauwelijks verbetering van hun situatie te verwachten. Een vijfde van hen beschrijft de overheid als “incapabel, corrupt, onverantwoordelijk en vergeetachtig”.

Jaloezie en wrok

Naast de aardbevingen die afgelopen jaar de dorpen schokten, heeft de aardgaswinning ook sociale gevolgen: bewoners zien buren wegtrekken. De onderlinge solidariteit die Groningers in 2016, tijdens de eerste meting van Gronings Perspectief, nog voelden, heeft plaatsgemaakt voor spanningen. Het versterken van huizen maakt gevoelens van jaloezie en wrok los. Die gevoelens ontstaan mede door de willekeur die zij ervaren tijdens die versterkingen. De gedupeerden hebben geen overzicht meer in het ingewikkelde stelsel van betrokken organisaties en financiële regelingen. Zo moesten Groningers in januari 2021 in de rij staan om aanspraak te maken op een zogeheten ‘duurzaamheidsregeling’, bijvoorbeeld om hun huis te kunnen isoleren en te besparen op gas. Na uren in de rij was de pot met geld op, waardoor veel Groningers gefrustreerd en vernederd afdropen.

Gedupeerden van de gaswinning ervaren ook wrok ten opzichte van randstedelingen, en zeggen: “Als dit Rotterdam was geweest, waren de problemen al opgelost.”

Hulpverleners herkennen wat gedupeerden schetsen, zeggen ze in het onderzoek. Ook zij zouden graag een versimpelde versterkingsprocedure zien met kortere wachttijden, maar ze weten niet hoe ze daarvoor kunnen zorgen.Bovendien kampen de hulpverleners zelf met veel uitval en een zware werkdruk.

Lees ook:

Het Groningse gas begon als ‘jubelverhaal’ maar mondde uit in ‘een zooitje’

Na 69 verhoren is de parlementaire enquête Aardgaswinning Groningen ten einde. Wat heeft die ons geleerd? En hebben Groningers daar wat aan?

Ombudsman ontstemd: aantal klachten van gedupeerde Groningers groeit

Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen verliest zijn geduld. De overheid belooft herhaaldelijk problemen in het aardbevingsgebied op te lossen, maar het aantal klachten van burgers groeit.