Griekse knieval met toch weer mitsen en maren
Het tandengeknars van Gianis Varoufakis moet tot buiten Athene hoorbaar zijn geweest, toen hij het woord 'extension' intikte op zijn toetsenbord: 'verlenging'. De bevlogen academicus lijkt in sneltreinvaart een politicus te zijn geworden. Tot voor kort stond het V-woord voor de nieuwe Griekse minister van financiën gelijk aan verraad aan zijn idealen.
Maar het staat er toch echt, in de formele brief die hij gisteren liet bezorgen bij de voorzitter van de eurogroep, Jeroen Dijsselbloem. Vandaag, tijdens de derde eurogroepbijeenkomst in negen dagen, moet blijken of het Griekse verzoek tot verlenging van het leningenprogramma wordt gehonoreerd door de andere achttien ministers van financiën.
Een woordvoerder van de Duitse minister Schäuble liet meteen weten dat deze tekst niet voldoet aan de voorwaarden die maandag aan Griekenland zijn gesteld, namelijk: ondubbelzinnige verlenging van het leningenpakket, inclusief alle voorwaarden. Maar Dijsselbloem ziet de brief kennelijk toch als basis voor overleg, anders had hij de ministers niet bijeengeroepen voor de extra bijeenkomst vandaag.
Goedkeuring
Een snelle beslissing over verlenging is noodzakelijk gezien de benodigde goedkeuring door de lidstaten vóór 28 februari, de einddatum van het huidige programma. Blijft een akkoord ook vanavond uit, dan is het einde oefening. Zonder hulp van buitenaf dreigt Griekenland al in maart in grote financiële moeilijkheden te komen.
De brief van Varoufakis is daarom een knieval, een manmoedige poging tot het gunstig stemmen van de eurogroep, na het soms als recalcitrant overkomende gedrag van de voorbije weken. Onderdeel van de concessie is het gebruik van dat gewraakte woord 'verlenging', ondanks de verkiezingsbelofte van het radicaal-linkse Syriza om dat gehate programma de nek om te draaien.
Verhullend sausje
Ook uit de overige briefpassages blijkt de bereidheid om samen te blijven werken met 'de instituties van de EU en met het IMF'. Toch is Varoufakis er weer in geslaagd een verhullend sausje over de tekst heen te gieten. De zin met het verlengingsverzoek is lang en ingewikkeld: hier is duidelijk urenlang over gepiekerd, en niet alleen door de minister. Het venijn zit in de staart, waar de 'succesvolle afronding' van het programma wordt vastgeknoopt aan 'de voorstellen van, enerzijds, de Griekse regering en, anderzijds, de instituties'.
Daarmee blijft de regering van premier Tsipras twijfel zaaien over de aard van de verlenging die ze aanvraagt. Het klinkt als: vooruit, we verlengen, maar hoe dat vervolg eruit ziet, daar hebben we het later nog wel over. Precies het antwoord dat Schäuble en zijn bondgenoten níet willen.
De brief eindigt ook met zo'n en/en-constructie. Athene verplicht zich tot begrotingsdiscipline en financiële stabiliteit, tegelijkertijd moet Athene de ruimte krijgen om 'substantiële, verreikende hervormingen in te voeren die nodig zijn om de levensstandaard van miljoenen Griekse burgers te herstellen'.
Bruggenbouwer
Intussen probeert de Europese Commissie nog steeds de rol van bruggenbouwer te spelen. Commissievoorzitter Juncker ziet de Griekse brief als "een positief signaal dat de weg zou kunnen plaveien naar een redelijk compromis in het belang van de financiële stabiliteit van de eurozone als geheel".
Het is echter niet Team-Juncker, maar Team-Dijsselbloem dat aan de knoppen zit. Die staat vandaag voor een van zijn belangrijkste vergaderingen als eurogroepvoorzitter.
Fragment uit de formele brief die Varoufakis liet bezorgen bij Dijsselbloem:
'De Griekse autoriteiten doen hierbij een aanvraag voor de verlenging van de Master Financial Assistance Facility Agreement voor een periode van zes maanden, tijdens welke periode wij, optimaal gebruikmakend van de gegeven flexibiliteit in de bestaande regeling, gezamenlijk verder zullen gaan met haar succesvolle afronding en evaluatie op basis van de voorstellen van, enerzijds, de Griekse regering en, anderzijds, de instituties.'
