Grieks dorp waar nazi's moordden bang voor overheersing Berlijn

Persoonlijk hebben de inwoners van het Griekse dorpje Distomo - 160 kilometer ten noorden van Athene - niets tegen Duitsers, maar ze zijn de Duitse overheersing zat. Volgens de inwoners is het bondskanselier Merkel die Griekenland de afgrond in helpt met haar strenge bezuinigingsbeleid. "Opnieuw probeert de Duitse regering Europa te verduitsen", zegt Dimakas. De journalist (58) van Ta Nea, de grootste krant van Griekenland, is voor een paar dagen op vakantie in Distomo - zijn geboorteplaats.

Wie geboren is in Distomo wordt eeuwig geconfronteerd met de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Op 10 juni 1944 vielen de nazi's het dorp binnen; 214 inwoners werden vermoord - een kwart van de totale bevolking. Het is een van de ergste slachtpartijen in Griekenland. Opvallend veel mannen bleven gespaard, want die waren op het moment van de inval op het land aan het werk. Vooral vrouwen en kinderen kwamen om.

Foetus
De verhalen van de inwoners zijn gruwelijk. "In dit huis hebben Duitsers buiken opengesneden van zwangere vrouwen, vervolgens vertrapten ze de foetus", vertelt Dimakas terwijl hij een rondleiding geeft door zijn ouderlijk huis. "En hier", zegt de journalist terwijl hij wijst naar een vervallen huis, "zijn zeven mensen geëxecuteerd. Gewoon uit het niets."

Dimakas en zijn vrienden - ouzo en witte wijn drinkend op een verlaten terras in het centrum - hebben de oorlog zelf niet bewust meegemaakt. Maar ze zijn getekend door de verhalen van hun ouders, ooms en tantes. Het liefst sluiten ze hun ogen voor wat er is gebeurd, maar de wonden worden volgens de 49-jarige vrachtwagenchauffeur Dimakeis iedere keer opnieuw opengereten. "Eerst door onze familie. Nu weer door de crisis. Mijn vijfjarige dochter vertel ik bewust niets meer over de geschiedenis. Maar weet je wat ze zei toen Griekenland tegen Duitsland speelden tijdens het EK? 'Sla ze neer.' Ze hoort het toch wel, ook als ik er niet over praat." Vriend Balagouras ziet de geschiedenis zich herhalen. Hij baseert dat op het strenge bezuinigingsbeleid van Duitsland. "Duitsland is niet veranderd. Ze dreigen ons uit de eurozone te zetten, want die macht hebben ze. Waarom is niemand bang voor die Duitse overheersing?"

De sfeer op het terras wordt grimmiger. De mannen gaan door elkaar praten en beginnen te schreeuwen. De zoon van Dimakas komt poolshoogte nemen. Hij vraagt zijn vader wat die 'Nederlandse journalist komt doen'. "Ze schrijft toch niet over de Gouden Dageraad?"

Open zenuw
De winst van de nazistische Gouden Dageraad die tijdens de vorige verkiezingen 7 procent van de stemmen haalde, is een open zenuw voor de inwoners van het Griekse dorp. Ze willen niet geconfronteerd worden met het feit dat de nazistische partij nota bene in hun regio de meeste stemmen trok. Hoewel maar tien tot twintig mensen uit Distomo zelf op de partij stemden, maakt het hen boos dat de Grieken hun eigen geschiedenis snel vergeten.

Dimakas en zijn vrienden geven niet op en zeggen te blijven vechten tegen het nazistisch gedachtegoed. Voor hen betekent dat ook dat ze Duitsland op de korrel nemen. Ze eisen nog altijd compensatie. "We zullen de Duitsers lastig blijven vallen, tot in hun slaap", zegt Balagouras. Een sorry namens de Duitse regering, is een minimale eis. Geld is ook welkom. Het marmeren oorlogsmonument waarin de namen van de slachtoffers in het Grieks en het Duits gegraveerd zijn - betaald door de Duitsers - is niet genoeg. Wat er ook van de kant van Duitsland wordt gedaan, de inwoners willen meer. "Vooral erkenning voor de gruwelen die ze ons hebben aangedaan", roept Balagouras uit.

Schadevergoeding
Duitsland betaalde aan Griekenland in 1960 115 miljoen Duitse mark, maar dat was geen afzonderlijke compensatie voor de geleden schade in Distomo. De inwoners hebben verschillende rechtszaken aangespannen. Een Griekse rechtbank gaf hen gelijk en eiste een schadevergoeding van 28 miljoen euro. De Duitsers weigerden te betalen, waarop Duitsland de zaak voorlegde aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. In februari verloren de slachtoffers. Het Gerechtshof is van mening dat de Griekse rechtbank geen uitspraak kan doen over Duitse oorlogsmisdaden - daar zijn in het verleden afspraken over gemaakt.