Greenpeace: Provincie schuldig aan censuur
De provincie Groningen heeft geprobeerd de gevolgen van stikstofuitstoot van de kolencentrale van Essent in de Eemshaven te versluieren. Dat zegt Greenpeace.
In openbaar gemaakte documenten over de vergunning voor de kolencentrale van RWE/Essent is een passage weggelakt over het effect van stikstof op de Waddeneilanden. De zinsnede kan van belang zijn in de rechtszaak van Greenpeace en andere milieuorganisaties tegen de natuurvergunning voor de energiecentrale. De 1600 megawatt-centrale draait al een tijd op proef en zal in januari volop gaan produceren.
Volgens Greenpeace heeft de provincie de passage in het document onleesbaar willen maken om de milieuorganisaties geen munitie te leveren in een zaak bij de Raad van State. Ze hebben bezwaar gemaakt tegen de natuurvergunning die RWE/Essent kreeg voor de nieuwe centrale. De provincie Groningen wil, na twee dagen te hebben gestudeerd op het document, niet ingaan op vragen omdat de zaak nog loopt. "Het onderwerp stikstof staat nog ter discussie bij de Raad van State", aldus provinciewoordvoerder Wim Trip.
'Andere bronnen'
De zin is onleesbaar gemaakt in een document dat Greenpeace met een beroep op de Wet Openbaarheid van bestuur had opgevraagd. De passage bleek niet goed te zijn verwijderd. Door het document tegen het licht te houden kon de weggestreepte zin worden ontcijferd.
Volgens Greenpeace blijkt uit de weggestreepte tekst dat de stikstof-uitstoot van de centrale wel degelijk effect heeft op kwaliteit van de duinen op de Waddeneilanden. De provincie bestreed dit effect. Volgens Groningen zijn de duinen en de graslanden op de Waddeneilanden in de afgelopen tientallen jaren al volledig verzadigd geraakt door stikstofneerslag uit andere bronnen. De extra uitstoot van stikstof van de elektriciteitscentrale zou daardoor niet meer relevant zijn. Ook gaat de provincie in het gebied actief stikstof verwijderen door duinherstelprojecten, waarbij de duinen worden afgeplagd.
In het document waarin de provincie dit uiteenzet, is de zin geschrapt dat stikstof 'pas weer effect heeft als de overmaat van stikstof is weggenomen, bijvoorbeeld door een duinherstelproject'. Uit de verwijderde passage blijkt dat na uitvoering van het duinherstel de stikstof-uitstoot van de centrale dus alsnog effect heeft op de natuur, waardoor het volgens Greenpeace onzeker is of die duinherstelprojecten helpen.
Achter de schermen
"Het is heel opmerkelijk dat die zin is weggehaald", zegt Willem Wiskerke, campagneleider klimaat en energie bij Greenpeace. "Een juridische reden om dit te schrappen kunnen wij niet bedenken. De enige reden kan zijn dat de passage ons in de kaart zou spelen en dat de provincie om die reden de zin heeft weggelakt. En dat is censuur. Het is misbruik van de Wet openbaarheid van bestuur. Zo wordt het ons, maar ook de rechter, onmogelijk gemaakt om op basis van feiten te oordelen over de natuurvergunning voor de centrale."
Greenpeace had de provincie Groningen om álle interne documenten gevraagd die te maken hadden met de vergunningprocedure voor de kolengestookte centrale. De milieuorganisatie vermoedt dat achter de schermen is overlegd met RWE/Essent over de vergunningverlening en het verweer in de bezwaarprocedure bij de Raad van State. Volgens Greenpeace heeft het er alle schijn van dat het energiebedrijf samen met de provincie een strategie heeft bepaald voor de rechtszaak.
Greenpeace kreeg eind oktober een laatste stapel documenten van Gedeputeerde Staten van Groningen. Eerder waren al meer dan 1100 documenten openbaar gemaakt, maar Groningen hield er driehonderd achter. Dit waren volgens de provincie ambtelijke stukken die voor 'intern beraad' waren opgesteld in het kader van overleg met RWE/Essent. Documenten voor intern beraad kunnen op grond van de Wet openbaarheid van bestuur achter worden gehouden.
In beroep
De rechtbank in Groningen oordeelde in 2013 na een klacht van Greenpeace dat de driehonderd geweigerde documenten alsnog openbaar moesten worden gemaakt, omdat overleg met RWE/Essent niet kan worden gezien als 'intern beraad'. RWE/Essent is immers geen onderdeel van het provinciebestuur, merkte de rechter op.
De provincie ging daartegen in beroep. Afgelopen zomer bepaalde de Raad van State dat documenten over de besprekingen met RWE/Essent wél kunnen worden beschouwd als 'intern beraad'. Van de driehonderd achtergehouden documenten, hoefde de provincie er uiteindelijk slechts 87 vrij te geven.
Groningen heeft van de documenten die nu alsnog zijn verstrekt het merendeel onleesbaar gemaakt. Van de 328 pagina's zijn er 205 wit, teksten zijn volledig weggelakt. Van nog eens 54 pagina's zijn grote delen tekst verwijderd.
Wiskerke: "Het is opmerkelijk dat het ene nog wel leesbare zinnetje van de duizenden zinnen die uit deze dikke stapel papier zijn verwijderd, informatie blijkt te bevatten die voor ons heel belangrijk is. Het geeft je te denken over wat er verder allemaal is weggelakt en op welke gronden dat is gedaan."
