Greenpeace krijgt schip Arctic Sunrise terug van Rusland

Het schip was in september met de bemanning opgebracht na een protest tegen een olieplatform.

Donderslag bij heldere hemel
Greenpeace is blij maar weet niet wat nu de concrete aanleiding is voor de stap van de Russen. 'Dit komt als een donderslag bij heldere hemel', aldus een woordvoerder.

De milieuorganisatie kijkt wat ze nu gaat doen. 'We zullen eindelijk zien hoe het schip er na al die tijd aan toe is.' Al kort nadat het actieschip aan de ketting was gelegd uitte machinist Mannes Ubels zijn zorgen dat de conditie van het schip snel achteruit zou kunnen gaan.

Enkele maanden geleden klaagde Greenpeace bij de onderzoekscommissie dat het zo lang duurde dat het schip werd vrijgegeven. De 30 opvarenden, onder wie ook campagneleider Faiza Oulahsen, waren in december allemaal al vrijgekomen. Ook Oulahsen is verheugd dat ,,de laatste gevangene, nummer 31'', nu vrijkomt.

'Schip had nooit geënterd mogen worden'
Minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) is tevreden dat de Russen het schip Arctic Sunrise van Greenpeace laten gaan. 'Het is goed dat het is vrijgelaten', zei de bewindsman vandaag na de ministerraad. 'Maar het had nooit geënterd mogen worden.' Zijn ministerie heeft nog geen officiële bevestiging van de Russen gekregen dat het schip kan vertrekken. Timmermans heeft dan ook geen verklaring waarom de Russen tot deze stap zouden overgaan.

De Nederlandse regering begon een zaak bij het Internationaal Zeerechttribunaal om schip en bemanning vrij te krijgen. Wat er nu met die zaak gaat gebeuren, is nog onbekend. 'We zullen bekijken wat we daar mee gaan doen', zei Timmermans.

Piraterij
De Arctic Sunrise lag ongeveer 8.5 maand aan de ketting in Moermansk, omdat Rusland Greenpeace aan had geklaagd voor piraterij. Hieronder een chronologisch overzicht van de gebeurtenissen in die periode.

18-19 september 2013: Activisten van de Arctic Sunrise protesteren bij een boorplatform van staatsoliebedrijf Gazprom bij Nova Zembla. De Russische kustwacht arresteert alle 30 opvarenden, onder wie de Nederlanders Faiza Oulahsen en Mannes Ubels. Het schip wordt naar de haven van Moermansk gesleept. Aan land worden de betogers aangeklaagd voor piraterij. Daarop staat tot 15 jaar celstraf.

Oktober 2013: Nederland begint eerst internationale arbitragezaak om het schip en de bemanning vrij te krijgen en stapt vervolgens naar het Internationaal Zeerechttribunaal. De Russen werken niet mee; zij vinden dat hun eigen rechters daarover gaan. De Russen erkennen het gezag van het tribunaal niet.

November 2013: De zaak bij het Zeerechttribunaal begint. Nederland betoogt dat schip en opvarenden moeten worden vrijgelaten zolang de arbitrage loopt. Rusland schittert door afwezigheid. Op 22 november stelt het tribunaal Nederland vrijwel helemaal in het gelijk. Rusland moet de Greenpeace-activisten en hun schip vrijlaten, zolang de arbitragezaak loopt. De Russen laten in het midden wat zij met de uitspraak doen. Onderwijl is de bemanning van het schip op borgtocht vrijgelaten. Ze moeten echter wel in Sint-Petersburg blijven, waar ze gevangen zaten.

December 2013: Rusland neemt een amnestiewet aan en besluit de activisten niet langer te vervolgen. Ze komen vrij. Oulahsen en Ubels reizen naar Nederland. De Arctic Sunrise blijft achter in Moermansk.

Maart 2014: Greenpeace klaagt bij de Russen dat ze het schip echt terug wil. Een Russisch onderzoek naar de hele zaak duurt naar de mening van Greenpeace te lang. Ze vrezen dat de oude ijsbreker slecht onderhouden wordt en daardoor (onherstelbaar) beschadigd kan raken.

6 juni 2014: De Russen geven de Arctic Sunrise vrij. Het schip mag vertrekken, maar het is onduidelijk of de staat van het schip dat toelaat.