Gratis smartphone voor Haagse brugklassers

Volgens Anita Schwab van Stichting Leergeld in Den Haag is de smartphone een ‘eerste levensbehoefte’. Haar stichting verstrekt al computers, fietsen en muziekinstrumenten aan kinderen uit arme gezinnen. De gedachte is dat wanneer een kind die goederen niet heeft, het sociaal en educatief niet kan meekomen met klasgenoten. Voor de smartphone geldt dat net zo, vindt Schwab.

“Veel communicatie tussen leerlingen en school gebeurt via WhatsApp of andere apps. Bijvoorbeeld over de agenda, lesuitval en cijfers.” De 1057 Haagse kinderen die een telefoon hebben aangevraagd, krijgen een Samsung Galaxy 4, met abonnement. “Soms hebben leerlingen wel een telefoon, maar geen abonnement. Of de ouders betalen niet elke maand. Het abonnement is belangrijker dan de telefoon zelf.”

Kinderen van wie de ouders een Ooievaarspas hebben, konden een telefoon aanvragen. Die pas is voor Hagenaars die moeten rondkomen van maximaal 130 procent van de bijstandsnorm. De leerlingen krijgen de telefoon in bruikleen, hij blijft eigendom van Stichting Leergeld. Zo voorkomt de stichting dat het toestel wordt verkocht of wordt meegenomen door deurwaarders. Leergeld kan het internet- en telefonieverbruik volgen. Volgens Anita Schwab is het niet erg wanneer broertjes of zusjes het toestel gebruiken.

De leerlingen die een telefoon ontvangen, krijgen ook te horen hoe ze het apparaat verstandig kunnen gebruiken. Zo krijgen ze voorlichting over sexting – het versturen van bijvoorbeeld naaktfoto’s, verkeersveiligheid en financieel verantwoord gebruik. Bellen naar het buitenland en met 0900-nummers kan niet. Als de bundel wordt overschreden, wordt het internet langzamer.

Het initiatief wordt betaald uit een pot van honderd miljoen euro die het ministerie van SZW vorig jaar vrijmaakte voor armoedebestrijding bij kinderen. Stichting Leergeld kon bovendien goede prijzen afspreken met T-Mobile en Samsung voor het abonnement en de telefoon.

Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer is blij met het initiatief. Ook zij noemt de smartphone ‘onmisbaar’ in de communicatie tussen school en leerling.

Solange Jacobsen van adviesbureau Jeugd en Media noemt nog een reden waarom brugklassers van nu niet meer zonder smartphone kunnen: vanwege de sociale contacten. “Pubers leren ook sociale vaardigheden door hun mobieltje, vooral over groepsdynamiek.”

Wat dat betreft gaat het in appgroepen er hetzelfde aan toe als op het schoolplein, zegt zij. “Elke klas heeft een gezamenlijke appgroep. Daarin gaan de gesprekken ook na schooltijd door. Over huiswerk, afspreken om naar school te fietsen en plezier maken.” Zit je niet in die groep omdat je geen smartphone hebt, dan mis je een groot deel van de groepsdynamiek.

Natuurlijk heeft de alomtegenwoordigheid van de smartphone ook nadelen, zegt Jacobsen. De telefoon kan een bron van afleiding, concentratieverlies en van ongewenste filmpjes zijn. Maar als ouder kun je een smartphone voor een middelbare scholier niet meer verbieden, vindt zij.

“Je moet er goede afspraken over maken. Geen smartphone tijdens het eten bijvoorbeeld, of niet meer na 9 uur ’s avonds. Zeggen dat een kind geen smartphone mag omdat die afleidt, werkt niet. Je moet je kind leren met die afleiding om te gaan.”

Loïs Doorn (15) uit Sappemeer zit in 4-havo

“Voor mij is de smartphone niet onmisbaar, wel heel fijn en handig. De school informeert ons digitaal over lesuitval en cijfers. Je kunt dat op de computer bekijken, maar via de smartphone gaat het net iets sneller.”

“We hebben een groepsapp met de klas, soms heeft iemand zijn huiswerk niet gemaakt en stuurt iemand een foto van zijn antwoorden. Maar in de app worden vooral grappige filmpjes en plaatjes verstuurd. Elke dag heb ik honderd ongelezen berichten. We zijn vaak nog tot 1 uur ’s nachts online.”

“Voor de lessen gaan de smartphones in telefoontassen. We gebruiken de telefoon alleen in de les met de app Kahoot. Daarmee kun je antwoorden geven op vragen die de leraar stelt.”

“Ik merk dat ik me niet kan concentreren op mijn huiswerk, omdat ik de telefoon een stuk leuker vind. Hij leidt constant af. De tijd die ik in mijn telefoon stop, kan ik beter kunnen gebruiken voor huiswerk, sport of om met vrienden af te spreken. Die vrienden spreek ik nu op WhatsApp, maar ik zou ze liever in het echt willen zien.”