'Gordon stigmatiseert, maar zelfspot stereotype Cheung mag'

Sinds het vierde seizoen van Ik hou van Holland was hij elke zaterdagavond weer van partij. Meneer Cheung, een korte Aziatische man die tijdens het RTL-programma een Nederlandstalig lied opdreunt. Niets bijzonders zou je zeggen, maar Cheung heeft een zwaar Chinees accent en is haast onverstaanbaar. Raden welk lied hij zingt, is dan ook een hele uitdaging.

Cheung belichaamt de stereotype Chinees: klein, slecht verstaanbaar, uiterst beleefd en waarschijnlijk ook nog eens restauranteigenaar. Het is precies hetgeen waar Bianca Kuijper en Irene Xu gisteravond in Pauw en Witteman tegen ageerden. De twee in Nederland getogen Aziatische dames zijn moe van deze stigmatiserende beelden die ze al hun hele leven naar het hoofd geslingerd krijgen. Grappen als 'sambal bij' kunnen echt niet meer, zijn niet van deze tijd. De hedendaagse Nederlands-Chinese burger is anders, mondiger dan de eerste generatie en absoluut geen brave gast meer.

Gordon ging met zijn grappen dan ook over de schreef, vinden de dames. En dat het jurylid van Hollands Got Talent het weigert zijn excuses aan te bieden, vinden ze net zo smakeloos als zijn grappen. "Willen we bijdragen aan een maatschappij waarin we alleen kwetsende grappen tegen elkaar maken en geen sorry kunnen zeggen als het te ver gaat", vroeg Kuijper zich geïrriteerd af.

Toch is het vreemd dat over de goedlachse meneer Cheung met geen woord gerept wordt. Waarom kan dat wel gewoon? Dat heeft volgens Silversmith van Meldpunt Discriminatie alles te maken met zelfspot. "Een homo mag zichzelf een flikker noemen, net zo goed als dat een donker persoon zichzelf neger mag noemen. Maar op het moment dat iemand anders het doet, kan het als beledigend ervaren worden."

Dat Gordon een deel van de Aziatische bevolking in Nederland op de kast heeft gejaagd, merken ze ook bij het Amsterdamse meldpunt. Waren er gisteren nog 13 meldingen van discriminatie jegens Gordon, na de media-aandacht van gisteren staat de teller op 35.

Ook volgens Silversmith ging Gordon te ver. Het meldpunt maakte op 19 november, al voor de ophef in de Verenigde Staten, melding bij RTL. "RTL zegt nu dat de grappen niet met opzet kwetsend waren. Het gaat ons niet om opzet of niet. Het was gewoon beledigend. Gordon zat daar als jurylid en professional. Niet als grappenmaker. De zanger had nog geen noot gezongen of hij kreeg al een lading beledigingen over zich heen. Dat is voor de man ontzettend intimiderend geweest."

Maar hoe zit het dan met die grote hoeveelheid cabaretiers, columnisten en schrijvers die er niet voor schromen bevolkingsgroepen op de hak nemen? Moeten we ons daar ook continu kwaad over maken? Dat is in het verleden zeker gebeurd, zegt Silversmith, maar bij protest loop je tegen de wet aan. "Denk aan de cartoonist Nekschot, die onder vuur lag vanwege zijn karikatuur van profeet Mohammed. Hij is aangeklaagd, maar nooit veroordeeld. Volgens de rechter was het onder het mom van artistieke vrijheid geoorloofd."

De sketch van Najib Amhali waarin hij naar de afhaalchinees gaat.

Onder die artistieke vrijheid valt het recht om te choqueren, zegt Silversmith. Maar bij dat recht komt ook een zekere verantwoordelijkheid kijken, meende cabaretier Freek de Jonge gisteren in Pauw en Witteman. "Je kunt het vergelijken met het wapenbezit dat plots wordt opengesteld. Maar als iedereen een wapen krijgt, dan kun je erop rekenen dat er de volgende dag tienduizend doden vallen. Gordon mag opeens het wapen van een cabaretier gebruiken. Hij mag opeens grappen maken, maar is zich niet goed bewust van de draagkracht van die grappen."

Eddie Murphy over Italianen.