Google en Facebook heersen alleen op de advertentiemarkt

Een kiosk in New York. Amerikaanse kranten willen collectief kunnen onderhandelen over advertentiegelden. Beeld EPA
Een kiosk in New York. Amerikaanse kranten willen collectief kunnen onderhandelen over advertentiegelden.Beeld EPA

Ongeveer de helft van al het geld dat wereldwijd verdiend wordt met reclame gaat naar twee bedrijven: Facebook en Google. Wie doorbreekt hun dominantie?

Merlijn van Dijk

Veel technologiebedrijven proberen het. Maar innovatieve ondernemingen als Snapchat, Twitter en Amazon schrapen slechts een fractie van de totale advertentieomzet af. In de nabije toekomst lijken de verhoudingen alleen maar schever te groeien.

De branchevereniging voor mediabedrijven, Digital Content Next, verwacht dat 83 cent van elke nieuw verdiende advertentie-euro naar Facebook en Google gaat, veruit het grootste deel daarvan naar Google.

Facebook kan in 2017 ruim 31 miljard euro advertentiegeld bijschrijven, is de verwachting. Google doet het met 70 miljard euro in 2017 nog beter.

De enige bedrijven die zich een beetje met de twee Amerikaanse bedrijven kunnen meten, komen uit China. Daar is meer dan de helft van de advertentiemarkt in handen van de internetbedrijven Alibaba, Baidu en Tencent. Samen zijn zij goed voor 15 procent van de wereldomzet.

Dat is ook niet zo raar. Facebook is verboden in China. Google staat in het land op plaats drie van meest gebruikte zoekmachines. Los van China legt alleen Microsoft nog enig gewicht in de schaal. Dat bedrijf pakt in 2017 ongeveer 5 procent van de wereldomzet.

Het bedrag dat Google verdient aan advertenties staat gelijk aan ongeveer 10 euro per aardbewoner. Google en Facebook samen verdienen meer aan advertenties dan alle dagbladen, radio- en televisiestations ter wereld.

Einde van goede journalistiek

Een aantal van die kranten komt nu in opstand. Onlangs vroeg een groep van 2000 Amerikaanse uitgevers steun aan het Congres. De branchevereniging voor krantenuitgevers, News Media Alliance, wil namens haar leden onderhandelen over onder andere advertenties met Alphabet, het moederbedrijf van Google. Nu mag dat niet. Het is in strijd met Amerikaanse mededingingsregels. De organisatie stelt dat die regels gedateerd zijn. Het internetbedrijf onderhandelt nu apart met uitgevers. Die staan daardoor minder sterk.

De krantenbedrijven vragen aan het Congres om een vrijstelling van de mededingingsregels. Zo kunnen ze als collectief onderhandelen over de verdeling van advertentiegelden en de manier waarop nieuws online verspreid wordt.

De alliantie vreest voor het einde van goede journalistiek als er niets gebeurt. Voorzitter David Chavern zei in de Wall Street Journal: "Kwaliteitsjournalistiek is essentieel voor een democratie. Om de toekomst van de journalistiek te bestendigen, moeten we als collectief kunnen onderhandelen."

Maar voorlopig verdient Google nog veruit het meeste geld ter wereld met advertenties. Zo bezien valt de boete die het bedrijf vorige maand van de Europese Commissie kreeg vanwege het overtreden van mededingingsregels mee. Google moet 2,4 miljard euro betalen. Dat bedrag is minder dan een half procent van Google's beurswaarde.

Facebook staat betaalmuur toe

Facebook lijkt de zwichten voor krantenuitgevers. Het bedrijf gaat uitgevers de mogelijkheid geven een betaalmuur op te trekken voor de nieuwsdienst Facebook instant articles. Dit maakte het bedrijf deze week bekend. Facebook komt daarmee tegemoet aan de wens van de brancheorganisatie News Media Alliance. Die vindt dat Facebook en Google onrechtmatig profiteren van het werk van journalisten. Lezers krijgen tien artikelen gratis. Vervolgens kunnen ze een abonnement afsluiten of per verhaal betalen. De eerste tests gaan in oktober van start. Wanneer de dienst definitief wordt, krijgt Blendle er een geduchte concurrent bij. Dit Nederlandse bedrijf werkt al langer met een vergelijkbaar model en biedt zijn diensten sinds vorig jaar ook in de VS aan.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden