Goedkoop weet hoe relatief vreugde is

AMSTERDAM - Echt uitbundig feestvieren, zoals in 1995 toen zijn meiden Europees kampioen werden, zal 'de buitenwacht' Bert Goedkoop niet snel meer zien doen. ,,Ik weet hoe relatief de vreugde is.''

De constatering is getekend door het verleden. Maar begrijp de bondscoach niet verkeerd. Hij heeft zijn trots. Ervaringen mogen hem dan gevormd hebben tot de afstandelijke man die hij nu is. Zij hebben tevens van hem een completere trainer gemaakt. ,,Problemen sterken je als mens.''

Ergens in de vele artikelen die over hem zijn verschenen, staat dat Goedkoop een optimist is. Hij lacht schamper. Er wordt zoveel geschreven. Zelf voelt hij meer herkenning bij de term positivist. ,,Het glas is niet altijd half leeg.''

Zelfs de donkerste bladzijde uit zijn geschiedenis kent lichtpuntjes. Meent hij. Begin '98 vertrok Goedkoop als bondscoach van de vrouwen na aanhoudende kritiek op zijn harde werkwijze.

,,Het is een moeilijke tijd geweest'', stelt hij nu. Om even zakelijk te vervolgen: ,,Tegelijkertijd ook weer leerzaam. In zo'n periode doe je meer aan zelfreflectie. Mijn hobby is ooit mijn werk geworden, maar tegenwoordig doe ik de deur naar de sport af en toe bewust even dicht.''

Goedkoop ademde volleybal. De gedrevenheid zat bij de Bankras-pionier tot in zijn kleine teen. Dat maakt zijn huidige, relaxte aanpak van het mannenteam zo frappant. Sinds zijn aanstelling begin deze zomer oogstte de opvolger van Toon Gerbrands met name lof voor het hernieuwde enthousiasme bij Oranje. In weerwil van zijn bikkelharde imago bracht Goedkoop ontspanning en sfeer terug in een team dat afgeschreven leek.

Een statement is het niet. Een boodschap naar zijn criticasters van weleer evenmin. De behoefte om zijn gelijk te bewijzen omschrijft Goedkoop als 'nul'. Het is een te vermoeiende bezigheid. ,,Als speler wilde ik me bewijzen. Dat hoort ook. Als coach moet je je vooral realiseren dat je ondersteunend bent.''

Desalniettemin blijft het een vreemde speling van het lot dat uitgerekend Goedkoop volgens Bas van de Goor de touwtjes soms zelfs te veel laat vieren. De steraanvaller, genietend van een sabbatical year, vindt dat binnen de Nederlandse ploeg fouten momenteel te gemakkelijk worden geaccepteerd.

Goedkoop oogt onaangedaan in het pantser dat hij zichzelf heeft aangemeten. Zolang hij de logica maar inziet van zijn koerswijziging. Zolang hij maar weet dat zij los staat van de herinneringen aan het einde van de jaren negentig.

Toen verweten de clubcoaches Agnes Brunninkhuis (AMVJ) en Appie Krijnsen (VVC) hem dat hij onverantwoord met 'hun' vrouwelijke internationals omging. Hij zou de speelsters zowel fysiek als geestelijk kapot maken. In het verlengde daarvan achtervolgde een hardnekkig gerucht Goedkoop. De veertiger zou destijds een relatie zijn aangegaan met spelverdeelster Riëtte Fledderus.

,,De stijl van lesgeven verschilt per groep waarvoor je staat. Mijn aanpak die bij de dames goed aansloeg, zou niet werken bij deze ploeg. Destijds trainden we dertig uur per week. Dat is nu met alle clubverplichtingen niet mogelijk. Bovendien zouden de jongens dat mentaal niet volhouden.''

,,De voorgaande jaren was de druk op het mannenteam groot. De kwalificatie voor Sydney was een moeizame strijd. Als je zo'n ploeg overneemt, is de eerste taak ervoor te zorgen dat het enthousiasme terugkeert. De internationals moeten weer plezier beleven aan het nationaal team. Dat is de basis, en vandaaruit kun je weer opbouwen naar een Oranje dat onder druk kan presteren.''

,,Ik geef de spelers veel vrijheid. Men zegt dat ik milder ben geworden. Dat houdt echter niet in dat ik minder fanatiek ben. Maar ik weet nu dat er meerdere wegen zijn die naar succes kunnen leiden.''

,,Deze groep is qua persoonlijkheden meer divers dan het jonge vrouwenteam van weleer. Enerzijds heb ik te maken met debutanten. Aan de andere kant met ouderen als Guido Görtzen, Richard Schuil en Reinder Nummerdor. Ik hoef nu niet alles zelf te corrigeren. Er is voldoende ervaring om elkaar onderling bij te sturen.''

,,Het afstand durven nemen, is een ingewikkeld proces. Deze lossere werkwijze is voor mij absoluut het moeilijkst. Omdat ik meer uit handen moet geven. Ik controleer het geheel minder. Dat is een goede ervaring. Het is nieuw voor mij.''

Op zijn achttiende gaf Goedkoop, zelf nog actief als speler, al twintig uur in de week training aan jeugdteams en zestallen uitkomend in de eerste divisie. De jaren die volgden, brachten hem in Saoedi-Arabië, op Curacao en in België. De keuze om verschillende culturen te leren kennen, was overigens geen bewuste. De zucht naar avontuur bepaalde zijn windrichting.

Als assistent van Peter Murphy leerde hij de kunst van teambuilding. Als speler onder Arie Selinger ervaarde hij de drive die nodig is om de top te halen. Eén ding stond voor Goedkoop echter al vanaf de eerste minuut vast. Omdat het in zijn genen verankerd zit. ,,Sport moet iets verrassends houden. Iets avontuurlijks.''

,,Het volleybal is zakelijker geworden. Tal van scouts analyseren ieder detail. Ik probeer de balans te houden met de beleving. Spelers moeten niet met teveel opdrachten het veld ingaan. Uiteindelijk geeft toch de vraag hoeveel men voor elkaar over heeft de doorslag.''

Met plezier duiken zijn troepen weer naar ballen. Een verzameling B-sporters heette Oranje te zijn, zonder Peter Blangé, Martin van der Horst en Bas van de Goor. Goedkoop gaf het verjongde team de ruimte om de eigen kwaliteiten te ontdekken. Nederland kwalificeerde zich voor het wereldkampioenschap in 2002 en haalde verrassend de finale van de World League.

,,Ons verwachtingspatroon is daardoor veranderd. Wij hebben net zoveel kansen als zes andere landen om het Europees kampioenschap te winnen'', stelt Goedkoop. Vandaag start het titeltoernooi in het Tsjechische Ostrava. ,,De jongens kijken niet meer omhoog naar de tegenstander. Ze hebben meer overtuiging gekregen. Ze hebben ervaren dat ze met de top meekunnen.''

Goedkoop geniet weer. Zegt hij. De voorbije maanden stak hij zijn nek uit door de onervaren, negentienjarige Nico Freriks zonder enige eredivisie-ervaring tot eerste spelverdeler te promoveren. ,,Ik hou daar wel van. Af en toe moet je eigenwijs zijn. Ik zie dat als een uitdaging.''