'God heeft ons groei beloofd, Gods geest is niet te stoppen'

Bij de Hoeksteen in Barneveld, de op een na grootste kerk van Nederland, is dit bijna routine. Bijna, want van sleur kun je bij een 'sacrament' - een geheiligd moment - niet spreken. Daar staan de gezichten ook veel te ernstig voor. Maar aan de vlotheid waarmee dominee Roos het water sprenkelt, zie je dat hij dit vaker doet. Gemiddeld worden per maand tien baby's gedoopt. Geen wonder dat de plaatselijke krant vrijdag kopte: 'Grootste kerk Barneveld te klein'.

Met zijn 5000 vierkante meter en 2550 zitplaatsen behoort De Hoeksteen tot de zogeheten refodomes, gigantische kerken op de biblebelt, van reformatorische signatuur. Deze maakt onderdeel uit van het kerkverband Gereformeerde Gemeenten in Nederland (GGiN, zie kader). Zes jaar na de bouw past de gemeente er al niet meer in.

Geen rekenfout
Koster Wout Hazeleger legt uit hoe dat kan. Hij leidt het kerkbezoek in goede banen. Voor vandaag moest hij extra stoelen bijzetten, en dat is al tijden zo. "We zijn nu met 3500 leden. Op basis van onze berekeningen - waarbij we uitgingen van de groei van de laatste dertig jaar - hadden we die grootte pas in 2030 verwacht te bereiken."

Een rekenfout is er niet gemaakt, verzekert de koster. "Wij zijn geen profeten. Je wordt gewoon ingehaald door de werkelijkheid. Er komen zo'n honderd leden per jaar bij." Glunderend: "Na deze baby's zijn er al zeker weer tien nieuwe geboren."

Zijn collega, hulpkoster Van der Vliert, beaamt dat. "En je ziet alweer bolle buiken." Dat is 'bijbels', leggen de heren bij een kop koffie uit. "Geen voorbehoedsmiddelen." En: "Gaat heen en vermenigvuldigt u." Maar, zegt Van der Vliert: "Een wet is dat niet." Hazeleger: "Groei is geen doel op zich."

Door het massale kerkbezoek ontstonden al eens heuse files in het Veluwse dorp. De Hoeksteen is er niet de enige grote kerk: op nog geen honderd meter afstand staat een tweede refodome, van een gelijkaardig kerkverband, de Gereformeerde Gemeenten. Om ongelukken te voorkomen hebben ze de opneningstijden op elkaar afgestemd. Ook is er een zeskoppig team van verkeersregelaars. De mannen loodsen de auto's het parkeerterrein op, en helpen de fietsers oversteken. Onder de oranje hesjes dragen ze hun zondagse pakken, en de neuzen van hun schoenen blinken - het blijft wel Gods huis.

'De ware verkondiging'
Het kerkbestuur staat voor een lastige keuze: verbouw, of een nieuwe kerk bouwen en daar een deel van de gemeente onderbrengen. Beide opties hebben nadelen. Ook al is de groei van de Hoeksteen demografisch te verklaren, de beide kosters zien er ook een goddelijke hand in. "God heeft het zelf beloofd. Gods geest is niet te stoppen."

Volgens Hazeleger heeft het alles te maken met 'de ware verkondiging van Gods woord'. "Dat mag hier nog klinken. We lezen hier uit de Statenvertaling, we halen er geen nieuwe vertalingen bij, zoals in andere kerken. Je ziet wat er daar gebeurt: die lopen leeg."

Het ruikt naar bijbels in de kerk. Zingen gaat hier 'op hele noten', niet-ritmisch dus, bij orgelspel. De kerkgangers zitten schouder aan schouder, en - gedurende een preek van een uur - vrijwel roerloos. Vrouwen met grote zwarte hoeden naast mannen met kaarsrechte scheidingen. Op het oog onbewogen luisteren ze naar de dominee. De baby'tjes noemt hij ook in de preek. Tegen de ouders: "Dit is een kind van u als mens. Weet u dat u mens bent? Een zondig mens? Verloren? Draagt u daar ook smart over?".

Het uur laat zich het best samenvatten als één grote waarschuwing. Dat de mensen in de kerk zitten is niet genoeg. Ze moeten zich bekeren. "Straks is het te laat. Voor eeuwig te laat."