God heeft geen plaats in de Europese Grondwet
Het voorstel van Balkenende joods-christelijke waarden in de Europese Grondwet te zetten is geen goed idee. Het is overbodige tekst en getuigt niet van respect tegenover andersdenkenden. Deel 5 in een serie over een zich verenigend Europa.
Premier Balkenende wil een verwijzing naar de joods-christelijke waarden opnemen in de Europese Grondwet. God in de Grondwet is voor Balkenende niet zomaar wat wisselgeld dat tegen een ander aantrekkelijk voorstel kan worden ingeruild.
Nee: het is een van zijn hoofdpunten in de onderhandelingen over een Europese Grondwet. Nog liever heeft hij dit dan een eigen eurocommissaris voor Nederland.
De Conventie, het overleg over de Grondwet, heeft een voorstel gemaakt. Het is een Grondwet die de huidige verwarrende hoeveelheid regelingen, richtlijnen en besluiten terugbrengt tot een overzichtelijk geheel. Een Grondwet die de basiswaarden van de EU, zoals vrijheid, gelijkheid en pluriformiteit, helder en compleet opsomt. Die de grondrechten van de burgers vastlegt. Die de taakverdeling tussen de EU en de lidstaten duidelijk en flexibel opsomt. En die de rol van het Europees Parlement als medewetgever in Europa aanzienlijk versterkt.
De ontwerpgrondwet is goed nieuws voor Europa en haar burgers. Het voorstel is stukken beter dan het rammelende compromis dat de regeringsleiders twee jaar geleden tijdens de conferentie van Nice bereikten. De toen gehanteerde gesloten en ambtelijke werkmethoden liepen uit op een mislukking. Nu het via democratische methode wel is gelukt, is het pijnlijk te zien hoe regeringsleiders toch weer om het hardst vechten om een stemmetje extra of een korting op hun bijdrage. Allemaal om Europa als we weer thuis zijn de schuld te kunnen geven van het gebrek aan efficiëntie en te laten zien hoe hard we gevochten hebben voor onze eigen belangen.
Terug naar God. Het verwijzen naar één of twee religies in de Grondwet brengt een democratischer, efficiënter en transparanter Europa, de doelstelling van de Europese Conventie, geen stap dichterbij. Sterker nog, daarmee sluit je onherroepelijk een groot aantal mensen in Europa buiten. Arrogant, want fundamentele waarden zijn er in principe voor alle Europese burgers. En nog belangrijker: waar is het principe van scheiding van kerk en staat, de basis van de moderne democratie, gebleven? Ik weet nog wie er in het Europees Parlement om het hardst riepen dat islamitische landen een probleem vormen door een te sterke band tussen overheid en religie. Dat zijn dezelfde mensen die nu God in onze Grondwet willen opnemen, namelijk de conservatieve fractie in het Europees Parlement, waartoe ook het CDA behoort.
Vrijheid en pluriformiteit dreigen hier ingeruild te worden voor het eigen ethisch gelijk, opgelegd aan andere bevolkingsgroepen of andere landen. Ik wil in geen geval een Europese Grondwet die de Nederlandse burgers inperkt of regels oplegt die geen meerwaarde of noodzaak hebben in het Europese domein.
In Nederland kennen we wel een aantal gemeenschappelijke waarden. Zo is in artikel 1 van de Nederlandse Grondwet respect voor ieder individu, ongeacht ras, religie, levensovertuiging, geslacht of seksuele voorkeur verankerd. Ook de Europese Grondwet legt algemene waarden vast voor alle burgers. Het opnemen van één of twee specifieke godsdiensten in diezelfde Grondwet gaat lijnrecht tegen die gedachte in.
Ieder individu in Europa heeft het recht op zijn eigen waarden en beginselen. God staat boven de wet. Een Europese Grondwet mag God niet verlagen tot de wet en daarmee de scheiding tussen kerk en staat aantasten.
