'Gevaar IS-sympathisanten wordt hier onderschat'

Enkele dagen voordat de 26-jarige teruggekeerde Syriëganger zijn kalasjnikov inpakte en op Brussel-Zuid op de Thalys stapte, en net kon worden verhoed dat hij een slagveld aanrichtte in de wagons, kwam er een whatsapp-berichtje uit het kalifaat. De Belgische onderzoeker Montasser Alde'emeh kreeg het appje dinsdag binnen. Tot dusver niets aan de hand. Alde'emeh, die in 2014 veldonderzoek deed in Syrië, onderhoudt sindsdien contact met tientallen jihadgangers. En krijgt vaker appjes van ze.

Maar Alde'emeh kreeg niet eerder een bedreiging aan België doorgeseind. Aan hem persoonlijk gericht wel, zegt hij, afgelopen maand voor het eerst. Dat nu heel België tot doelwit verklaard werd, verontrustte hem zeer. In een geluidsbestand klonk de stem van Abdellah Nouaman (20) uit Antwerpen, die in onmiskenbaar Vlaams dreigementen uitte, uit naam van de Belgische en Nederlandse Syriëstrijders.

Er was te horen: "Dit is geen bedreiging of dom gepraat. Dit is een oorlogsverklaring. Alles gaat de lucht in in België. Bibliotheken, scholen, ziekenhuizen, winkelstraten, dancings... Alle plaatsen waar er ongelovigen zijn. Wij houden geen rekening meer met het gepraat over onschuldige slachtoffers. Alle ongelovigen worden vermoord."

Donderdag plaatste de Vlaamse krant De Standaard een interview met Alde'emeh over het dreigement. Ook legde de krant de feiten voor aan de Belgische veiligheidsdiensten. Die 'nemen de boodschap ernstig', berichtte het dagblad, 'maar zien geen reden om het dreigingsniveau op te trekken'.

Al werd de poging vanuit het kalifaat toegejuicht, IS heeft de aanslagpoging niet opgeëist. Intussen zegt de verdachte niet uit islamitisch-terroristische motieven te hebben gehandeld, maar slechts uit te zijn geweest op het beroven van de treinpassagiers. Maar de mogelijkheid bestaat dat Alde'emeh een voorteken ontving.

Wat denkt u zelf, is er een verband tussen het appje en de gebeurtenissen in de Thalys?

"Ik weet niet of er een directe link is tussen de aanslag en het dreigement. Maar eigenlijk doet dat er ook niet toe. De leider van IS heeft in het verleden al opgeroepen om ongelovigen in Europa af te slachten. Radicaal-islamitische jongeren in Europa worden dagelijks aangemoedigd om aanslagen te plegen. In privéberichten krijgen ze vragen als: 'Wat doe je eigenlijk in het ongelovige België? Ofwel kom je terug naar hier, ofwel slacht je ze daar af en doe je tenminste iets voor ons.' Ik zie dat soort dingen voortdurend. Op Twitter zag ik de afgelopen dagen ook nog een handleiding van IS rondgaan - hoe je chemische bommen kunt maken om hier aanslagen te plegen."

Hoe wist u dat het nu menens was?

"Ik kreeg zo'n gericht dreigement niet eerder, en de jongen die het stuurde, was daarna niet meer te bereiken. Daarom heb ik het gemeld aan de lokale politie - en vervolgens is de federale politie een onderzoek begonnen. Als ik zoiets al krijg doorgestuurd, weet ik 100 procent zeker dat de jongeren die sympathiseren met IS, het ook ontvangen hebben. En daarvan zijn er honderden in Europa."

Waarom heeft de Belgische overheid niet ingegrepen?

"Dat weet ik niet, maar mijn waarschuwing werd niet echt ernstig genomen. Journalisten hebben mijn waarschuwing ook gerelativeerd. Het gevaar wordt onderschat, denk ik. In mijn ogen gaan de Belgische inlichtingendiensten amateuristisch te werk. Ze hebben een gebrek aan middelen, analisten en deskundigen. Ik houd een database bij, en weet soms meer dan zij. Niet genoeg mensen kunnen de Arabische dialecten uit elkaar houden. En ze weten onvoldoende over de islam en de Koran om in het brein van de jihadisten te kunnen kruipen."

Wat zou u dan doen?

"Van de Syriëgangers die terugkeren, worden sommigen opgepakt, en anderen niet. Daardoor weten jongeren die terug willen komen niet wat hen te wachten staat. Als ze dat wel weten, kunnen ze tien keer nadenken voordat ze gaan. Er moet een duidelijk signaal worden gegeven. We moeten stoppen met dat kinderachtige gedoe van: 'We willen geen angst zaaien'. Op deze manier is het gewoon wachten op de volgende aanslag."

undefined