Gegrepen voor een blije kus
Tegenwoordig zou het als aanranding worden gezien. Toch werd het beeld van een militair die een wildvreemde vrouw op straat op de mond kust symbool voor de overwinning op Japan. Het werd een historische foto.
De vrouw, die jarenlang onbekend bleef, heeft het niet als aanranding ervaren. "Het was gewoon iemand die aan het feestvieren was", zei ze in 2005 over de kusser. "Het was gewoon iets van 'goddank, de oorlog is voorbij'. Later heb ik begrepen dat hij zo blij was dat hij niet terug hoefde naar de oorlog."
Na het incident van enkele seconden, gingen ze allebei hun eigen weg. Het duurde vele jaren voordat werd vastgesteld wie hoogstwaarschijnlijk de mensen op de foto waren: Greta Zimmer Friedman en George Mendonsa.
Het was zomer 1945. Nadat nazi-Duitsland zich in mei had overgegeven, bleef Japan doorvechten. Pas na twee atoombommen gaf het land zich gewonnen.
Op 14 augustus was de 21-jarige Greta in New York City aan het werk als tandartsassistente toen ze patiënten hoorde praten over het einde van de oorlog. In haar middagpauze holde ze naar buiten, naar Times Square, waar een lichtkrant het laatste nieuws vertoonde. Overal liepen mensen te jubelen. "Het leek wel Oudejaarsavond, maar dan beter", herinnerde Greta zich.
George Mendonsa, ook 21 jaar, was als stuurman bij de marine op verlof van de oorlog in de Stille Oceaan. Met zijn verloofde Rita zat hij in een matineevoorstelling toen het feestgedruis van buiten binnendrong. Uitgelaten sloeg hij in een bar een paar drankjes achterover. Overal waren mensen aan het kussen op straat. Toen hij een vrouw in witte verpleegstersjurk zag, greep hij haar beet. Hij had enkele maanden eerder gezien hoe verpleegsters slachtoffers van een Japanse kamikaze-aanval op een schip hadden gered. Zijn kus was bedoeld als dank. Hij wist niet dat de vrouw tandartsassistente was.
Fotograaf Alfred Eisenstaedt van het magazine Life zag het en schoot vier beelden. Een daarvan kwam weken later vrij onopvallend terecht op pagina 27. In de loop der jaren groeide die ene foto uit tot een belangrijk tijdsdocument.
Ook werd het kussende paar populair als poppetjes op een bruidstaart. De beeldhouwer Seward Johnson maakte er een bijna acht meter hoog, hyper-realistisch standbeeld van met de naam 'Onvoorwaardelijke overgave'. Kopieën staan in de VS en Normandië, tot onvrede van sommige feministen.
Greta zag de foto voor het eerst in de jaren zestig in een fotoboek van Eisenstaedt. Ze zag meteen dat zij het was, vooral aan haar gevlochten haar. Ze schreef naar Life of ze die foto mocht hebben en kreeg te horen dat ze de zoveelste was die zich had herkend.
George Mendonsa zag de foto pas in 1980 en hij herkende zichzelf aan een bobbel op z'n hand en een litteken boven zijn rechteroog. Ook zag hij Rita, met wie hij later was getrouwd, lachend bij zijn rechterschouder.
Life haalde Greta en George in 1980 terug naar Times Square voor een nieuwe foto van Eisenstaedt. Deze keer stelden ze zich aan elkaar voor. Sindsdien bleef hun contact beperkt tot kerstkaarten. Ze werden beiden oud. George, zoon van Portugese immigranten, werd volgens familietraditie visser.
Greta was als 15-jarige Joodse vluchteling uit Oostenrijk naar New York gekomen. Haar ouders werden door de Duitsers vergast. Dat ze bekend werd door een foto, vond ze amusant. "Het was een prachtig toeval", zei ze. Alle eer komt toe aan de fotograaf. "Hij creëerde iets dat heel symbolisch was voor het einde van een slechte tijd."
Greta Zimmer Friedman werd geboren op 5 juni 1924 in Wiener Neustadt, Oostenrijk. Ze stierf op 8 september 2016 in Richmond, Virginia, Verenigde Staten.
undefined
