Geen negers, klinkt het op campus
In het Amerikaanse Ferguson klinkt de schreeuw om rechtvaardigheid steeds luider. Twee agenten werden woensdag beschoten tijdens een protestactie, en politiechef Jackson stapte op nadat een rapport van justitie uitwees dat agenten er jarenlang buitensporig veel geweld hebben gebruikt tegen zwarte burgers. Maar ook op Amerikaanse universiteiten is sprake van racisme, toont een uitgelekt filmpje in Oklahoma. Amerika heeft op dit punt nog een lange weg te gaan.
Oklahoma University, Norman
Een universiteit met 30.000 studenten en 3000 medewerkers; een stad op zich. Bij een uitje van studentencorps Sigma Alpha Epsilon filmde iemand in de bus hoe er liedjes gezongen werden over 'negers die nooit bij ons lid zullen worden' en lynchen ('je kunt ze aan een boom hangen').
De in 1856 in het zuidelijke Alabama opgerichte vereniging staat niet bekend om zijn multiculturaliteit. De afdeling Oklahoma heeft in alle jaren pas twee zwarte leden gehad. Sigma Alpha Epsilon propageert dat je bij hen een 'Echte Gentleman' wordt, maar is op andere universiteiten al vaker negatief in het nieuws gekomen vanwege racisme.
Er ontstond grote ophef toen iemand afgelopen weekend het filmpje stuurde naar de zwarte studentenvereniging Oklahoma University (OU) Unheard (Ongehoord). Dinsdag heeft de rector van de universiteit de zeventig leden van de broederschap hun huis laten ontruimen en al twee 'dirigenten' van het lied van school verwijderd. Zij en hun ouders hebben gisteren omstandig excuses aangeboden voor hun 'vreselijke fout'. Rector David Boren is stellig dat dergelijk gedrag niet thuishoort op zijn universiteit: "Zo zijn wij niet".
Trots
Toch toont het voorval aan dat racisme in de VS ook in elitaire milieus voorkomt en niet is voorbehouden aan de politie in haar contact met burgers in arme, zwarte wijken. Inwonende 'huismoeder' Beauton Gilbow (79) van Sigma Alpha Epsilon staat in 2013 al op een video terwijl ze lachend racistische uitspraken doet. "Ik ben er kapot van dat ik nu als racist word afgeschilderd", laat ze weten.
De video staat voor een groter thema, stelt Marquis Ard (23) van de zwarte vereniging Alpha Phi Alpha dan ook. Je ziet dat ze het vaker gedaan hebben, zegt een andere student. "Ze waren er trots op." Markeshia Lyon wijt de racistische cultuur op de campus aan de gesegregeerde broederschappen. Een ex-studente die nu een managementfunctie heeft op de universiteit laat weten hoe onzeker het maakt als een klas groepjes moet vormen en jij als enige zwarte overblijft. Wellicht heeft het met dit soort uitsluiting te maken dat het aantal zwarte studenten op OU is gedaald van 6 naar 5 procent.
Een van Amerika's meest gewilde middelbare school footballers, de zwarte Jean Delance zou dit jaar beginnen op OU. Hij ziet daar nu van af: "Om persoonlijke redenen".
Ferguson, Missouri
Toen de gisteren opgestapte politiechef Thomas Jackson van Ferguson rapporteerde dat er in februari 2011 180.000 dollar was binnengehaald aan boetes, het hoogste maandbedrag in vier jaar, antwoordde gemeentesecretaris John Shaw in een email: 'Geweldig!'
In 2012 werd er twee miljoen dollar opgehaald in het stadje van bijna 21.000 inwoners. Gemiddeld is elke volwassene er in 2014 2,2 maal gedagvaard. Het ambitieuze plan voor dit jaar was om 3,1 miljoen te vergaren aan boetes en heffingen over niet betaalde boetes. Bijna een kwart van het gemeentelijk budget.
Te vaak beboet
Dinsdag is Shaw ontslagen, dankzij een vernietigend rapport van het ministerie van justitie over de racistische praktijken van politie en justitie in Ferguson. De gemeenteraad stemde unaniem voor Shaws vertrek. Hij was acht jaar lang hoofdverantwoordelijk voor het systeem van opvoeren van boetes voor onbenulligheden om zo het gemeentebudget aan te vullen ten koste van de armen. Volgens minister Holder (justitie) zijn zwarten vaak beboet voor de volgende overtreding: 'Manier waarop iemand op de stoep loopt'.
Griffier Mary Ann Twitty en twee politiemensen waren al ontslagen vanwege racistische e-mails waarin zij onder meer president Obama voor een chimpansee uitmaakten. Agenten vielen routinematig burgers lastig, waarbij ze ook zonder goede reden geweld, honden en stroomstootwapens gebruiken, aldus het rapport van Justitie: 'En daarbij ging het nooit om openbare veiligheid'.
Rechter Ronald Brockmeyer hield de eer aan zichzelf en stapte op. Hij, de stadsaanklager en de griffier persten samen de armen uit, die meestal zwart zijn in Ferguson, met 'ongrondwettelijke heffingen'. Bovendien 'fixten' zij wel boetes voor hun eigen collega's en vrienden.
Ontkennend
Een hogere rechter komt komende week met eigen personeel naar Ferguson om hervormingen door te voeren en 'de integriteit van het systeem te herstellen', aldus het Hooggerechtshof van de staat Missouri. Publiek bij de raadszitting vroeg ook om het ontslag van politiechef Jackson. Gisteren maakte hij in de Saint Louis Post-Dispatch zijn vertrek kenbaar, hij zegt vrijwillig te zijn opgestapt. Jackson was degene die voorstelde meer blauw op straat te regelen, om meer boetes binnen te halen.
Gemeentesecretaris Shaw reageerde geen enkele keer na de gewelddadige dood van de zwarte tiener Michael Brown in de zomer, en de rellen die daarop volgden. Nu treedt hij naar buiten, maar zijn openbare brief is opvallend ontkennend van toon: "Wij hebben de politie nooit opgedragen zich op Afro-Amerikanen of armen te richten."
