Geen Hollands bontje meer

Jassen van de zachte, warme pels van Nederlandse nertsen zijn over een paar jaar hoogstwaarschijnlijk enkel nog te koop in tweedehands-winkels. Het gerechtshof in Den Haag bepaalde gisteren dat het fokken van nertsen verboden wordt. Vanaf 2024 mogen de diertjes niet meer enkel en alleen om hun vacht worden gedood.

De uitspraak staat haaks op de conclusie die de Haagse rechtbank vorig jaar trok: toen werd de wet op het houden en doden van nertsen buiten werking gesteld, omdat de compensatieregeling voor de pelsdierhouders tekortschoot. Gisteren is dit vonnis in hoger beroep vernietigd; het gerechtshof vindt dat er wel degelijk rekening wordt gehouden met de belangen van de 160 Nederlandse nertsenfokkers.

De Nederlandse Federatie van Edelpelsdierhouders (NFE) vindt de uitspraak bizar. "Vorig jaar kregen wij gelijk, nu weer de staat en de terreur van de politieke meerderheid", zegt directeur Wim Verhagen. "Het staat 1-1, we maken ons op voor de volgende ronde."

De NFE gaat in cassatie bij de Hoge Raad en stapt, indien nodig, naar het Europese Hof. "We hebben de op drie na grootste nertsenindustrie van de wereld, met gezonde bedrijven die een omzet draaien van 400 miljoen euro per jaar. Die worden nu weggepest door de overheid, afgrijselijk."

Het juridische gevecht over de nertsenhouderij sleept zich al jaren voort. Nadat het houden en doden van vossen en chinchilla's eind jaren negentig werd verboden, richtten dierenwelzijnorganisaties zich op de nerts. In 2008 dienden PvdA en SP een initiatiefwet in tegen het fokken van de dieren, waarmee de Eerste Kamer in 2012 akkoord ging.

Het verbod werd begin 2013 van kracht: uit ethische overwegingen mogen nertsen niet meer louter om gedood worden om hun pels. Bestaande nertsenhouders krijgen tot 2024 de tijd om hun bedrijf op te doeken of om te vormen tot bijvoorbeeld een veehouderij. Ter compensatie stelt het ministerie van landbouw 28 miljoen euro beschikbaar.

"Dat ze dat een schadevergoeding noemen is een grof schandaal", vindt Verhagen. "Het is 1 à 2 procent van wat het sloopwerk gaat kosten: alsof de overheid je huis neerhaalt en als goedmakertje alleen het afbreken van een muur vergoedt."

Er liggen verschillende ramingen van de kosten en die lopen fors uiteen. Adviesbureau CU Delft berekende in 2008 in opdracht van de stichting Bont voor Dieren dat de afbouw in tien jaar tijd 16,5 miljoen euro schade oplevert. Het Landbouw Economisch Instituut (LEI) dat in 2012 onderzoek deed in opdracht van het ministerie, nam directe afbouw van de fokkerijen als uitgangspunt. Die zou 695 miljoen euro kosten. Ook adviesbureau Deloitte rekende het uit: als nertsenfokkers tien jaar de tijd krijgen, kost het verbod de sector 948 miljoen euro. Toch oordeelde de rechter gisteren dat de wet voldoende rekening houdt met de belangen van de nertsenhouders. Het gerechtshof vindt dat de fokkers tijdens de overgangsperiode van bijna elf jaar genoeg winst kunnen maken om de nadelige gevolgen van het verbod grotendeels op te vangen.

Stichting Bont voor Dieren is positief verrast door de uitspraak. "Na de strijd van negen jaar lijkt de kogel nu eindelijk door de kerk: het algemeen belang wordt belangrijker geacht dan het economische belang", zegt directeur Nicole van Gemert. "Omdat de rechter gehakt maakte van elk argument van de nertsenhouders, kan ik me niet voorstellen dat de NFE in cassatie toch nog wint."

Stichting Bont voor Dieren vraagt staatssecretaris Martijn van Dam vandaag nog alle illegale nertsenhouders aan te pakken. De fokkerijen die hun bedrijf sinds 2013 hebben uitgebreid, zijn door de beslissing van gisteren met terugwerkende kracht illegaal. Volgens Van Gemert gaat het om ongeveer twintig pelsdierenhouders. "Ondanks de aankondigingen van een verbod, is de sector gegroeid: er zijn bijna zes miljoen nertsen in de fokkerijen. Nu moet de Nederlandse bontindustrie definitief ten einde komen."

undefined