Geen geloof meer in gemengde school

Het Kohnstamm Instituut onderzocht namens Forum het segregatiebeleid in 35 grote en middelgrote gemeenten. Daaruit blijkt dat het wettelijk verplichte overleg over etnische segregatie tussen gemeenten en scholen, om een tweedeling tussen 'witte' en 'zwarte' scholen te voorkomen, vaak is stilgevallen. Het betreft een vervolgonderzoek. In vergelijking met 2008 is het aantal gemeenten dat dat overleg niet meer voert flink gestegen, naar 40 procent. Daarbij onder meer Breda, Gouda, Groningen, Leeuwarden, Maastricht, Rotterdam, Venlo en Zwolle.

Rotterdam geeft bijvoorbeeld aan van actief beleid te zijn overgestapt naar slapend beleid: 'Het landelijk beleid is ook meer gericht op kwaliteit, niet zozeer op het voorkomen van segregatie'. Zwolle heeft vastgesteld dat er daar geen onderwijssegregatie bestaat. "Zwolle kent al zo'n tien jaar een gemiddelde van 15 procent allochtonen en geen scholen die overwegend 'zwart' zijn. De basisscholen vormen een redelijke afspiegeling van de wijk waarin ze staan", zegt een gemeentewoordvoerder.

Keuzevrijheid
Het ministerie legt de verantwoordelijkheid voor gemengd onderwijs bij gemeenten en scholen en stelt van bovenaf geen maatregelen te willen opleggen om segregatie tegen te gaan. Aan de andere kant erkennen de laatste onderwijsministers ook dat de mogelijkheden van gemeenten om segregatie aan te pakken beperkt zijn. "Schoolbesturen onderschrijven het belang van gemengde scholen, maar zijn vaak huiverig om vergaande afspraken te maken. Ze tornen niet graag aan de keuzevrijheid van ouders en zien de bemoeienis van de gemeente als een inbreuk op hun autonomie", stelt het ministerie, dat toch pleit voor 'een actieve trekkersrol van de gemeente'.

"We zijn ervan overtuigd dat je op school, met z'n allen onder één dak, integreert en leert tolereren. Desondanks neemt de segregatie toe en gebeurt er niks", aldus Zeki Arslan van Forum, die het geloof in school- en gemeentebestuur heeft verloren en wil dat de minister ingrijpt. "Zeventig procent van de schoolbestuurders vindt segregatie in het onderwijs onwenselijk, maar zodra het over een juiste aanpak gaat, zetten ze de hakken in het zand. Gemeenten roepen dat er bij hun geen segregatie is, maar dat is niet gebaseerd op feiten. Meten is weten. Ze weigeren gewoon te meten."

Er zijn ook gemeenten die erkennen juist een concentratie van doelgroepkinderen na te streven, hetgeen segregatie juist in de hand werkt in plaats van tegengaat. Ze doen dat uit het oogpunt van 'efficiënte inzet van middelen'. "Dat is helemaal bezopen", zegt Arslan. "Zo creëer je dus de door iedereen verfoeide parallelle samenleving."