Geef ik mijn vierjarige mee voor een speelafspraak met een smoezelige klasgenoot?

Zo ligt je zoontje in de wieg, en zo zit hij opeens op school. “Dat was wennen, vooral ook voor ons ouders”, bekent zijn moeder. “Gelukkig voelde hij zich snel op zijn gemak.”

Onlangs kwam de kleuter hand in hand met een smoezelig jongetje de klas uit gelopen en wilde hij afspreken. “Ik had dat moment nog niet zo snel verwacht. Ik kende het jongetje niet en sprak zijn vader aan op het schoolplein. Als je het mij vraagt, rook hij naar alcohol. Gelukkig had ik al andere plannen en kon ik zeggen dat afspreken niet ging lukken. Maar het is natuurlijk een kwestie van tijd voor de vraag weer komt, en wat dan? Kan ik mijn jochie van net vier zomaar aan iedereen meegeven of zie ik misschien beren op de weg die er helemaal niet zijn? Wat zijn eigenlijk de ongeschreven regels rondom het afspreken?”, vraagt de moeder zich af.

“Afspreken is goed voor de ontwikkeling van kinderen”, zegt pedagoog Femke van Kilsdonk. Zij blogt over het opvoeden van jonge kinderen op onlineopvoeden.nl. “De veiligheid en het welzijn van je kind staan natuurlijk voorop. Als je er geen goed gevoel bij hebt, probeer dan te onderzoeken of dat gevoel terecht is. Vraag bijvoorbeeld eens voorzichtig na bij andere ouders van klasgenootjes hoe het bij het jongetje thuis is.”

Marielle Beckers, orthopedagoog bij Buro Bloei: “Je hebt alles over voor je kind. Je denkt goed na over de keuze van het kinderdagverblijf en de school. En nu draag je de verantwoordelijkheid voor je kind korte tijd over aan een vreemde. Dan mag je best afgaan op je intuïtie. Als moeder dat wil, kan ze gewoon vragen of ze mee mag lopen naar hun huis. Al is het maar voor haar eigen geruststelling.”

Weigeren

Met je kind meegaan naar een speelafspraak is niet heel gebruikelijk, maar het kan in het begin best een keertje. “Desnoods zeg je dat je mee wilt omdat je kind het nog een beetje spannend vindt”, zegt Van Kilsdonk. “Een andere mogelijkheid is het vriendje eerst een keer bij jou thuis uitnodigen om te komen spelen. Dan leer je het kind alvast een beetje kennen.”

In veruit de meeste gevallen kun je je kind veilig laten afspreken. Mocht moeder echt gegronde redenen hebben om daaraan te twijfelen, dan mag ze een speelafspraak natuurlijk weigeren. “Het is niet verstandig om je kind mee te laten gaan omdat je anders bang bent om de andere ouder te beledigen”, vindt Beckers.

“Denk er wel aan om het een beetje netjes te formuleren, ook tegen je kind”, waarschuwt Van Kilsdonk. “Voor de lieve vrede wil je voorkomen dat je kind op het schoolplein roept: Ik mag niet met jou afspreken want jouw vader is alcoholist.”

Drugs

Zorgen over de veiligheid of het welzijn van je kind zijn volgens Van Kilsdonk eigenlijk de enige redenen om een speelafspraak met een ander kind te verbieden. Alcohol of drugsgebruik zijn natuurlijk uit den boze. Net als ouders die aan je kind zitten. Moeilijker in te schatten is of ouders voldoende toezicht houden tijdens het spelen. Ook dat is van invloed op de veiligheid. Beckers: “Dan blijkt dat vader boven zat te werken en keken de kinderen ondertussen een te spannende film of klommen ze op het dak van de schuur.”

Is de veiligheid niet in het geding, dan zou je een speelafspraak gewoon door moeten laten gaan. “Stel dat je kind afspreekt met een vriendje waar ze de hele middag mogen gamen met een zak chips op schoot, dan worden ze daar niet per se slechter van”, zegt Van Kilsdonk. “Je kunt andere ouders er wel op aanspreken: wij eten altijd vroeg dus ik vind het niet fijn als mijn kind heel veel snoept uit school”, zegt Beckers.

Loslaten

Andere gedragsregels of geen regels lijken in het begin aantrekkelijk voor kinderen. Maar op den duur zie je toch vaak dat ze minder afspreken, is de ervaring van Beckers. “Laat ze dat zelf ontdekken. Als je kind naar school gaat, dan betekent dat tegelijkertijd dat je je kind wat meer los gaat laten. Dat is soms voor de ouders nog moeilijker dan voor de kinderen zelf.”

Na de speelafspraak kan moeder bij haar kind checken hoe het is geweest. Al is dat bij kleuters ontzettend lastig in een gesprek te ontdekken, je kunt wel een beetje een idee krijgen of ze het leuk hebben gehad. Verder geldt dat een speelafspraak bij jonge kinderen niet te lang moet duren. Maximaal twee uur is meer dan genoeg. En let erop dat je het adres en telefoonnummer van het vriendje hebt. Niets zo vervelend als niet weten waar je kleuter is.

Lastige pubers, dreinende tieners of krijsende kleuters? Elke week behandelt Trouw een opvoedvraag van lezers. Lees eerdere afleveringen hier.
Zelf een kwestie indienen? Mail naar opvoedvraag@trouw.nl.

Lees ook:

Moet een kind gestimuleerd worden om af te spreken met klasgenootjes?

Een jongetje van zes heeft nooit zin om met andere kinderen te spelen. Moeten de ouders hem aansporen?