Franse regering kan gele hesjes niet meer kalmeren
Een steuntje in de rug voor de lage inkomens moet de gele hesjes in Frankrijk tot bedaren brengen. Maar het is te laat en te weinig, vinden ze.
In een poging de crisis rond de ‘gilets jaunes’ te bezweren, deed premier Édouard Philippe gisteren een paar langverwachte aankondigingen. De regering ziet allereerst af van de maatregel die de aanleiding was van het oproer. De verhoging van de groene heffing op diesel en benzine in januari wordt met zes maanden uitgesteld.
Behalve dit moratorium stelt Parijs een verhoging van de tarieven voor elektriciteit en gas tot na de winter uit. De APK-keuring – die tot veler verontwaardiging was verscherpt – wordt weer soepeler.
Philippe, die steeds heeft gezegd niets te zullen toegeven, moest flink door het stof. “Je moet wel blind en doof zijn om het protest van de afgelopen tijd niet te horen”, zei hij. “Er is bovendien niet één fiscale maatregel die het waard is om de eenheid van het land in het gevaar te brengen.”
Debat
De komende maanden wil Philippe gebruiken voor ‘een breed maatschappelijk debat’ over het fiscale beleid. Maar, zo waarschuwde hij, minder belastingen betekent minder inkomsten en dus uiteindelijk ook minder uitgaven. Een ‘lagere lastendruk én een goede dienstverlening in de meer afgelegen gebieden’ is alleen mogelijk als de staatsuitgaven tegen het licht worden gehouden, aldus de premier.
De gele hesjes zijn er niet van onder de indruk. Zij eisen niet alleen het onmiddellijk en definitief verdwijnen van de brandstoftaks – een ingreep die de schatkist tot 2022 zo’n 14 miljard euro kost. Zij willen ook een substantiële verhoging van ‘de lagere salarissen’, de zogenoemde SMIC (het minimumloon) en de bescheiden pensioenen. “Wat is de toekomst van onze kinderen?”, zo vroeg een actievoerder zich af op de zender BFMTV. “Ze mogen straks 1200 euro verdienen en 700 euro huur betalen. Zo kun je niet leven.”
Ook de oppositie, van links tot rechts, nam Philippe en president Macron onder vuur. “Een vertraging van de verhoging van de groene taks, dat slaat echt nergens op”, zei bijvoorbeeld Marine Le Pen. “Dit is alleen bedoeld om de zaak te sussen tot de Europese verkiezingen van volgend jaar”, aldus socialistische voorman Olivier Faure. De belangrijkste linkse leider Jean-Luc Mélenchon meent dat ‘de regering oude trucs uit de kast haalt en geen enkel idee heeft van het leven van gewone Fransen’.
Een deel van de gele hesjes is vast van plan zaterdag nog een keer in Parijs te demonstreren. Minister van binnenlandse zaken Christophe Castaner heeft gevraagd of ze dat niet willen doen, maar kondigde tegelijk aan dat er nog meer ordetroepen op de been zullen zijn dan vorige week.
In Brussel worden de ontwikkelingen in Frankrijk intussen met argusogen gevolgd. Door de verwachte verhoging van de uitgaven is opnieuw onzeker of Frankrijk volgend jaar kan voldoen aan de normen van het stabiliteitspact voor de eurolanden. Parijs heeft – met een verwacht begrotingstekort in 2019 van 2,8 procent van het bbp – weinig manoeuvreerruimte. Als de groei (1,7 procent volgens het Insee, het Franse CBS) tegenvalt, is bij extra uitgaven de grens snel bereikt. Vandaar dat bijvoorbeeld de econoom Philippe Aghion, die meewerkte aan het programma van Macron, ervoor pleit de beruchte 3-procentsnorm voor het begrotingstekort tijdelijk los te laten.
Lees ook:
De woordvoerder van de gele hesjes is zeker niet radicaal
Priscillia Ludosky beantwoordt haar telefoon al dagen niet. Geen doorkomen aan sinds zij een van de woordvoerders werd van de ‘gilets jaunes‘ die het land sinds een paar weken op zijn kop zetten.
