Foute Syriërs onder asielzoekers

Syrische vluchtelingen in een opvangkamp in Turkije. Syriërs die in Nederland asiel aanvragen en hier verdacht worden van oorlogsmisdaden krijgen geen verblijfsvergunning, maar kunnen door de oorlog ook niet terug naar hun land. Beeld EPA
Syrische vluchtelingen in een opvangkamp in Turkije. Syriërs die in Nederland asiel aanvragen en hier verdacht worden van oorlogsmisdaden krijgen geen verblijfsvergunning, maar kunnen door de oorlog ook niet terug naar hun land.Beeld EPA

Onder de grote groep Syriërs die in Nederland aanklopt voor asiel, zitten verdachten van oorlogsmisdaden. Dat blijkt uit opgevraagde cijfers van het ministerie van veiligheid en justitie.

Nicole Besselink

Het kabinet heeft er daarmee een hoofdpijndossier bij, want deze verdachten krijgen weliswaar geen verblijfspapieren, maar kunnen vanwege de oorlog in hun land ook niet terug. Nederland zet sinds medio 2011 geen Syriërs meer uit.

Rond de vijf Syriërs in de eerste helft van dit jaar geen asiel gekregen, omdat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vermoedt dat zij in Syrië vuile handen hebben gemaakt. Het precieze cijfer wil het ministerie niet geven omdat het herleidbaarheid tot personen wil voorkomen.

Het aantal kan verder oplopen. Naar vijftien Syrische vreemdelingen liep half augustus nog een onderzoek, iets wat doorgaans een paar maanden in beslag neemt.

Complex dossier
Met deze verdachte Syriërs ontstaat een nieuw hoofdstuk in een complex dossier dat kabinetten al decennialang niet krijgen opgelost. Want terwijl Nederland benadrukt absoluut geen vluchthaven te willen zijn voor oorlogsmisdadigers, heeft het de grootste moeite om deze zogenaamde 1F'ers uit te zetten.

Zo liggen bij de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV) momenteel zo'n 180 dossiers van voormalige asielzoekers die van oorlogsmisdaden worden verdacht. Slechts tien van hen hebben Nederland het afgelopen jaar verlaten.

Voor een deel komt dat omdat herkomstlanden hun onderdanen niet willen terugnemen of omdat de veiligheidssituatie er voor de persoon in kwestie te bedreigend is. Een vreemdeling die niet meewerkt aan zijn terugkeer kan zo langdurig illegaal in Nederland verblijven.

Van de 180 van oorlogsmisdaden verdachte vreemdelingen die de DTV in het vizier heeft, heeft bijna 60 procent de Afghaanse nationaliteit. Bij de dertig vreemdelingen die vorig jaar artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag kregen tegengeworpen, zijn verder vooral de Libische, Rwandese, Congolese en Nigeriaanse nationaliteiten vertegenwoordigd. In de eerste helft van dit jaar zijn ook zo'n vijf Eritreeërs geweigerd, evenals enkele Iraakse vreemdelingen.

Vooral bekend zijn de verhalen over Afghanen die hier geen verblijfsvergunning krijgen omdat zij tijdens het communistische regime als (onder)officier voor de Afghaanse veiligheidsdienst Khad/WAD hebben gewerkt.

Door het systeem glippen
Een ambtsbericht uit 2000 houdt hen allen verantwoordelijk voor grove mensenrechtenschendingen. Die lezing wordt betwist en leidt tot discussie bij uitzettingen van inmiddels ingeburgerde Afghanen. Zeker als diegene zijn partner en kinderen die wel verblijfspapieren hebben, moet achterlaten.

Dat nu ook verdachte Syriërs in Nederland aankloppen, vreesden politici al. VVD-Kamerlid Malik Azmani uitte vlak voor de zomer zijn zorgen en vroeg staatssecretaris Fred Teeven wat hij doet om een herhaling van het Afghaanse scenario te voorkomen.

Die herhaling is volgens PVV'er Sietse Fritsma onvermijdelijk: "Ook de Syrische terroristen zullen, net als de Afghaanse oorlogsmisdadigers, onuitzetbaar blijken te zijn."

Volgens Teeven kijken zijn diensten zorgvuldig of zich onder de Syrische asielzoekers 1F'ers bevinden, maar kunnen er misdadigers door het systeem glippen vanwege ontbrekende informatie. Het kan dus ook nu, net als jaren geleden bij de Afghanen, gebeuren dat een Syrische beul zijn slachtoffer in de supermarkt tegen het lijf loopt, zo moest Teeven in juni schoorvoetend erkennen.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden