Interview
FNV: Nederlandse samenleving loopt miljarden mis door toename van flexwerk
Nu meer mensen geen vast contract meer hebben loopt de Nederlandse schatkist jaarlijks zo’n tien miljard aan inkomsten mis, blijkt uit het vandaag te verschijnen rapport ‘Flexwerk verdient beter’ van vakbond FNV.
De FNV komt vandaag met een onderzoek naar de kosten van flexwerk. Trouw interviewde Tuur Elzinga, vicevoorzitter van de FNV over flexwerk.
Het is vandaag de Dag van de Arbeid. Is dat voor een vakbond een feestdag of een treurige dag?
“1 mei is zeker een feestdag maar tegenwoordig is het ook een strijddag. Dingen waarvan we dachten dat we ze goed geregeld hadden, moeten weer worden bevochten. Zelfs het minimumloon is niet meer heilig. Het minimumloon!”
Een ander strijdpunt is de opmars van flexibel werk. Waarom baart het u zorgen dat steeds minder mensen een vast contract hebben?
“We kwamen erachter dat bedrijven, maar ook overheidsinstellingen, op zoek blijven naar nieuwe manieren om werkenden nog minder te betalen, waardoor de flexibele inzet van arbeidskrachten voor werkgevers een verdienmodel is geworden in plaats van een manier om ‘ziek en piek’ op te vangen.”
In het FNV-rapport ‘Flexwerk verdient beter’, staat dat de Nederlandse samenleving zo’n 10 miljard euro aan inkomsten misloopt, door die flexibele contracten. Hoe komt dat?
“De schatkist krijgt domweg veel minder belasting- en premie-inkomsten binnen van mensen die geen vaste baan hebben maar wel precies hetzelfde werk doen. Daarnaast krijgen flexwerkers flink minder betaald, waardoor ze dus ook minder koopkracht hebben. Werknemers met een oproep-, inval-, of uitzendbaan of mensen met een tijdelijk contract verdienen gemiddeld 35 procent minder dan vaste krachten, zzp’ers krijgen zelfs 40 procent minder. Alles bij elkaar lopen deze werkenden samen jaarlijks 35 miljard euro mis aan gederfde inkomsten. Het gaat om 28 miljard euro voor werkenden in het bedrijfsleven en 7 miljard voor werkenden in de publieke sector.”
Als werkgevers hun medewerkers steeds minder bieden, gaan mensen toch ergens anders kijken als de economie bloeit?
“Maar niet als onzeker werk, zoals wij flexibele contracten noemen, de norm is op de hele arbeidsmarkt. Normaal gesproken gaan de lonen omhoog als het economisch goed gaat, nu verdwijnt de loonruimte in de zakken van het bedrijf of de aandeelhouders.”
Mensen met een flexibele baan noemt u mensen met ‘onzeker werk’. Maar misschien vindt de moderne werknemer die ongebondenheid wel heerlijk.
“Ook wij stonden destijds niet afwijzend tegenover meer flexibelere arbeidsinzet. Omdat wij ook wel begrepen dat die bij ziekte en drukte van pas kon komen. Maar de flextrend is ernstig doorgeslagen. Mensen met onzekere contracten staan minder sterk, worden minder snel lid van een bond, krijgen later kinderen door die onzekerheid en stellen het kopen van een huis uit. Want stel dat je contract niet wordt verlengd. Die zwakke positie moet echt veranderen. Ook voor zelfstandig werkenden. De meesten hebben niet eens geld om zich te verzekeren. Onzekere contracten maken ons concurrenten van elkaar in plaats van collega’s.”
‘Vast werk moet weer de norm worden’, stelt de FNV daarom. Is het tij nog te keren?
“Het is nooit te laat voor een sociale wederopbouw. De norm moet inderdaad weer zijn: vast werk. En de norm moet ook zijn: je bouwt pensioen op anders heb je later niks.”
Lees ook dit opiniestuk van voormalig FNV-bestuurder Henry Leerentveld
De FNV zou flexwerk juist moeten omarmen: De FNV onder leiding van Han Busker is blind voor de zegeningen van flexwerk, vindt voormalig FNV-bestuurder Henry Leerentveld. “De FNV lijkt een reservaat van een vergrijzende, versufte generatie.”
