Filmmaker, verlaat je reservaat

Het Nederlands Film Festival in Utrecht opent vanavond met 'Bloedlink', een Nederlandse remake van een Engelse kidnapfilm. Niet erg origineel, zo'n kopie. Toch grijpen Nederlandse filmmakers vaker naar reeds bestaande literaire, theatrale dan wel filmische bronnen. Handig. Het verhaal is er al, het moet alleen nog wat worden bewerkt. Men vaart ook op herkenning. Een deel van het publiek is al binnen.

Natuurlijk, Marwan Kenzari betuigt zich na zijn mooie rol als kickbokser in 'Wolf', waarvoor hij vorig jaar werd onderscheiden met een Gouden Kalf, opnieuw als een fascinerende hoofdrolspeler in 'Bloedlink'. "Het goede is dat Marwan zich niet bewust is van zijn schoonheid. En dat hij speelt met zijn kloten, op zijn gevoel", aldus Tygo Gernandt over zijn tegenspeler.

Vraag is wel of het jaarlijkse feestje van de Nederlandse film moet worden geopend met de herverfilming van 'The Disappearance of Alice Creed' (2009), het wisselend ontvangen debuut van ene J.Blakeson. Dit jaar hadden we ook al 'Het Diner' en 'Dorsvloer vol Confetti', Nederlandse drama's die zich gerieflijk de bestsellerstatus van hun literaire bronnen lieten aanleunen. En we zagen dit jaar ook de populaire columns van Sylvia Witteman verfilmd ('Soof'). Bekende tv-series mochten het opnieuw proberen als bioscoopfilms ('Toen was geluk heel gewoon' en 'Loenatik, te gek!').

En regisseuse Sanne Vogel? Die vergat prompt te melden dat ze voor 'Hartenstraat' te rade was gegaan bij Hollywood-romcom 'You've got Mail' van Nora Ephron. De rollen van Marwan Kenzari en Bracha van Doesburgh waren gemodelleerd naar die van Tom Hanks en Meg Ryan.

Nee, dan komt de film 'Aanmodderfakker' deze week als een heerlijke, frisse wind het Nederlands Film Festival binnenwaaien. Aan de film over eeuwige student Thijs ligt een origineel verhaal ten grondslag, door regisseur Michiel ten Horn samen met scenariste Anne Barnhoorn bedacht en tot een dwarse en bijzonder geestige 'coming of age'-film gesmeed.

Thijs is een student van 32 die niet aan het volwassen leven wil. Een man met een Peter Pan-syndroom, even charmant als lamzakkerig gespeeld door Gijs Naber die met fantastische droogkomische allure wel eens hoge ogen zou kunnen gooien in de race om de Gouden Kalveren.

undefined

Commercieel of artistiek

Behalve dat Ten Horn een van de leukste en verrassendste films van het jaar maakte, zei hij in het nieuwste nummer van De Filmkrant ook iets interessants over het Nederlandse filmlandschap, namelijk dat hij graag meer 'cross-over' films zou zien, 'komedies die je vragen na te denken en serieuze drama's die toegankelijk zijn'. Ten Horn heeft gelijk. De scheiding tussen zogeheten commerciële en artistieke films is groot. Als filmmaker werk je al snel in het ene of het andere reservaat. Ten Horn doet een geslaagde poging hieraan te ontsnappen.

Degene die zich al met redelijk succes aan het reservaat-denken wist te onttrekken was regisseur Jim Taihuttu, eerst met de roadmovie 'Rabat' (2011), daarna met de kickboksfilm 'Wolf' (2013), twee originele vertellingen over Nederlands-Marokkaanse jongens die leunend op populaire genres een paar vette Gouden Kalveren binnen hengelden. Het Nederlands Film Festival speelt in op dit nieuwe elan, door Marwan Kenzari vanavond bij de opening in weer een andere genrefilm te presenteren, als kidnapper in 'Bloedlink'. Op de festivalcatalogus prijkt Halina Reijn samen met een gehoofddoekte Marokkaanse fan.

Ondertussen maakt men zich zorgen om de arthousefilm. Die zou qua bezoekersaantallen nogal achterblijven, maar als je bedenkt dat in een klein land als Nederland dit jaar 47 speelfilms zijn gemaakt en 37 documentaires, dan is het niet zo gek dat je met wat klein grut blijft zitten.

undefined

Jean-Luc Godard

Je ziet wel hoe belangrijk het is voor films om geselecteerd te worden voor filmfestivals als Cannes en Berlijn. Het werkt voor arthousefilms bijna als een soort keurmerk. 'Borgman' van Alex van Warmderdam ging in première in Cannes en kwam vorig jaar met het grootste bezoekersaantal uit de bus (ruim 100.000), gevolgd door 'Boven is het Stil', de boekverfilming van Nanouk Leopold die in Berlijn in première ging, en ruim 50.000 bezoekers trok. Marwan Kenzari's Gouden Kalf hielp kickboksfilm 'Wolf' ongetwijfeld op weg naar de 50.000.

Misschien goed om hier te memoreren dat 'À Bout de Souffle', de grote doorbraak van Jean-Luc Godard, in de jaren zestig 100.000 bezoekers trok in Parijs, filmstad van Europa. We hebben het hier over de film die een revolutie veroorzaakte in de filmmakerij, hij was vernieuwend, swingend, sexy, jazzy, alles wat de sixties openbraken. Jongens rookten zo stoer als Jean-Paul Belmondo; meisjes lieten hun haren zo kort knippen als Jean Seberg.

Later zou Godards publiek afnemen, iets waar hij niet rouwig om was. In een interview vermoedde hij dat er misschien nog zo'n 100.000 tot 200.000 mensen in heel Frankrijk waren met interesse voor zijn films. Veel minder dan vroeger. De tijden waren veranderd. Televisie, video, dvd, vod, noem maar op. "Maar als ze komen", zei de Franse veteraan, "geven ze zich voor 80 procent aan de film. Als je naar 'Titantic' gaat, geef je misschien 10 procent van jezelf. Goede films hebben minder bezoekers, maar krijgen meer van het publiek."

Wie weet moet er eens in Nederland een frisse blik worden geworpen op alle subsidieaanvragen bij het Filmfonds, en het onkruid gesnoeid. De Godardiaanse wijsheid is er voor diegenen die de kwaliteit en de impact van een film aan bezoekcijfers denken te kunnen afmeten. En hier zou dan eigenlijk de mondharp moeten klinken die Gijs Naber in 'Aanmodderfakker' leert bespelen. Om af te sluiten met een heerlijke ontdekking, die er misschien maar één keer per jaar is.

undefined

Late Night Talkshow

Het 34ste Nederlands Film Festival komt twee keer met een Late Night Talkshow onder leiding van Wilfried de Jong. Aanstaande zaterdag ontvangt hij onder anderen Marwan Kenzari, hoofdrolspeler van openingsfilm 'Bloedlink' en romcom 'Hartenstraat' (NPO 2, 23.25 uur). Dinsdag is onder meer 'aanmodderfakker' Gijs Naber te gast (NPO 2, 22.55 uur). Het festival wordt op vrijdag 3 oktober afgesloten met het Gala van de Nederlandse Film. Het verslag van de uitreiking van de Gouden Kalveren is vanaf 20.25 uur te volgen op NPO 2.

undefined

Vijf tips voor het Nederlands Film Festival

1. 'Aanmodderfakker' van Michiel ten Horn. Gijs Naber lonkt met zijn gortdroge vertolking van de eeuwige student naar het Gouden Kalf voor de Beste Acteur.

2. 'Ne Me Quitte Pas'. Grootse documentaire over onverhulde drinkebroers Bob en Marcel in het vergeten Waalse dorp Oignies, met tragikomische finesse gemaakt door het Vlaams-Nederlandse regisseursduo Sabine Lubbe Bakker en Niels van Koevoorden.

3. 'Wakker In Een Boze Droom'. Petra en Peter Lataster filmen in deze mooie, intieme documentaire vrouwen die verschillende stadia van borstkanker hebben.

4. 'If Mama Ain't Happy, Nobody's Happy'. De beste eindexamenfilm gaat over het lege nest-syndroom, maar dan andersom, niet gezien vanuit de moeder, maar de uitfladderende dochter, speels vertolkt door de regisseuse zelf, Mea de Jong.

5. 'Infiltrant' van Shariff Korver. Eerdere Gouden Kalf-winnaar Nasrdin Dchar infiltreert in het Nederlands-Marokkaanse criminele circuit. Hij heeft het er meer naar zijn zin dan in zijn eigen leven.

undefined