fietsen / Interactief de Grebbeberg op
Onlangs zong deze krant de lof van ouderwetse routekaarten. Terwijl de fietsknooppunten als paddenstoelen uit de grond schieten en de gps-apparatuur oprukt, blijft het prettig om een uitvouwbare plattegrond bij de hand te houden. Het zal wel waar wezen.
Maar wat de Wageningen Universiteit betreft is gps, global positioning system, een door satellieten gestuurde plaatsbepaling, al niet meer goed genoeg. Umts, universal mobile telecommunications system, is de toekomst. Het nieuwste snufje heet Digitale Wichelroede. Kortweg DiWi.
Medewerkers en studenten van de universiteit ontwierpen een navigatiesysteem dat informatie verstrekt, kan opnemen én verspreiden. Een apparaatje met de afmetingen van een grote mobiele telefoon of gps-ontvanger combineert de techniek van beide. Klaroengeschal geeft aan wanneer onderweg een bezienswaardig punt is bereikt, waarover het apparaatje uitleg verschaft.
Gebruikers kunnen hun eigen tekst en foto’s toevoegen. En hij kan zelf een route samenstellen, thuis achter de computer. Die slaat hij op de wichelroede op, die vervolgens dient als wegwijzer tijdens wandeling of fietstocht. Het is geen probleem om van het vooraf gestelde doel af te wijken en te gaan struinen; ook dan geeft de wichelroede keurig de positie weer en kan de gebruiker terugkeren op het al gebaande pad.
Zo’n nieuwe technologische ontwikkeling komt niet zonder slag of stoot tot stand. Vrijwilligers die vorig jaar op proef met de DiWi op pad gingen, liepen dikwijls vast. Dat wil zeggen: de apparatuur liep vast, waarna de wandelaars of fietsers het zelf maar moesten uitzoeken.
Dat overkwam ook Trouw, fietsend langs het riviertje de Grift, dat in het Binnenveld tussen Rhenen en Wageningen de grens vormt tussen de provincies Utrecht en Gelderland. Niks geen klaroengeschal langs het water, wel eendengesnater, maar de DiWi bleef stil.
Afgelopen winter is de apparatuur doorgelicht, vooral op bereik en ontvangst, waarna 140 vrijwilligers er dit voorjaar opnieuw op uittrokken. Wandelaars in de stad Utrecht, wandelaars en fietsers rond Scherpenzeel, Renswoude of de Grebbeberg. Nu verliep de test heel bevredigend. „In de spontane reacties klinkt enthousiasme”, zegt Martin Goossen, senior wetenschappelijk onderzoeker recreatie en toerisme bij Alterra, het groene kennisinstituut van Wageningen. „Daar mogen we natuurlijk niet alleen op af gaan. Het kost nog even tijd om de vragenlijsten te analyseren, daaruit zal wel wat kritiek naar voren komen.”
Zo lijkt de DiWi minder geschikt lijkt voor fietsers dan voor wandelaars, zeker wanneer een groep hem gebruikt. „Het is lastig om opeens te stoppen als de klaroen schalt”, beseft Goossen. „Je fietst algauw een informatiepunt voorbij, zeker als het druk is op het pad.” Ook is het maar de vraag of gebruikers veel opschieten met foto’s die anderen onderweg maken. „Die zijn meestal van het kaliber ’Mien met de hond’.”
Toch is de mogelijkheid om zelf informatie toe te voegen een van de belangrijkste vernieuwingen van de DiWi. „Het is een project van tien partners, waaronder de provincie Utrecht en het ministerie van landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Zij willen het platteland toegankelijker maken door informatie te geven. Rondom de Grebbelinie vertellen we bijvoorbeeld op diverse plaatsen wat hier aan het begin van de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, aan de hand van kleine voorvallen. De recreant van nu heeft veel kennis en ervaring. Vaak zoeken mensen voor ze gaan wandelen of fietsen van alles over de omgeving op. Wij bieden routes op maat, waar je die eigen informatie aan kunt toevoegen.”
Daarmee onderscheidt de DiWi zich van gps-gidsen, zoals Abel in Twente. „Bij Abel staat alles op de harde schijf. Een prima systeem, maar niet interactief. Wij zoeken de technische vooruitgang door informatie via umts te laten lopen. Die hoef je niet op de harde schijf te bewerken, je voegt iets toe en iedereen kan het meteen gebruiken. We zijn de techniek nog aan het bijschaven, bijvoorbeeld door een rating toe te kennen aan wat je toevoegt. Zo kun je je eigen foto’s een lagere rating meegeven dan informatie die voor iedereen ter zake is.”
Op termijn zal de DiWi te koop of te huur zijn, maar zover is het nog niet. „We moeten nog wat vragen beantwoorden. De zwakke schakel is de umts-verbinding. Vooral in het landelijk gebied liggen nog gaten.”
Een ouderwetse routebeschrijving werkt ook
Om de DiWi te testen fietste Trouw twee keer de Grebbebergroute, die ook uitstekend zonder digitale wegwijzer is te volgen.
Beginpunt is hotel ’t Paviljoen, Grebbeweg 103-105, naast Ouwehands Dierenpark. Maar wie met de trein komt, kan eenvoudig beginnen bij station Rhenen. We rijden onder langs de berg, door het gelijknamige natuurgebied, steken dan de N225 over en volgen het fietspad langs de Grift tot aan Veenendaal, dat we ten zuiden passeren. Hier steken we de N233 over richting Amerongsche Bos. Hier liet de DiWi ons in de steek, waardoor we in het Utrechtse Elst uitkwamen. Beter is het halverwege de Veenendaalse Straatweg linksaf te slaan en door het bos terug naar Rhenen te fietsen. De korte route, van ruim 15 km, voert vanaf de Grift via het boerendorp Achterberg. Terug op de Grebbeweg ligt een bezoekje aan het Ereveld Grebbeberg voor de hand. Goed te doen op deze hoogte, maar wie te ver door fietst, heeft daarna een pittige klim terug voor de boeg.
