Expert: laf kabinet liet zich koeioneren door bandieten
De Nederlandse regering krijgt veel lof voor de aanpak van de ramp met de MH17. Onterecht, meent Edward Luttwak. De vooraanstaande militair-strateeg werkte als adviseur voor de Amerikaanse regering en krijgsmacht en nam ook zelf deel aan speciale operaties. Daarnaast schrijft hij toonaangevende publicaties over bijvoorbeeld staatsgrepen, het Romeinse leger en de Amerikaanse buitenlandpolitiek.
Hij is een veelgevraagd spreker die bekend staat om zijn uitgesproken en soms onconventionele opvattingen. "Ik zie vooral passiviteit en lafheid bij de Nederlandse regering." Dit brengt volgens hem op termijn de Europese veiligheid in gevaar.
Wat had de regering moeten doen?
"Het gaat hier om een oorlogsdaad waarbij het grootste aantal Nederlanders is omgekomen sinds, bij mijn weten, de oorlog in Indonesië. De crash site, de rampplek, ligt in Oekraïens grondgebied, dus met instemming van Kiev, en die was er gekomen, had Nederland snel reddingswerkers kunnen sturen met een eenheid mariniers om hen te beschermen tegen de heethoofden die daar rondlopen. Tegen dit soort barbarij moet je soms vastberadenheid tonen. Dit was de perfecte gelegenheid daarvoor."
Het gaat dus om een precedent dat verder reikt dan de vliegramp?
"Ja, het bredere probleem is dat Europese regeringen, in plaats van hun verantwoordelijkheid te ontlopen, de kans moeten grijpen om zichzelf te laten zien. Als je gelooft dat instabiliteit wereldwijd toeneemt, moet je soms met een zeker zelfvertrouwen de regels handhaven. Zeker als het in Europa plaatsvindt. Wat we hier zien is geen zelfbeheersing of matiging. Het is passiviteit, lafheid en een gebrek aan voorstellingsvermogen. Het doet me denken aan Joegoslavië vóór Srebrenica. Franse en Britse militairen lieten een stel dronken Serviërs hun gang gaan. Ik dacht dat een les geleerd was, maar kennelijk niet. Je moet eerst voor jezelf opkomen, daarna kun je praten."
Zou het sturen van militairen niet tot gevaarlijke escalatie hebben geleid?
"Als criminelen een bank overvallen, moet de politie dan niet ingrijpen omdat dit de situatie escaleert? Het zou gaan om Nederlandse mariniers tegen een groep bandieten die tegen het middaguur dronken zijn. Laat ze maar schieten, dan ruimen de mariniers hen wel op, om het zo maar te zeggen. De rest gaat dan naar huis om verder wodka te drinken. Als je bang bent dat het Korps Mariniers deze situatie niet aankan kun je er maar beter helemaal geen geld insteken."
Een groot gevaar was volgens de militaire adviseurs van de Nederlandse regering dat de rebellen extra vuurkracht erbij zouden halen, zoals artillerie. Daar kunnen de mariniers toch niet tegenop?
"De rebellen willen de Oekraïense regering bevechten. Het is onwaarschijnlijk dat ze hun zware wapens van de frontlinie naar de rampplek zouden verplaatsen. Als de Nederlanders met een stevig signaal respect hadden afgedwongen, waren ze daarna met rust gelaten.
"Bovendien had een actieve opstelling tot enorme druk geleid op andere Europese landen om mee te doen. Dan was er militaire steun voor Nederland gekomen.
"Nederlandse ministers geven mooie speeches over het belang van Europese defensiesamenwerking en bijdragen aan veiligheid, maar als je bij een aanval op je eigen burgers niets doet, wat zijn die woorden dan waard? Dan kun je de miljarden die uitgegeven worden aan de JSF beter besteden aan goede jenever. We horen dat de EU een project is om vrede en veiligheid op het continent te bevorderen, maar nu: 'Wo ist Europa?'"
In Nederland krijgt de regering toch waardering voor de gekozen aanpak. Minister van buitenlandse zaken Frans Timmermans gaf bij de VN een speech waarin hij het lijden van de slachtoffers aankaartte.
"Dus hij beklaagt zich. Iemand in de kroeg kan klagen over het weer of de regering, maar een minister moet actie ondernemen. Rusland of de separatisten zien dit niet als vriendelijkheid of gematigdheid, maar als lafheid en passiviteit. Passiviteit van hen die zich aan de wet houden is het enige dat nodig is om barbaren vleugels te geven."
Nederlandse politici oefenen nu druk uit om de rampplek open te houden. Is dat een realistische eis?
"Nederlandse politici hebben geen recht van spreken meer. Nederland verzaakte in haar plicht de regels te handhaven. Om dan nu tegen Kiev te zeggen dat zij niet de orde op haar grondgebied mag herstellen is absurd.
"Misschien moet Oekraïne zich dan maar overgeven aan Rusland. Dan is er geen escalatie en de reddingswerkzaamheden kunnen in alle rust plaatsvinden. Deze manier van denken is er juist voor verantwoordelijk dat anarchie zich kan verspreiden in Europa. Het is benepenheid en een gebrek aan staatsmanschap."
