'Evangelie over de vrouw van Jezus is toch authentiek'

Dat constateert een groep elektrotechnici, scheikundigen en biologen donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Harvard Theological Review.

Volgens de onderzoekers van drie Amerikaanse universiteiten is de chemische opbouw van de inkt van het geschrift 'perfect consistent' met die van andere manuscripten uit de periode van 400 voor Christus tot 700 of 800 na Christus. De papyrus zou stammen uit de periode tussen de zesde en negende eeuw na Christus.

Op de papyrus staan de teksten 'Jezus zei tegen hen: 'mijn vrouw...'' en 'zij zal mijn discipel kunnen worden'. Het fragment dook twee jaar geleden op, toen een godsdiensthistorica van de Harvard Universiteit bekendmaakte dat ze het van een anonieme verzamelaar had gekregen. De tekst is geschreven in een dialect van het koptisch, dat ooit werd gesproken in het zuiden van Egypte.

Experts twijfelden: papyrus bevatte rare fouten
Het document was direct wereldnieuws, maar geschiedkundigen en koptologen (historici van het koptisch christendom) hadden twijfels. De schrijfwijze zou afwijken van wat men in de Oudheid gewoon was en bovendien werden dezelfde letters soms op verschillende manieren geschreven.

Verder had de schrijver een aantal grammaticale fouten gemaakt en waren de letters wel erg grof. Vreemd, want de oude kopten schreven meestal met een rieten pen. Die leent zich juist voor dunne horizontale lijnen.

Ook pikant: de tekst vertoonde overeenkomsten met het apocriefe Thomasevangelie. Dat was op zich geen bezwaar, maar onderzoekers vonden het wel verdacht dat de tekst ook een spelfout uit een versie van dat evangelie overgenomen leek te hebben. Een paar maanden na de publicatie van de papyrus waren wetenschappers overwegend negatief. De meesten gingen uit van een moderne vervalsing. Het Vaticaan trok dezelfde conclusie.

'Vervalsen extreem moeilijk'
Nu lijkt dat beeld dus toch te kantelen. 'Er is absoluut geen bewijs voor de stelling dat iemand dit heeft vervalst', stelt scheikundige Timothy Swager van MIT in de New York Times. Swager is een van de wetenschappers achter het donderdag gepubliceerde onderzoek. Vervalsen zou volgens hem 'extreem moeilijk, zo niet onmogelijk' zijn geweest. Overigens publiceert het tijdschrift in kwestie niet alleen dit onderzoek, maar ook een reactie van een sceptische expert.

Ook historica Karen King, die de papyrus wereldkundig maakte, gelooft nu in de authenticiteit. 'Alles wijst in één richting', meent zij. 'Dat biedt geen honderd procent zekerheid, maar in de geschiedkunde komt absolute zekerheid ook maar zelden voor.' Overigens heeft King niet helemaal gelijk gekregen. Haar claim dat de papyrus uit 400 na Christus stamt, klopt met de bandbreedte die de onderzoekers aanhouden (van 400 voor Christus tot 700 of 800 na Christus voor de inkt). Maar die bandbreedte is dan ook wel erg breed. De papyrus lijkt een paar eeuwen jonger, dus op dat punt zat ze er enigszins naast.

King wees er vanaf het begin al op dat de tekst niet bewijst dat Jezus getrouwd was. Het is niet duidelijk of de auteur precies in Jezus' tijd leefde of dat hij zich baseert op overleveringen en religieuze mythes.

Toch is de inhoud van de papyrus interessant. De rooms-katholieke kerk baseert haar argument dat priesters celibatair moeten leven onder meer op bijbelteksten die oproepen tot onthouding. Ook sommige apostelen zouden celibatair hebben geleefd. Deze papyrus doet vermoeden dat bepaalde vroege christenen in ieder geval geen moeite hadden met een getrouwde messias.