Europarlement maakt punt van topvrouwen

Mersch zou maandag voor de commissie voor economische en monetaire zaken moeten verschijnen om zich voor te stellen, maar hoeft dus voorlopig niet langs te komen. De Britse Sharon Bowles, voorzitter van de commissie, wil eerst horen of de bank wel voldoende zijn best heeft gedaan om een vakkundige vrouw te vinden voor het mannenbolwerk.

De Luxemburger Mersch is voorgedragen om de Spanjaard José Manuel Gonzalez Paramo in de directie op te volgen. Mersch is sinds 1998 de topman van de Luxemburgse centrale bank. De 23-koppige leiding van de Europese bank bestaat sinds de Oostenrijkse Gertrude Tumpel-Gugerell in mei 2011 met pensioen ging, uit louter mannen.

Vrouwenquota
De kwestie is olie op het vuur van het Europese debat over verplichte vrouwenquota dat begin deze maand oplaaide. Eurocommissaris Viviane Reding van justitie diende een wetsvoorstel in waarin staat dat raden van commissarissen van alle beursgenoteerde bedrijven in Europa voor 40 procent uit vrouwen moeten bestaan. Als ze dat in 2018 niet voor elkaar hebben, volgen boetes. Ook kunnen bedrijven overheidsopdrachten en subsidies mislopen.

De Luxemburgse Reding, christen-democraat en oud-journaliste, hamert al langer op het onderwerp. Op dit moment is volgens cijfers van de Europese Unie 13,7 procent van de leden van de raden van bestuur in de 27 lidstaten vrouw. Reding liet uitrekenen dat het in dit tempo nog veertig jaar duurt voor evenveel vrouwen als mannen bestuursfuncties bekleden.

De vraag is of haar voorstel het haalt, twijfel is er onder collega-commissarissen of dit geen zaak is van individuele lidstaten om zelf te regelen. In Noorwegen bestaat al sinds 2003 een verplicht quotum en is bijna 40 procent aan de top vrouw. De Noren zijn streng: bedrijven die zich er niet aan houden kunnen worden ontbonden. Ook in Spanje geldt sinds 2007 een verplicht vrouwenquotum voor bedrijven en ook de Fransen hebben een wet in de maak.

Deeltijd
Nederland verplicht bedrijven slechts om 'te streven' naar 30 procent vrouwen in de raden van bestuur en in de raden van commissarissen. Als zij dat in 2016 niet hebben gehaald, moeten zij dat uitleggen. Nederland telt relatief weinig topvrouwen. Een van de verklaringen hiervoor is dat Nederlandse vrouwen veelal deeltijd werken en hierdoor blijven hangen vlak onder de top.

Tegenstanders van verplichte quota stellen dat voortrekken van vrouwen niet helpt, omdat ze dan altijd moeten vechten tegen het beeld dat zij niet om hun kwaliteit gekozen zijn. Voorstanders stellen onder meer dat uit onderzoeken blijkt dat bedrijven met evenveel mannen als vrouwen aan het roer beter presteren. Voor Reding bestaat er geen enkele twijfel: "De financiële crisis had er mogelijk heel anders uitgezien als er meer Lehman sisters in plaats van brothers waren geweest", schreef zij vorig jaar in een EU-nieuwsbrief.