EU maakt zich zorgen over afglijdend Roemenië, haar voorzitter per 1 januari

Want, zei de commissaris, de eerste tien jaar na zijn toetreding tot de EU in 2007 heeft het land enorme verbeteringen laten zien. “Maar helaas hebben we de laatste twaalf maanden bedroevend genoeg bijna geen vooruitgang gezien en op sommige terreinen zelfs een beweging de verkeerde richting op.”

Even daarvoor nam het Europees Parlement al een resolutie aan (473 stemmen voor, 151 stemmen tegen en 40 onthoudingen) die de corruptie en het afglijden van de rechtsstaat in Roemenië aan de kaak stelt.

Brussel maakt zich zorgen over de manier waarop Boekarest het laatste jaar het justitieel apparaat heeft aangepast. Verschillende wetten zijn aangenomen en de regels over de benoeming van aanklagers zijn veranderd. Onder anderen aanklager Laura Kovesi, die als hoofd van het anticorruptieagentschap DNA veel grote vissen wist te vangen, moest afgelopen zomer op verzoek van de regering het veld ruimen. Al met al is de strijd tegen corruptie door de maatregelen die de Roemeense regering het afgelopen jaar doorvoerde er een stuk lastiger op geworden.

Neem het onderzoek dat DNA begon tegen de voorzitter van de socialistische regeringspartij PSD, Liviu Dragnea. Dat spitst zich toe op zijn mogelijke rol bij fraude met Europese subsidies ter waarde van zo’n 21 miljoen euro. Dragnea heeft achter de schermen nog altijd veel invloed op de regering. Volgens hem is de hervorming van het justitieel apparaat nodig om de ‘parallelle staat’ in Roemenië het hoofd te bieden. Eerder dit jaar zei hij dat ‘iedereen in Roemenië het slachtoffer kan worden van de anticorruptiestrijd’.

Ter verantwoording

Timmermans wees Boekarest fijntjes op het belang van vrije media, die zonder druk van buitenaf hun werk moeten kunnen doen. Zijn opmerking komt een paar dagen nadat de overheid een groep Roemeense journalisten sommeerde hun bronnen te openbaren. Ze maken onderdeel uit van het Rise Project, dat onderzoek doet naar het constructiebedrijf Tel Drum. Dat wordt in verband gebracht met de fraude met EU-subsidies. Op Facebook publiceerde Rise Project berichten waaruit bleek dat machtige politici met het bedrijf verbonden zijn. Onder hen Dragnea – al ontkent die financiële connecties met Tel Drum te hebben.

De journalisten hangt nu een boete boven het hoofd omdat ze volgens de Roemeense overheid de Europese regels voor bescherming van data en privacy hebben overtreden. Deze regels zijn niet bedoeld om journalistiek onderzoek te belemmeren, liet Brussel daarop weten.

Media en maatschappelijke organisaties moeten in de strijd tegen corruptie ‘de macht ter verantwoording kunnen roepen’, benadrukte Timmermans. Vooralsnog lijkt dat in Roemenië nog wel te gebeuren. Regelmatig gaan grote groepen Roemenen de straat op om te protesteren tegen corruptie. Als om de overheid weer richting finish te duwen.

Klaar voor het voorzitterschap?

Roemenië neemt in januari het roulerende EU-voorzitterschap van Oostenrijk over. Maar daar is zijn land helemaal niet klaar voor, zei de Roemeense president Klaus Iohannis begin deze week. Zo is het volgens hem onduidelijk wie er binnen de regering het voorzitterschap voorbereidt. De minister van Europese zaken, Victor Negrescu, stapte vorige week onverwacht op. De president en de regering (beide van een andere partij) liggen wel vaker met elkaar overhoop. Premier Viorica Dancila verzekerde dat haar land zich wel degelijk aan het warmlopen is. “Roemenië is er logistiek en organisatorisch klaar voor.”

Lees ook:

Roemenen hebben zo genoeg van hun regering dat ze ook niet stemmen over het huwelijk

Het referendum over de definitie van het huwelijk is uitgelopen op een nederlaag voor de regering.