Verkiezingen Turkije
Erdogans politieke toekomst wordt door de aardbeving uiterst onzeker
De Turkse president Erdogan heeft in het verleden vele politieke crisissen doorstaan, maar de aardbeving kan hem zijn herverkiezing kosten.
De aardbeving in Turkije brengt mogelijk ook grote politieke verschuivingen met zich mee. De AKP van president Recep Tayyip Erdogan is al langer dan twintig jaar onafgebroken aan de macht, maar nu de verkiezingen naderen en de kritiek op de regering toeneemt, wordt ook de politieke toekomst van Erdogan onzeker.
President Erdogan en zijn AKP kwamen aan de macht in 2002 tijdens de nasleep van de grote aardbeving van 1999, waarbij meer dan 17 duizend mensen omkwamen. Erdogan, destijds burgemeester van Istanbul, was een van de felste critici van de regering en de trage besluitvorming. Hij beloofde verandering. Een ramp als die van 1999 zou niet opnieuw kunnen plaatsvinden onder zijn leiderschap. Zowel de oude als de nog te bouwen huizen en gebouwen zouden aardbevingsbestendig worden gemaakt.
De aardbeving van 2023 heeft een einde gemaakt aan die illusie. Het aantal doden is meer dan twee keer zo hoog als toen, en iedere dag worden er nieuwe doden geteld. Naast de vele gewonden, is er ook grote economische schade. Volgens sommige schattingen wordt die beraamd op zo’n 84 miljard euro.
Erdogan dekte zich meteen in
Erdogan belooft dat de wederopbouw nog geen jaar in beslag zal nemen, maar zegt niet hoe. Alleen al in de zuidelijke provincie Hatay is de helft van alle gebouwen ingestort of zwaar beschadigd. In het gehele getroffen gebied gaat het om 56 duizend gebouwen. Daarin bevinden zich zo’n 225 duizend woningen. Er is nog geen zicht op hoeveel mensen ontheemd zijn geraakt door de aardbeving.
De politieke problemen beginnen zich op te stapelen voor Erdogan en de AKP. Omdat zij al zo lang aan de macht zijn, kan de omvang van deze ramp niet worden toegeschreven aan een vorige regering. Erdogan erkende dat de hulp niet overal goed verliep, maar dekte zich ook meteen in. “Het is door het lot beschikt”, zei hij over de aardbeving. “Zulke dingen hebben altijd plaatsgevonden.”
‘Verkiezingen staan de noodhulp alleen maar in de weg’
De oppositie slijpt ondertussen de messen. De leider van de oppositiepartij CHP, Kemal Kiliçdaroglu, legt de rekening neer bij Erdogan en de AKP. “Als er iemand verantwoordelijk is voor deze gang van zaken, dan is het Erdogan. Het is deze regeringspartij die het land al twintig jaar niet heeft voorbereid op een aardbeving.”
Erdogan kondigde in januari aan om de verkiezingen van komende juni met een maand te vervroegen, maar leek toch terug te komen van die beslissing. Een aantal prominente AKP-leden wierp de afgelopen dagen proefballonnen op, onder wie voormalig premier en AKP-lid Bülent Arinç. Hij stelde voor om de verkiezingen uit te stellen en zei dat de grondwet, die dit alleen toestaat in geval van oorlog, geen ‘heilige’ tekst is. Volgens Arinç staan verkiezingen de noodhulp aan burgers alleen maar in de weg.
Al snel maakten de reacties van de oppositie duidelijk dat dit voorstel niet geaccepteerd zou worden. Erdogan wilde in gesprek met oppositieleden, maar zijn regering liet vrijdag weten dat de verkiezingen ‘voorlopig’ gewoon zullen doorgaan zoals gepland.
Erdogan wil niks weten van ‘negatieve campagnes’
De politieke toekomst van Erdogan wordt ondertussen alsmaar onzekerder. Al voor de aardbeving wezen peilingen uit dat zijn voorsprong en die van zijn partij bij de parlements- en presidentsverkiezingen kleiner was dan bij voorgaande verkiezingen en dat het er deze keer om zou gaan spannen.
Erdogan kon altijd op veel steun rekenen van de bevolking uit de regio’s die nu zijn getroffen door de aardbeving. Dinsdag zei hij dat meer dan twee miljoen mensen het getroffen gebied hebben verlaten. De woede onder de bevolking neemt toe met de reflectie en richt zich steeds meer op hem.
Die woede probeert Erdogan te temperen met grote beloften en met financiële steun voor alle slachtoffers. Vragen over zijn beleid en de vele schendingen van de bouwvoorschriften onder zijn regering, weigert hij te beantwoorden.
“Ik kan de mensen die negatieve campagnes voeren voor politiek gewin niet uitstaan”, zei Erdogan tegen journalisten in Hatay. Vorige week liet hij Twitter, waarop kritische berichten verschenen, tijdelijk blokkeren.
Lees ook:
Inwoners rouwen om Antakya: ‘Nu er niks meer over is van de stad, voel ik me wees’
De eeuwenoude stad Antakya, voorheen Antiochië, is vrijwel volledig verwoest. Voor de inwoners gaat het niet alleen om het verlies van hun naasten, maar ook van hun cultuur en identiteit.
De kleine Sebahat begraaft haar moeder, vader en broertje in Antakya
Op de begraafplaats in het Turkse Antakya is het een komen en gaan van rouwende families. Er is niet genoeg ruimte om alle doden te bergen. Daarom is er naast de snelweg provisorisch een nieuwe begraafplaats aangelegd.
